Redactioneel
Kraken
Onze hersenen krijgen veel media-aandacht. Over de aftakeling, de behandeling van aandoeningen of juist het ontbreken ervan en manieren om ze gezond te houden. Hersenen zijn kortom hip. En urgent. Meer dan vier miljoen Nederlanders lijden aan een hersenaandoening, volgens de Hersenstichting, die waarschuwt dat dit volksziekte nummer één dreigt te worden in ons land.
Creatief reflecteren
Utrechtse farmaciestudenten die het vak pharmaceutical humanities volgen, leren integer te handelen door te reflecteren op hun rol als apotheker in de maatschappij en door de daarmee samenhangende morele dilemma’s te analyseren, lees ik in de inleiding op het vak. Farmacie wordt gezien als een gebied waarin ethiek een belangrijke rol speelt, en dus ook integriteit.
Toveren
Tien moties hadden de Tweede Kamerleden ingediend. Tien moties om de wereld te laten zien dat het hen menens is met de aanpak van de geneesmiddelentekorten, die al maanden vrijwel dagelijks het nieuws beheersen. Vooral het nijpende tekort aan antibiotica voor met name kinderen beroerde uiteraard menig politicus. En velen met hen.
BMI's
De eerste maandag van maart was Wereld Obesitas Dag. Voor diverse instanties reden om de zich in snel tempo verspreidende plaag van overgewicht op diverse manieren over het voetlicht te brengen. De Nederlandse Stichting Over Gewicht greep de dag aan om mensen ervan bewust te maken dat obesitas een door de Wereldgezondheidsorganisatie erkende chronische en terugkerende ziekte is en te strijden tegen het stigma dat in alle gevallen sprake is van eigen schuld.
Schade
Het werd donker en het werd stil. Echt stil. Een Nederlandse wetenschapper die onderzoek doet in het onherbergzame Noordoosten van Kenia vertelde hoe ze hier na net te zijn aangekomen uit Europa genoot van complete stilte.
Blij
Zou je weer apotheker worden als je opnieuw zou kunnen kiezen, was de vraag die onlangs op LinkedIn opdook. De reacties waren, uiteraard, verdeeld.
Rubens
Leefstijl als medicijn, wandelen als medicijn, huisdieren als medicijn. Begrippen die de afgelopen jaren steeds meer zijn ingeburgerd en landelijk tot vele initiatieven hebben geleid waarbij steeds meer zorgverleners, ook apothekers, zich aansluiten.
Europese aanpak
Bij i-SPOC, oftewel Industry Single Point of Contact, denk je niet meteen aan een oplossing voor het geneesmiddelentekort. Toch is dit Europese netwerk volgens het College ter Beoordeling van Geneesmiddelen (CBG) belangrijk om snel en effectief informatie uit te wisselen over vraag en aanbod van geneesmiddelen om zo tekorten te voorkomen en snel te kunnen reageren op signalen over leveringsproblemen.
Inspireren
Tussen de vele, vaak negatieve berichten over geneesmiddelen en aandoeningen duikt af en toe gelukkig ook iets positiefs op. Over een nieuw antibioticum bijvoorbeeld. In het tijdschrift Nature publiceerden wetenschappers van het Global Antibiotic Research and Development Partnership onlangs “very exciting” onderzoeksresultaten over zosurabalpin, waarmee infecties veroorzaakt door de resistente Acinetobacter baumannii-bacterie succesvol behandeld zouden kunnen worden. Infecties waaraan op dit moment wereldwijd 40 tot 60% van de geïnfecteerden komt te overlijden.
Make it happen
Wat is duurzaam farmacieonderwijs? Toen er enige tijd geleden alweer op LinkedIn een post verscheen waarin docenten van de Universiteit Utrecht schreven dat ze werkten aan het verduurzamen van het farmacieonderwijs, wekte dat onmiddellijk onze interesse.
Impact
Klimaatverandering heeft ook een grote impact op ziekten. Op diarree bijvoorbeeld. Door de toename van zware regenval, overstromingen en droogte, dreigen de successen die de afgelopen decennia zijn geboekt op het gebied van het terugdringen van diarree weer ongedaan gemaakt te worden, waarschuwen onderzoekers van het Amsterdam UMC, dat samen met het Amsterdam Institute for Global Health and Development (AIGHD) het wereldwijde SPRINGS-consortium leidt, dat oplossingen zoekt voor dit groeiende probleem.
