Verpleegkundigen spil in achterstandswijken
Verdubbeling van aantal fte’s nodig, volgens Nivel
Wijkverpleegkundigen komen terug als spil in de wijk. De overheid wil dat zij vaker poolshoogte gaan nemen bij patiënten om te voorkomen dat kleine gezondheidsproblemen groter worden. Maar hoeveel verpleegkundigen zijn er per buurt nodig voor deze nieuwe preventieve taken? Volgens onderzoek van het Nivel in 38 Haagse wijken is daarvoor een verdubbeling van het aantal verpleegkundigen noodzakelijk. Van de sociaal-demografische factoren die deze zorgbehoefte kunnen voorspellen, blijkt de mate waarin een wijk een sociaal-economische achterstand heeft veruit de belangrijkste.
Nivel doet geen uitspraken over het aantal extra wijkverpleegkundigen dat op landelijke schaal nodig is. Volgens het onderzoeksbureau is meer onderzoek nodig naar de maatschappelijke en demografische ontwikkelingen die de vraag naar deze zorg bepalen.
Wijkteams
De overheid wil wijkverpleegkundigen meer ‘regelruimte’ geven zodat zij kunnen bepalen welke zorg een cliënt nodig heeft en hoeveel. Maar voor wijkverpleegkundigen is nog niet duidelijk hoe breed en integraal zij straks mogen indiceren, concludeert Nivel. Overheid, gemeenten en zorgverzekeraars moeten aangeven of wijkverpleegkundigen dat straks alleen mogen doen voor zorg die valt onder de Zorgverzekeringswet (Zvw) of ook voor diensten binnen de Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo). Ook moet volgens de onderzoekers meer duidelijkheid komen over de rol van de wijkverpleegkundige binnen de multidisciplinaire sociale wijkteams, die gemeenten momenteel opzetten.
Het kabinet wil vanaf 2015 de zorg voor wijkverpleegkundigen financieren vanuit de Zvw. In de loop van 2014 zal het kabinet een keuze maken voor een nieuw bekostigingsmodel. Volgens het Nivel is de beroepsvereniging van verpleegkundigen V&VN voorstander van populatiebekostiging, omdat daarmee de wijkverpleegkundige zorg breed inzetbaar is.
E-health
Uit het Nivel-onderzoek blijkt verder dat de opleiding van wijkverpleegkundigen niet is toegerust op de toekomst. De huidige generatie is onvoldoende voorbereid op mantelzorgondersteuning of samenwerking met andere disciplines. Een deel van de wijkverpleegkundigen heeft bovendien reserves tegenover e-health en andere nieuwe technologieën. Overheid, patiëntenorganisaties en zorgverzekeraars zien nieuwe techniek juist als een belangrijk middel om zelfmanagement en -redzaamheid van cliënten te versterken. Nivel adviseert de huidige generatie verpleegkundigen bij te scholen in bijvoorbeeld e-health en ondersteuning bij zelfmanagement.
Vanaf 2016 krijgen wijkverpleegkundigen onderwijs volgens een nieuw hbo-v-opleidingsprofiel, waarin meer aandacht is voor dit soort activiteiten.
Het Nivel-onderzoek over wijkverpleegkundigen werd gesubsidieerd door ZonMw, dat met het programma Zichtbare Schakel een beeld wil krijgen van wie precies behoefte hebben aan preventieve zorg van deze zorgverleners.