Psoriasis: de patiënt aan het roer
De resultaten van de behandeling van psoriasis zijn de afgelopen jaren enorm verbeterd doordat biologicals beschikbaar zijn gekomen. De behandelopties voor plaque-psoriasis zijn achtereenvolgens: lokale therapie met corticosteroïden, vitamine D-analogen of vitamine A-analogen, fototherapie met UV-B, psoraleen-UV-A of conventionele systemische therapie met acitretine, ciclosporine of methotrexaat.
Bij onvoldoende resultaat van deze middelen komen biologicals in beeld. Daarvan is een aantal beschikbaar: adalimumab, etanercept, infliximab, ustekinumab of alefacept. De onderzoekers wilden weten hoe de patiënt een prominentere rol in het beslisproces van de juiste therapie kan krijgen.
Daartoe ontwikkelden ze een PDA (patient decision aid). PDA’s zijn evidence-based instrumenten om patiënten te helpen een valide beslissing te nemen, gebaseerd op hun eigen waardering van beschikbare opties en onderzoekuitkomsten.
De tot nu toe beschikbare PDA’s geven slechts binaire beslissingen: wel of geen behandeling (http://decisionaid.ohri.ca/AZinvent.php). Voor psoriasis was tot nu toe geen PDA beschikbaar. De internationale standaard voor PDA’s omvat 26 verschillende items: inhoudelijk (n=15), ontwikkelproces (n=9) en effectiviteit (n=2). Achter elk item staat aangegeven of het beoogde criterium wordt gehaald: ja of nee.
Als bron voor informatie voor deze doelgroep dienden de diverse Canadese en Amerikaanse richtlijnen voor de behandeling van psoriasis. De focusgroep die de informatie moest beoordelen bestond uit dermatologen (n=5) en psoriasispatiënten (n=7). De behandelopties voor milde, matige of ernstige psoriasis worden gevisualiseerd voor de patiënt.
De achtergrond omvat honderd pictogrammen met gezichten: lachend (groen), neutraal (grijs) of ontevreden (zwart). De kwaliteit van het advies in termen van evidence is door de auteurs gevisualiseerd als goud (hoge mate van bewijs voor effect), zilver (voldoende bewijs voor werking) of wit (enig, maar beperkt bewijs voor werking).
De onderzoekers concluderen dat het PDA-model in belangrijke mate kan bijdragen aan de tevredenheid van patiënten over hun behandeling. [Arch Dermatol. 2012;148:718-23].