Update: lopinavir/ritonavir geen optie meer bij COVID-19
Ook ontbreekt goede farmacologische onderbouwing voor gebruik van het hiv-middel bij COVID-19, stelt SWAB. Het hiv-protease – het aangrijpingspunt van lopinavir/ritonavir – lijkt wat betreft de biochemische structuur niet op het protease van het coronavirus. Daarbij zijn er voor SARS-CoV-2 geen in vitro-data beschikbaar die aantonen dat het middel antiviraal zou werken. Voor andere coronavirussen zijn die gegevens er wel, maar niet overtuigend.
Malariamiddel chloroquine kunnen artsen nog wel overwegen, mits het gaat om een ernstig zieke, opgenomen patiënt. Hydroxychloroquine is een andere optie voor deze patiënten, die SWAB heeft toegevoegd aan het voorlopige behandeladvies. Inmiddels zijn van dit middel, dat gebruikt wordt bij reumatoïde artritis, Q-koorts en lupus erythematodes, in vitro-data beschikbaar. Daaruit blijkt dat hydroxychloroquine potenter is dan chloroquine bij SARS-CoV-2. In Nederland is hydroxychloroquine op dit moment beperkt te verkrijgen, maar Novartis heeft aangekondigd wereldwijd 130 miljoen doses beschikbaar te stellen.
Bij patiënten die er zeer ernstig aan toe zijn, staat intraveneus remdesivir ook nog als te overwegen optie in het behandeladvies. Dit experimentele middel konden artsen tot voor kort – onder zeer strikte voorwaarden – via een compassionate use-programma bij fabrikant Gilead aanvragen.
De fabrikant mag dan een niet-geregistreerd geneesmiddel voor ‘gebruik in schrijnende gevallen’ verstrekken. Oftewel: voor een ernstige aandoening waarvoor geen alternatief geneesmiddel op de markt is. Maar, Gilead heeft dit programma op 21 maart bijna volledig gestaakt. Alleen zwangere vrouwen en kinderen kunnen nog voor compassionate use in aanmerking komen en lopende aanvragen worden afgerond. Aan een andere toegang tot het middel, bijvoorbeeld via klinische trials, wordt op dit moment gewerkt.
Voor alle genoemde middelen geldt dat het off-labelgebruik of experimentele therapie betreft. Daarvoor is altijd toestemming van de patiënt vereist.
Ga voor de actuele adviezen naar de website van SWAB.