Toekomstige vaders hoeven anti-epileptica niet te vermijden
Volgens de vernieuwde richtlijn Epilepsie lijkt het niet nodig dat mannen in de vruchtbare leeftijd anti-epileptica zoals valproïnezuur en topiramaat mijden vanwege mogelijke teratogene effecten. Een grootschalig Deens onderzoek, waarin geen verhoogd risico werd vastgesteld op ontwikkelingsstoornissen, autisme of bepaalde ernstige congenitale malformaties na het gebruik van valproïnezuur tijdens de spermatogenese, ondersteunt die conclusie.
Enkele casusrapporten beschrijven een toename van fertiliteit na verlaging van de dosis valproïnezuur. Dierstudies tonen testiculaire toxiciteit aan bij gebruik van dit middel. Gezien de mogelijke invloed op de spermakwaliteit, kan volgens de richtlijn bij fertiliteitsproblematiek laagdrempelig semenonderzoek worden overwogen.
Voor topiramaat is er geen literatuur die wijst op teratogene effecten of ontwikkelingsproblemen bij kinderen van vaders die het middel tijdens de spermatogenese gebruikten. Alleen een dierstudie bij ratten liet een negatief effect zien op spermatogenese en fertiliteit.
Zwangerschap
De herziene richtlijn bevat daarnaast aanbevelingen voor het gebruik van anti-epileptica rondom de zwangerschap. Serumspiegels van lamotrigine, oxcarbazepine, levetiracetam en fenytoïne kunnen dalen tijdens de zwangerschap. Daarom wordt geadviseerd deze voorafgaand aan en gedurende de zwangerschap te monitoren. Van lamotrigine, oxcarbazepine en levetiracetam is een lagere serumconcentratie te overwegen.
Ook wordt aanbevolen met alle vrouwen in de vruchtbare levensfase het risico op congenitale malformaties en mogelijke ontwikkelingsstoornissen bij gebruik van anti-epileptica te bespreken. Hogere doseringen van valproïnezuur (meer dan 700 mg per dag), topiramaat en polytherapie met deze middelen zijn geassocieerd met een verhoogde kans op afwijkingen. Het voorschrijven van deze middelen blijft beperkt tot situaties waarin geen alternatieven beschikbaar zijn.
Osteoporose
Verder adviseert de richtlijn suppletie met vitamine D voor alle patiënten, omdat anti-epileptica het risico op osteoporose verhogen. Voor patiënten vanaf 60 jaar bestaat een screeningslijst om te bepalen of verder onderzoek naar osteoporose gewenst is.