Ook effect statines bij laag risico
Er bestaat onduidelijkheid over het nut van statines voor primaire preventie van hart- en vaatziekten. Hoewel patiënten zonder deze ziekten een laag absoluut risico hebben, komt minstens de helft van alle vasculaire events voor in deze groep. Onderzoekers van de Cholesterol Treatment Trialist’s (CTT) Collaboration gebruikten gegevens van bijna 175.000 individuele patiënten uit 27 klinische studies om meer duidelijkheid te krijgen [Lancet 2012; 380: 581–90].
De onderzoekers verdeelden de patiënten over vijf risicocategorieën. Het primaire eindpunt was een groot vasculair event, gedefinieerd als een groot coronair event (zoals myocardinfarct of sterfte door een coronaire aandoening), beroerte of een dotteringreep. Het risico op een groot vasculair event nam af door behandeling met een statine (relatief risico 0,79 per 1 mmol/L-reductie). Dit effect was significant voor alle risicocategorieën, waarbij het effect in de twee laagste risicogroepen (vijfjaarsrisico <5% en 5 - 10%) minstens zo groot was als in de groepen met een hoger risico. Uitgedrukt in absolute aantallen betekent dit dat een statine bij patiënten met een vijfjaarsrisico <10% het aantal grote vasculaire events met elf per duizend patiënten per vijf jaar vermindert. Bij patiënten zonder voorgeschiedenis van hart- en vaatziekten was de risicoreductie minstens even groot in de twee laagste risicocategorieën als bij de patiënten met een hoger risico. Ook nam bij de laagrisicopatiënten de kans op algehele sterfte (RR 0,91 per 1 mmol/L) en vasculaire sterfte (RR 0,85) af door gebruik van een statine. De kans op kanker of overlijden door kanker of andere niet-vasculaire oorzaken nam niet toe.
Volgens de onderzoekers zijn de voordelen van statines voor laagrisicopatiënten veel groter dan de mogelijke gevaren van statinegebruik, zoals myopathie en een verhoogd risico op hersenbloedingen en diabetes mellitus. Volgens de huidige richtlijnen komen patiënten met een laag vijfjaarsrisico echter niet voor behandeling in aanmerking.