2019

Knuffels

Het gebeurt niet vaak dat we in de apotheek gevraagd worden een knuffel in ontvangst te nemen (althans, niet bij ons ...).

Ander merk

De patiënt wordt iedere keer geconfronteerd met een ander doosje.

Mag het een ander merk zijn? Hoe vaak deze vraag niet is gesteld de afgelopen maanden. En dan was je nog blij dat er een alternatief van een andere fabrikant voorhanden was. Je blijft aanpassen en de patiënt wordt toch iedere keer weer geconfronteerd met een andere tablet in een ander doosje. Een bron voor verwarring en therapieontrouw.

Een gokje wagen

Hoeveel Microgynon importeer ik om niet met een restvoorraad te blijven zitten?

Ik heb mij wel eens laten vertellen dat mensen van het Aziatische ras gevoeliger zijn een verslaving te ontwikkelen. Afgezien van onschuldige, tijdelijke verslavingen die vooral met eten te maken hebben, heb ik hier gelukkig geen last van. Niemand heeft mij ooit uit een casino getrokken omdat ik al drie dagen in de veronderstelling was écht de jackpot te gaan winnen.

Tijd

Tijd is een vreemd verschijnsel, dat zowel heel snel als heel langzaam kan gaan.

De definitie van tijd is volgens Van Dale “de opeenvolging van ogenblikken”. Een abstracte omschrijving. In de praktijk is tijd een vreemd verschijnsel, dat zowel heel snel als heel langzaam voorbij kan gaan. Ik heb dit net aan den lijve ondervonden.

Au!

Het contrast met de gipskamer in Nederland kon niet groter zijn.

Afgelopen weekend was ik wintersporten met collega’s. Op dag drie kwam ik helaas ten val. De collega achter mij stopte en stelde de voorzichtige diagnose dat mijn sleutelbeen wel eens gebroken kon zijn. Door naar het ziekenhuis in Innsbruck, waar wij ons verbaasden over de werkwijze van de staf.

Goede voornemens

Terwijl iedereen info in app-groepjes deelde, kon ik alleen maar sms'en.

Laatst kwam ik bij het opruimen mijn oude Motorola D170-gsm tegen. Zo’n enorm ding met een echte antenne en een klepje dat open moest voor je erin kon praten. Geloof het of niet, ik was enorm hip destijds, want bijna niemand had toen een gsm.

Het verkeerde flesje

Een patiënt had een flesje Alka-druppels verwisseld met oogdruppels.

Een ongeluk zit in een klein hoekje. Zo bleek ook uit een melding die we ontvingen van een arts van de spoedeisende hulp. Het betrof een patiënt die per ongeluk een flesje Alka-druppels had verwisseld met oogdruppels.

Reminder

Het apotheekteam heeft soms een herinneringsfunctie.

Op het jaarlijkse PCNE-congres mocht ik ons onderzoek presenteren naar het gebruik van een elektronische reminder bij patiënten met longaandoeningen. Een dergelijk apparaatje kan patiënten helpen herinneren de medicatie in te nemen en het eigen gebruik te monitoren. De ervaringen van de patiënten bleken wisselend te zijn.

Telefoontjes

Een patiënt wil weten hoe het zit met de 'Brexit-zakjes'

De telefoon gaat de hele dag. Ieder onderwerp is weer anders, maar soms blijf je met een lach op je gezicht zitten. Een wat oudere heer belde (of moet je tegenwoordig zeggen ‘een klant met een gouden randje’?): “Kunt u mij wat meer vertellen over de Brexit?”

Theorie vs praktijk

Ik trek al mijn communicatie-skills uit de kast.

Therapietrouw blijft een uitdaging, communiceren hierover ook. Ik signaleer bescheiden gaten in de patiënthistorie, maar soms ook zulke kuilen dat Rijkswaterstaat er wat mee zou moeten doen. Al mijn communicatie-skills die ik tijdens de opleiding en in de praktijk heb geleerd, trek ik uit de kast. Open het gesprek ingaan en de patiënt niet het gevoel geven dat hij op de vingers wordt getikt.

