Patiënt controleert medicatieveiligheid

Cliëntenraden spelen een grote rol bij de informatieverstrekking over veilig geneesmiddelgebruik in de verzorging, verpleging en thuiszorg. Ze kunnen signaleren of er problemen zijn met toediening en bewaring van geneesmiddelen. Ook kunnen ze nagaan of medicatieoverzichten actueel zijn en of cliënten en hun mantelzorgers goede voorlichting over geneesmiddelen krijgen.

LOC Zeggenschap in zorg, vertegenwoordiger van 600.000 cliënten in zorginstellingen, en het Instituut voor Verantwoord Medicijngebruik (IVM) geven daarom het handboek Medicijnen en gezondheid en een bewaarkaart uit. De organisaties willen hiermee cliëntenraden meer betrekken bij medicatieveiligheid. Ook adviseren zij de cliëntenraden het management van de zorginstelling kritisch te bevragen over verantwoord medicijngebruik.

De cliëntenraad is een groep mensen die de gemeenschappelijke belangen van cliënten van een zorginstelling behartigt. De zorgaanbieder is wettelijk verplicht een cliëntenraad in te stellen.

Inspectie

Een belangrijke aanleiding voor deze campagne is een recent vervolgonderzoek van de Inspectie voor de Gezondheidszorg (IGZ) naar de medicatieveiligheid in de langdurige zorg en in de thuiszorg. De IGZ concludeert dat de medicatieveiligheid sterk is verbeterd: het aantal grote en zeer grote risico’s nam af met 80% of meer.

Toch stelt de IGZ dat alle bestuurders van zorginstellingen aan zet zijn om de medicatieveiligheid in hun organisaties onder de loep te nemen. Volgens de Inspectie vormt een actueel medicatieoverzicht de kern van medicatieveiligheid. De Inspectie benadrukt krachtig te zullen optreden als na alle inspectierapporten en handreikingen de medicatieveiligheid in zorginstellingen nog steeds niet op orde is.

De KNMP heeft medicatieveiligheid in de verzorging, verpleging en thuiszorg benoemd als speerpunt. Samen met andere partijen ontwikkelt de koepelorganisatie onder andere veilige principes en een uniforme toedienlijst.

Apotheek

Op de bewaarkaart Medicijnen en gezondheid staat een aantal concrete vragen over het geneesmiddelengebruik in de zorginstelling. Cliëntentenraden kunnen deze vragen stellen aan cliënten en mantelzorgers en aan het management. Wat doet het management om een verantwoord medicijngebruik te garanderen en de medicatieveiligheid te vergroten? Heeft de organisatie het medicijnbeleid op papier gesteld? Beschikken cliënten en zorgverleners over een actueel medicatieoverzicht?

Ook vragen als ‘is er een samenwerkingsprotocol met de apotheek en met de behandelaars?’ komen aan de orde. Verder kunnen zij het management vragen of de richtlijn Overdracht van medicatiegegevens in de keten 2011 wordt toegepast.