‘Beperkte preferentie goed tegen tekorten’

Een kortere lijst preferente middelen vereenvoudigt het voorraadbeheer in de keten, waardoor tekorten kunnen worden ingeperkt, schrijft Berenschot in een vandaag verschenen rapport. Het adviesbureau deed onderzoek naar de effecten van het preferentiebeleid in opdracht van de KNMP, de Vereniging Innovatieve Geneesmiddelen (VIG) en de BOGIN, de brancheorganisatie van Biosimilars en generieke geneesmiddelfabrikanten.

De drie organisaties willen gezamenlijk kijken hoe ze de nadelige effecten voor patiënten kunnen beperken. Volgens Berenschot vergroot het preferentiebeleid risico’s van het wisselen van medicatie, zoals medicatiefouten en een lagere therapietrouw. Ook zijn er regelmatig problemen met de vergoeding van het alternatief door de zorgverzekeraar.

Verder concludeert Berenschot dat Nederland meer tekorten heeft dan de ons omringende landen en dat dit mogelijk samenhangt met relatief lage geneesmiddelprijzen, een relatief kleine markt een relatief hoog gebruik van generieke geneesmiddelen.

Toename tekorten

Lage prijzen en een onzekere, niet flexibele markt maken Nederland minder aantrekkelijk voor de generieke geneesmiddelenindustrie, stelt BOGIN in een reactie op het rapport. Voor goedkope generieke geneesmiddelen betalen we de prijs dat er bij een tekort niet meteen andere producenten klaar staan om dit op te vangen, aldus de brancheorganisatie.

In 2009 ging het bij  8% van de geneesmiddelentekorten om preferent aangewezen middelen, in 2016 was dit 18%. Het aantal tekorten van preferente geneesmiddelen nam in die periode sterker toe dan dat van geneesmiddelen in het algemeen.

Omdat tekorten relatief vaker voorkomen bij preferente geneesmiddelen moet het preferentiebeleid beter worden gemonitord, concludeert Berenschot.

Versoepeling

In het geval van terugkerende tekorten adviseert Berenschot meer dan één geneesmiddel preferent aan te wijzen. Ook moeten apothekers de vrijheid krijgen patiënten het meest geschikte alternatief te bieden, zonder financiële consequenties voor apotheker en patiënt. Berenschot adviseert zorgverzekeraars ten slotte strengere eisen te stellen aan fabrikanten die vaker kampen met leveringsproblemen.

De KNMP pleit al langer voor een “doorontwikkeling van het preferentiebeleid”, benadrukt voorzitter Gerben Klein Nulent in een reactie op het rapport. “We ervaren dagelijks in de apotheek dat patiënten hinder ondervinden van het preferentiebeleid.” Samen met patiëntenorganisaties heeft de KNMP de Tweede Kamer vorig jaar een petitie aangeboden voor een preferentiebeleid waarin zorgverzekeraars na twee jaar niet langer één maar vier of vijf middelen aanwijzen als preferent.