Nachtetiquette

Sorry pieper, voor de onderwaardering

Nacht in huize Mitrov. De telefoon gaat. “Met Lieke Mit …” “Telefoniste, ik verbind u door” “Oké, moment alstu ...” (ik zoek naar bril al weglopend om niemand te wekken).

Eigen waarheid

Ik zie ook onder hoogopgeleiden dat ouders hun kinderen niet laten vaccineren.

Recent is weer een artikel verschenen waarin de relatie tussen de BMR-vaccinatie en autisme is onderzocht. Ik, als jonge moeder, was hier maar wat blij mee. Want het is lastig om uit alle onderzoeken en informatie die je kunt raadplegen, je eigen waarheid te distilleren.

Investeren

Waarom kreeg ik niet direct dat drankje mee van de apotheek?

“Bereiden? Dat doen we allang niet meer, ik focus mij nu op patiëntenzorg!” Hoe vaak heb ik dit niet gehoord van collega’s, en ik snap het ook. Eens was bereiden een belangrijk onderdeel van ons vak, maar het is op de achtergrond geraakt. Daar moeten wij, apothekers, echt iets tegen doen! Laat me uitleggen waarom.

Discriminatie

Bijwerkingen trekken zich er niets van aan of een middel alleen op recept verkrijgbaar is of niet.

Er zijn allerlei producten, al dan niet op recept te verkrijgen, die ‘iets doen’ in het lichaam. Oftewel die ‘werkzame stoffen’ bevatten. Als te verwachten is dat het doet wat je wilt, kan het ook iets doen wat je niet wilt. Oftewel: werking is onlosmakelijk verbonden met mogelijke bijwerkingen.

One size fits nobody

Een patiënt zei: 'Ik mag niet liegen over hoe ik medicijnen gebruik'.

Voor één van mijn onderzoeken sprak ik met verschillende patiënten, kort nadat ze gestart waren met inhalatiecorticosteroïden. Ik belde hen twee tot drie weken na de eerste uitgifte om te vragen naar de ervaringen in de eerste weken, bijvoorbeeld of het lukt om de medicatie dagelijks in te nemen, hoe de patiënt dit heeft ingepast in het dagelijks leven, welke bijwerkingen men eventueel ervaart en waar nog vragen of onduidelijkheden spelen.

Klanttevredenheid

Een rapportcijfer 8 halen, geëist door verzekeraars die zelf net een 7 scoren, valt niet mee.

We zijn weer volop bezig cijfers te verzamelen over klanttevredenheid (PREM). Langzamerhand worden ook de vragenlijsten klantvriendelijker, maar het is nog een hele klus om voldoende respons te krijgen. Je moet jaarlijks meer uitnodigingen verzenden om aan de gewenste aantallen te komen. En gemiddeld een rapportcijfer 8 halen, geëist door verzekeraars die zelf maar net een 7 scoren, valt ook niet mee.

Vaccineren

Het venijn waarmee die bijtende stof een spier ingaat... Brrr.

Normaal gesproken sta ik te springen bij zorginhoudelijke ontwikkelingen die ons beroep verrijken. Consulten samen met de huisarts? Leuk! De regie hebben bij farmacogenetisch onderzoek? Graag! Labformulieren beheren en desgewenst bloedonderzoek aanvragen? Goed idee!

Verwarring Forte

Fraxiparine wordt... Fraxiparine Forte! Hoera! Briljant!

Het Portaal voor Patiëntveiligheid/CMR bracht onlangs een lijst uit met veel voorkomende medicatieverwisselingen. Daarop stonden een heleboel look a like/sound a likes, waaronder nadroparine. Bij dit middel, werd vermeld, is zo’n twintigmaal een melding gedaan van verwisseling tussen Fraxiparine en Fraxodi. In werkelijkheid komt dit natuurlijk veel vaker voor.

#Doeslief

Het is lastig de laatste schakel in de keten te zijn.

Vandaag op NOS.nl: Protest Gooise apothekers: ‘Schreeuwen en slaan zijn dagelijkse dingen’. Het doel van de staking was het publiek bewust te maken van de situatie van vandaag de dag in de apotheek. Agressie vanwege wisselende doosjes, en medicijnen die niet leverbaar zijn.

