Emeritus hoogleraar Donald Uges overleden

Donald Robert Alexander Uges (1947-2021) was een markant persoon en icoon in het veld van de toxicologie. Hij werd geboren in Arnhem, als zoon van een apotheker en apothekersassistent, en ging na zijn middelbare school farmacie studeren in Groningen. Niet omdat dit zijn voorkeur had maar omdat na enig deduceren, maar ook reduceren van wat hij wilde studeren, de farmacie overbleef. Daar heeft hij zich vol voor ingezet, resulterend in een professionele carrière met vele hoogtepunten.

Nadat Donald in 1973 afstudeerde en de KNMP-prijs kreeg kon hij – dit was geregeld door prof. Huizinga, zoals hij zelf aangaf – zijn militaire dienst vervullen in het Militair Hospitaal in Utrecht waar hij naast de ziekenhuisfarmacie de eerste kennismaking had met de klinische toxicologie onder prof. Van Heijst en prof. Sangster.

In 1974 kwam Donald in het AZG bij prof. Huizinga in opleiding tot ziekenhuisapotheker. Deze opleiding rondde hij af in 1976. Ondertussen was hij ook al hoofd van het apotheeklaboratorium geworden. In 1982 promoveerde Donald op het onderwerp 4-Aminopyridine, Clinical Pharmaceutical, Pharmacological and Toxicological Aspects bij Huizinga.

Hij is van 1984 tot 1995 plaatsvervangend hoofd en tot 1997 hoofd geweest van de apotheek. Daarna heeft hij zich weer volledig gestort op het laboratorium en de toxicologie en in 1998 is hij benoemd tot hoogleraar Klinische en Forensische Toxicologie. Het lab heeft hij, samen met zijn team, uitgebouwd tot één van de meest vooraanstaande labs in de wereld op het gebied van de ziekenhuisfarmacie en toxicologie.

Nationaal en internationaal is Donald ook zeer actief geweest. Lidmaatschap van de analytische werkgroep (later de Commissie Analyse en Toxicologie) van de NVZA, bestuurslid en voorzitter van de KKGT en verantwoordelijk voor het programma Toxicologie en lid van het IATDMCT en The International Association of Forensic Toxicologists. Belangrijk hoogtepunt was de organisatie van het TIAFT-congres in 1988 in Groningen. Sinds 1981 had hij de permanente beëdiging als forensisch deskundige aan het Hof van Justitie te Leeuwarden en was als forensisch toxicoloog ingeschreven in het Landelijk Register Gerechtelijk Deskundigen en het Nederlands Register Gerechtelijk Deskundigen.

Leermeester

Donald was een leermeester voor velen en een zeer begenadigd docent. Eén van de founding fathers, samen met Aalt van Dijk en Ido Dijkhuis, van de cursus Klinische toxicologie. Elke ziekenhuisapotheker in opleiding volgde deze cursus. Hij wist via onderwijs en onderzoek vele studenten vanuit verschillende disciplines enthousiast te maken voor de ziekenhuisfarmacie en toxicologie. De titel van zijn oratie was niet voor niets Perfect als moordenaar of als toxicoloog; een zaak van doseren of doceren’.

Al deze inspanningen hebben geresulteerd in vele erkenningen en prijzen, waaronder een Koninklijke Onderscheiding, de Jan Glerum Award voor educatie in de ziekenhuisfarmacie, de Irvine Sunshine Award for Outstanding Contribution to Clinicial Toxicology van de IATDMCT en erelid KKGT en KNPSV.

Tomeloze inzet

Donald heeft aan dit alles op zijn eigen wijze invulling gegeven: tomeloze inzet, gedreven, gedurfd, met flair, de publiciteit en confrontatie niet schuwend, altijd eerlijk, open en loyaal.

Met Donald was er altijd wat te beleven. De ziekenhuisfarmacie, in het bijzonder de toxicologie, heeft veel aan Donald te danken.

November 2021; Jos Kosterink, Daan Touw, Eric Franssen