Leiden verwijdert actief medicijnresten uit afvalwater

De afvalwaterzuivering in Leiden maakt gebruik van een PACAS-installatie, die met behulp van actief poederkool medicijnresten en andere microverontreinigingen uit het water verwijdert. PACAS staat voor Powdered Activated Carbon in Activated Sludge.

Met de huidige techniek verwijdert het Hoogheemraadschap van Rijnland ook medicijnresten uit afvalwater, maar alleen voor zover stoffen achterblijven in het slib, vertelt beleidsadviseur waterketen Paul Versteeg. “Een deel van deze stoffen bindt aan de bacteriën (het slib) waarmee we werken, sommige voor 90%. Andere stoffen blijven echter vaak volledig achter in het water.”

Met de PACAS-installatie is het, volgens Versteeg, mogelijk om ook deze lastig te verwijderen stoffen voor ongeveer 70% te verwijderen. “We kunnen niet alle stoffen afzonderlijk meten, dat zou te duur worden. Daarom meten we de zogeheten gidsstoffen, want die representeren meerdere geneesmiddelgroepen.”

FTO

Om het probleem van medicijnresten in afvalwater aan te pakken, richt Rijnland zich op de hele geneesmiddelenketen, en voert het gesprekken met ziekenhuizen, huisartsen en apothekers. Ook geeft het waterschap regelmatig een presentatie tijdens het Farmacotherapeutisch Overleg (FTO) ‘Medicijnresten uit water’, vertelt Versteeg.

“Apothekers en huisartsen weten vaak niet dat medicijnresten zoveel schade kunnen aanrichten in het water. We proberen ze bewust te maken van wat zij daaraan zelf kunnen doen, bijvoorbeeld door mensen erop te wijzen gezonder te leven.”

190 ton

Dat medicijnresten een risico vormen voor de kwaliteit van het oppervlaktewater, blijkt onder meer uit een studie van het RIVM en het kennisinstituut Deltares uit 2020. Van negentien verschillende stoffen werd de risicogrens minimaal één keer overschreden; stoffen als pijnstillers, antibiotica, bloeddrukverlagers, antidepressiva en anti-epileptica overschreden de risicogrens zelfs meerdere keren.

Volgens het onderzoek van RIVM en Deltares belandt jaarlijks minstens 190 ton medicijnresten in het oppervlaktewater.