Van wit naar groen

Ik realiseer me dat ik bijdraag aan het niet-duurzaam zijn van de zorg.

Wij, apothekers, werken in een omgeving die wel wat groener kan. En nee, dan bedoel ik niet de kleur van onze (witte) jas! En dit is ook geen propaganda voor alternatieve geneeswijzen. Maar steeds vaker realiseer ik mij hoe ik zelf bijdraag aan het niet-duurzaam zijn van de gezondheidszorg.

M/V-verschillen

In mijn sportschool zie ik hele stoere vrouwen en mannen die kletsen.

Verschillen tussen mannen en vrouwen, ik weet het, ze zijn er. Maar ik moet eerlijk bekennen, ik heb er niet zoveel mee. Tenminste, in het dagelijks leven. Oké, in mijn sportschool zie ik wel de nodige verschillen. En gelukkig, kijken mag. Ik kom daar ook hele stoere vrouwen tegen, en mannen die heel wat afkletsen.

Preferent

Een paar euro besparen en daardoor honderden euro's kosten maken.

In de pers wordt de discussie gevoerd of het preferentiebeleid schuldig is aan de geneesmiddeltekorten. Hierdoor dreigt een ander effect van het beleid onder te sneeuwen: het jaarlijks – of tweejaarlijks – wisselen van label. Dat lijkt niet vaak, maar menig polyfarmaciepatiënt ziet zijn complete voorraad veranderen. Het antihypertensivum van merk X naar merk Y en de statine juist van merk Y naar merk X. We hoeven niet goed te zoeken om mensen te vinden die voor minimaal vier middelen aan een ander doosje, andere pilkleur of vorm moeten wennen.

Privé-apotheker

Soms willen mensen checken of de informatie van hun eigen apotheker juist is.

Het komt nog weleens voor dat ik in mijn privésituatie een apotheekgerelateerde vraag (of ongevraagde opmerking) krijg. Op een verjaardag, feestje of wat voor gelegenheid dan ook grijpen mensen soms hun kans als ze horen dat ik in een apotheek werk. Als dat gebeurt, gaat het uiteraard regelmatig over kosten, maar er komen ook inhoudelijke dingen langs over hun aandoening of medicatie.

Meer chocola

Wat ik kan waarderen: post met een kleine beloning voor het openmaken.

Een van mijn ergernissen in de apotheek zijn de stapels post die ik binnenkrijg. Een groot deel betreft reclame of is afkomstig van de farmaceutische industrie. Bij laatstgenoemde leeft men in de veronderstelling dat alles in drievoud verstuurd moet worden omdat hier drie apothekers werken.

Warme zomers

Het net wat langzamer tempo is heerlijk.

Terwijl ik dit schrijf, kijk ik uit op de Egeïsche zee. Het is tien uur ’s avonds en nog steeds zo’n 25 graden. Met een wijntje bij de hand bedenk ik me dat ik hier wel aan kan wennen. De natuur, het heerlijke eten, het net wat langzamere tempo; tijdens zo’n vakantie is het heerlijk.

Zorgverlenershart

Dichter bij consultvoering kan het niet komen.

Afgelopen week was ik aanwezig bij een multidisciplinair overleg in een verzorgingstehuis. Hierbij spraken we met drie van mijn cliënten. Aan de ene zijde van de tafel zaten de specialist ouderengeneeskunde, de huisarts en ik, en aan de andere zijde een verzorgende, een mantelzorger en de patiënt zelf. Deze rol voelde anders dan gebruikelijk, maar tegelijkertijd voelde ik mij zeer gelijkwaardig aan de andere zorgverleners.

Zomerdrukte

Dat had ik niet meer scherp op mijn netvlies staan.

“Zou jij deze hertentamens nog even willen nakijken voor je vakantie?” Oeps, dat had ik niet meer helemaal scherp op mijn netvlies staan… Ook zijn er gesprekken met studenten die ‘op de wip zitten’ voor het volgende studiejaar en moet de begroting voor die ene commissie nog af. Collega’s zijn met vakantie en o ja, wanneer gaan we die afwijkingen van de ISO-audit nou oplossen? Want ik zou het bijna vergeten, we zijn begin juli door de Raad van Accreditaties bezocht! Al met al is het een drukke en enerverende periode binnen ons apotheek-lab.