Helpen
Ongebruikte of niet meer gebruikte spullen weggooien is zonde. Ze opslaan in een stoffig magazijn ook. Goed om te zien derhalve dat er regelmatig initiatieven worden ontplooid om spullen in te zamelen en naar landen te sturen met een groot tekort aan producten én geld. Dan kan het gaan om incontinentiemateriaal en medische hulpmiddelen, maar ook om bereidingsapparatuur.
Nieuw
Aan het begin van een nieuw jaar is het mooi nieuwe ontwikkelingen te kunnen aankondigen. Zo heeft het PW een nieuwe drukker en wordt het blad vanaf nu verzonden in een nieuwe seal van suikerrietfolie, een recyclebare en dus veel duurzamere folie dan gewoon plastic.
Bevlogen verhalen
Een apotheker voor een opgetuigde kerstboom in Engeland; daarmee vangen we meteen twee vliegen in één klap. Want dit laatste PW van het jaar verschijnt vlak voor kerst en staat in het teken van Nederlandse apothekers in het buitenland. De apotheker op de cover is Katherine Bongaerts die in een ziekenhuis in Cambridge werkt en in het naburige dorp Waterbeach woont, waar ze jaarlijks op Christmas eve meedoet met carols on the green. Het hele dorp komt dan in het centrum bij elkaar om onder begeleiding van een brassband kerstliederen te zingen onder een mooi versierde kerstboom.
Afscheid
De berichten van de KNMP over het ‘winnen’ van de rechtszaak tegen de NZa geven mij een zaterdagmiddaggevoel. Dat zal ik even uitleggen. Regelmatig komt mijn zoon op zaterdagmiddag terug van voetballen – hij speelt in de D-jeugd – met de mededeling “dat ze eigenlijk gewonnen hebben”. Dan weet ik het al: op het wedstrijdformulier staat een nederlaag.
Verstaan
Tolken in de zorg. En dan niet 6-jarige kinderen die met hun niet-Nederlands sprekende vader of moeder meegaan naar de apotheek of huisarts om te vertalen wat er gezegd wordt. Of een werkgever die met zijn Oost-Europese werknemer mee naar de huisarts gaat, terwijl die werknemer zich daar heel ongemakkelijk bij voelt. Nee, echte tolken. Daarover gaat de brief die de ministers Kuipers en Helder en staatssecretaris Van Ooijen van VWS onlangs naar de Tweede Kamer stuurden.
Winst
Verspilling. Verkwisting. Vermorsing. Welk woord je ook kiest, allemaal zonde. Toch verkwisten we jaarlijks met z’n allen nogal wat. 590 miljoen kilo voedsel bijvoorbeeld. En voor tientallen miljoenen aan geneesmiddelen. Gelukkig zijn er de afgelopen jaren diverse initiatieven ontplooid om de verspilling van vooral dure oncolytica een halt toe te roepen.
Aanscherpen
Preventie. Bewegen. Gezond eten. Begrippen die vaker dan voorheen in de verkiezingsprogramma’s opdoken. Ook bij politieke partijen begint gelukkig het besef door te dringen dat voorkomen niet alleen beter is dan genezen, maar ook goedkoper.
Negatieve spiraal remmen
Antibioticaresistentie is een internationaal gevaar voor de volksgezondheid en dient hard te worden aangepakt, waarschuwt de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO), die dit gevaar onder de tien grootste gezondheidsbedreigingen voor de mensheid schaart. En alle tot dusver geboekte successen binnen de moderne geneeskunde weer op het spel zet.
Wakker geschud
Afrika heeft grote behoefte aan een AMA. Een Afrikaans medicijnagentschap vergelijkbaar met het Europese EMA. Een instituut dat voor een adequate geneesmiddelenregulering zorgt op het continent. De noodzaak is groot, blijkt uit cijfers over ondeugdelijke medicatie: de schatting is dat 40 tot 45% van alle vervalste en ondermaatse medicijnen in Afrika terechtkomt.