Effect statines hangt niet af van CRP

Deze bevindingen zijn in strijd met met de resultaten van de vroegtijdig gestopte Jupiter-trial, die aantoonde dat rosuvastatine cardiovasculaire incidenten kan voorkomen bij patiënten met een verhoogd CRP maar met normale cholesterolwaarden. Er kwam destijds veel kritiek op de Jupiter-trial.

Zo verwierpen Richard Koopmans en Jacobus Lubsen in 2009 in het Nederlands Tijdschrift voor Geneeskunde de behandeling met statines van laagrisicopatiënten met verhoogde CRP-waarden op basis van enkel de Jupiter-trial. Ze constateerden namelijk in deze studie methodologische tekortkomingen en mogelijke belangenverstrengelingen.

De HPS-onderzoekers wezen tussen 1994 en 1997 uit 69 Britse ziekenhuizen 20.536 patiënten met een hoog cardiovasculair risico willekeurig toe aan 5 jaar lang 40 mg simvastatine of placebo per dag. Als primair eindpunt namen ze de combinatie van coronaire sterfte, hartinfarct, beroerte en revascularisatie.

De simvastatinegroep zakte gemiddeld 1 mmol/l in LDL-cholesterol ten opzichte van de placebogroep. Simvastatine reduceerde het risico op grote cardiovasculaire accidenten met een kwart. Deze risicoreductie was niet groter voor patiënten met hogere CRP-waarden. Zelfs bij patiënten met een aanvankelijk laag CRP (> 1,25 mg/l) of met lage CRP- en LDL-waarden leidde simvastatine tot een lager risico. De auteurs stellen dat de positieve effecten van statines dus niet afhangen van de CRP-waarden of van de ontstekingsstatus.

In een commentaar bespreekt Jean-Pierre Després van Université Laval in Québec (Canada) de verschillende uitkomsten van de Jupiter-trial en de HPS. De patiënten in de Jupiter-trial hadden een laag cardiovasculair risico, versus een hoog risico in de HPS. Ook heeft rosuvastatine andere eigenschappen dan simvastatine. Volgens Després zijn de nieuwe resultaten olie op het vuur van het debat dat uiteindelijk moet gaan bepalen over CRP een plek krijgt tussen of naast andere cardiovasculaire risicomarkers.