Protonpompremmers vaak onnodig voorgeschreven
Volgens de richtlijn moeten huisartsen bij maagklachten starten met antacida en bij onvoldoende effect overstappen op H2-antagonisten, maar er zijn sterke aanwijzingen dat een groot deel van de patiënten direct start met PPI’s. Bij veel patiënten is bovendien sprake van chronisch gebruik van deze middelen, wat een hogere kans geeft op botbreuken, chronische nierschade en vitaminetekorten, schrijft ZIN in het ‘Verbetersignalement Maagklachten’. Samen met acht beroepsgroepen, patiëntenorganisaties en Zorgverzekeraars Nederland heeft het zorginstituut onderzoek gedaan naar de zorg bij maagklachten.
Overdiagnostiek
Naast overbehandeling is, volgens het zorginstituut, ook overdiagnostiek een probleem: een aanzienlijk deel van de patiënten met maagklachten krijgt onnodig een gastroscopie. De meest voorkomende aandoeningen zijn gastro-oesofageale refluxziekte (klachten van brandend maagzuur en zure oprispingen) en functionele dyspepsie (chronische bovenbuikklachten). Bij patiënten zonder ernstige symptomen of jonger dan 50 jaar, is een gastroscopie volgens de richtlijn meestal niet nodig, maar huisartsen kiezen er desondanks vaak voor deze aan te vragen.
Het terugdringen van overdiagnostiek en overbehandeling bij maagklachten kan volgens ZIN een besparing opleveren van € 19 miljoen per jaar.
Samenwerking apothekers
Verouderde behandelrichtlijnen, niet volgen van richtlijnen en ontbreken van goede patiëntinformatie zijn de voornaamste oorzaken voor de overdiagnostiek en overbehandeling bij maagklachten, concludeert het ZIN, dat in samenwerking met alle betrokken partijen verbeterafspraken heeft gemaakt.
In de komende jaren moeten de nieuwe afspraken leiden tot verbeterde richtlijnen en beter op elkaar aansluiten van huisartsenzorg en medisch specialistische zorg. Ook de samenwerking met apothekers moet verbeteren, doordat huisartsen bijvoorbeeld spiegelinformatie over het aantal starters met een PPI delen en bespreken. Verder moet meer en betere informatie in de spreekkamer en op websites ervoor zorgen dat patiënten het gesprek met hun arts over hun behandeling goed kunnen voeren.
Het zorginstituut zal de voortgang van de verbeterafspraken monitoren.
Graag plaats ik enkele kanttekeningen:
- vitaminetekort gaat neem ik aan over B12, de tekst is op zijn minst suggestief
- hoeveel % van de PPI gebruikers heeft B12 aanvulling nodig. Zeer waarschijnlijk heel heel weinig
- mee eens dat er meer wordt voorgeschreven dan nodig. De NHG standaard geeft aan dat de voorkeur uit gaat naar H2-blokkers. De kosten daarvan zijn vele malen hoger dan een PPI. Ook hier is de tekst suggestief
- hoeveel meer botbreuken zijn te relateren aan PPI gebruik. Wederom is de tekst suggestiever dan er daadwerkelijke onderbouwing wordt gegeven. Dit is ook van toepassing op de kans op nierschade.
Het zou mooi zijn als dergelijke berichtgeving iets genuanceerder plaatsvindt. Niet in de laatste plaats omdat een en ander grootschalig wordt opgepakt door de lekenpers en tot meer vragen dan antwoorden leidt.