Knutselen

Alle zakjes in de baxterrol waren opengeknipt en weer keurig dichtgeplakt.

De baxterrol is een geweldige uitkomst voor oudere mensen. Ook mijn moeder ging door elkaar halen wanneer ze welke pil moest innemen en vergat of ze dat al wel of niet had gedaan. Meteen heb ik geregeld dat ook haar medicatie voortaan via de baxterrol in de brievenbus kwam. Lastig blijft wel dat de paracetamol en vitamine D niet in de rol zitten. Zij moet die zelf kopen. Gevolg is dat ze die dan ook regelmatig vergeet.

Zorg op maat

De psycholoog haalde alleen maar haar schouders op: geen idee

Laatst vertelde een kennis over haar ervaringen met een traject binnen de geestelijke gezondheidszorg. Er bestonden vermoedens van ADHD bij haar zoon. Na een intake met een psychiater volgden tientallen vragen en uitgebreide gesprekken bij een psycholoog, die uiteindelijk ook de diagnose mocht mededelen.

Ons kent ons

Onlangs kwam een patient ter sprake met een onbegrepen ziektebeeld.

De trend in de zorg is schaalvergroting. Dat zou de kosten drukken. Echter, als je een band met de patiënt opbouwt, kan de zorg beter en vaak tegen veel lagere kosten.

Antistollingsbeleid

Wie bepaalt het antistollingsbeleid, de cardioloog of de neuroloog?

Een 36-jarige man wordt op donderdag de spoedeisende hulp binnengebracht met uitval van spraak- en rechterarmfunctie. De MRI wijst uit dat sprake is geweest van een herseninfarct. Een heftige diagnose voor een sportieve, fitte man, die drie maanden geleden voor het eerst vader is geworden.

Beddendans

Ik werk dus in het ziekenhuis dat bepaalde verzekerden niet meer kan aannemen.

Ik werk dus in dat ziekenhuis dat per juli verzekerde patiënten bij een bepaalde zorgverzekeraar niet meer als nieuwe patiënt kan aannemen, vanwege het te lage plafond dat door hen met ons ziekenhuis is afgesproken. Het zal niemand verbazen dat dit leidt tot vervelende, lastige en onnodig complexe situaties, waarvan uiteindelijk de patiënt de dupe is. Zoals meneer X, verzekeringsstatus mij onbekend (van het feit dat ik dit moet noteren krijg ik overigens al jeuk).

Verademing

Dat was nieuw voor mij: hoe kan ik jullie, apothekers, helpen?

Recent werd ik door een doktersassistent benaderd om een scholing te verzorgen voor dokterassistenten en apothekers in de regio. Het onderwerp ‘polyfarmacie’ was mij op het lijf geschreven, dus ik wilde maar wat graag hieraan een bijdrage leveren. In eerste instantie verliep de samenwerking wat moeizaam. Ik had al een idee hoe ik invulling wilde geven aan de scholing, maar deze was nog ver weg. Je herkent het vast: op je to do-lijst categorie belangrijk/niet-urgent.

Weerwolfjes

Nu maar hopen dat de hummeltjes iets krijgen dat wél helpt.

Nog maar net terug van vakantie, kon ik meteen aanschuiven bij de cursus ‘hoorcollege geven’. Ik keek er enorm naar uit en mijn enthousiasme werd nog groter door de interactie met andere cursisten. Echt een feest van herkenning, want iedereen worstelt (uiteraard) met dezelfde issues: hoe zorg je ervoor dat studenten geboeid zijn, wat kun je doen als iedereen na vijftien minuten in een concentratie­dip raakt, hoe voorkom je power point-overload?

Leg vast, draag over

Deze keer in mijn column een hartgrondig pleidooi.

Helaas kennen velen van ons voorbeelden uit de praktijk van wat kan misgaan bij onvolledige of onjuiste medicatieoverdracht en de gevolgen daarvan. En niet zelden gaat het in die voorbeelden om het optreden van ernstige bijwerkingen.

Reviews

Ik ben toch benieuwd naar wat men over de apotheek schrijft.

Na een bijeenkomst reed ik terug naar de apotheek en ik gebruikte de alom bekende zoekmachine om de meest snelle route te vinden. Even de naam van de apotheek intikken, en ik had gevonden wat ik nodig had.

Kopje koffie

Je kunt erop wachten: telefoontjes over de prestatievergoeding.

Als de nota’s van de verzekeraars aan hun cliënten weer verzonden zijn, kun je erop wachten: de telefoontjes over de prestatievergoeding. Ja, het eigen risico is nog niet op, dus het moet uit eigen zak komen. En dan staat op de factuur één euro voor medicijnen en zes euro terhandstelling, of meer, bij een eerste uitgifte.

Maagzuur

We moeten ons wéér verdedigen voor het in rekening brengen van ons werk.

Kl*te boeren! Wij hadden die dag een audit, dus het besluit van de boeren om te staken kwam ons bijzonder slecht uit. Maar toen al die kleurige trekkers in een stoet op de A12 naar huis reden, maakte mijn ergernis plaats voor bewondering. De boeren hebben zich op spectaculaire wijze weten te verenigen. Ze stapten voor dag en dauw op hun tractor en deden er úren over om in Den Haag te komen. Ze maakten met z’n allen een vuist, de boodschap was duidelijk: de maat is vol!

Tekort

Laten wij de patient niet óók te kort doen.

De grote tekorten aan geneesmiddelen; dat ene probleem waar we met z’n allen veel te veel tijd aan hebben besteed de afgelopen jaren. Dat de schuld niet bij ons apothekers ligt, is inmiddels hopelijk ook veel artsen en patiënten duidelijk. Toch kijken zij richting ons voor een oplossing.

Nieuwe inzichten

Ik ben nu blij met transmurale samenwerking bij medicatiebeoordelingen.

In een recent PW stond een artikel over medicatiebeoordelingen die werden uitgevoerd in het ziekenhuis. De ziekenhuisapotheker en de geriater hebben hun handen ineengeslagen en voerden bij een selecte groep medicatiebeoordelingen uit.

150 gram paracetamol

Geen tijd voor patiëntenzorg.

Bekend met gebruik? Deze vraag had ik op zijn minst verwacht toen ik enigszins ongemakkelijk 300 tabletten paracetamol ging afrekenen. Maar het was druk in de winkel, en deze drogisterijmedewerker was meer geïnteresseerd in het efficiënt wegwerken van klanten dan in patiëntenzorg.

Levensbelang

Volgens artsen was het een kwestie van minuten.

Het tijdig herkennen van een bijwerking kan soms letterlijk van levensbelang zijn. Dat blijkt soms ook uit meldingen die wij ontvangen. Zo ontvingen we 150 meldingen van angio-oedeem bij gebruik van ACE-remmers leidend tot een ziekenhuisopname. In vier meldingen was sprake van een fatale afloop.

Ongevraagd advies

Supermarkt verkoopt UAD-medicatie, gewoon in het schap.

Recent las ik in het PW over de rechtszaak over de verkoop van zelfzorgmiddelen zonder actief toezicht. Een supermarkt verkoopt UAD-medicatie gewoon in het schap, zonder dat er fysiek iemand aanwezig is die een goed advies kan geven over de genees-middelkeuze of het gebruik.

En jij gelooft dat?

Menig patient ziet de specialist als afvaardiging van Onze Lieve Heer.

Het was tijdens de “omruilweken” van de ranitidine. We hadden snel, voor sommige artsen iets te snel, een plan met een omzettingslijst klaar. Soms kon er gewoon, of na afbouwen, gestopt worden met de maagzuurremmer of werd de patiënt overgezet op een ander type maagzuurremmer. Teruggebrachte medicatie werd vergoed; menig patiënt was verbaasd over de lage prijs van deze middelen en de collectebus op de balie deed goede zaken.