Lichte toename gebruik digitale zorg, maar ook zorgen over privacy
Ten opzichte van 2023 is er in 2024 een toename zichtbaar in het aandeel zorgverleners dat digitale zorgtoepassingen inzet. Zo biedt een groter deel van de huisartsen, medisch specialisten en sociaal geneeskundigen een patiëntenportaal aan. Ook is de inzet van telemonitoring toegenomen, behalve onder de sociaal geneeskundigen.
Verder blijkt uit de Monitor Digitale Zorg 2024 dat het gebruik van digitale schriftelijke communicatie, zoals het e-consult, sterk is toegenomen onder de meeste groepen zorgverleners. Bij huisartsen is dat nagenoeg gelijk gebleven, maar dit was al zeer hoog, concluderen de onderzoekers.
Opvallend is verder dat het gebruik van videobellen blijft afnemen onder huisartsen en medisch specialisten; bij sociaal geneeskundigen en verpleegkundigen is dit nagenoeg gelijk gebleven ten opzichte van 2023.
Ook blijkt het gebruik van digitale behandelingen voor obesitas of depressie relatief laag. Dit is opvallend omdat het gebruik hiervan de afgelopen jaren werd aangemoedigd. Mogelijk kan betere communicatie over de voordelen hiervan helpen, aldus de onderzoekers. Zorggebruikers geven verder aan dat digitale zorg leidt tot onvoldoende persoonlijk contact. Ook hebben zij zorgen over hun privacy.
Medicatieondersteuning
Vorig jaar was het aandeel verpleegkundigen dat zorgrobots, digitale medicatieondersteuning en toezichthoudende digitale technieken inzet nagenoeg gelijk aan 2023. Zorgrobots werden bij ongeveer één op de vijf patiënten ingezet, digitale medicatieondersteuning bij één op de vier en de meeste toezichthoudende technieken – zoals persoonsalarmering en bewegingsmelders – bij iets minder dan de helft van de patiënten.
In de monitor is dit jaar voor het eerst – alleen onder de groepen artsen – het gebruik van artificial intelligence (AI) uitgevraagd. Ongeveer één op de vijf artsen geeft aan hiervan gebruik te maken, waarbij ondersteuning bij de administratie van cliënten het vaakst wordt gebruikt.
PGO
Verder blijkt er sprake te zijn van een lichte toename van het gebruik van websites en apps voor de gezondheid en het gebruik van de persoonlijke gezondheidsomgeving (PGO). Ook is het gebruik van digitale behandelingen om de leefstijl te verbeteren, om te gaan met mentale problemen of met de gevolgen van ziekte licht toegenomen ten opzichte van 2023, maar het gebruik blijft relatief laag, met een range van 8 tot 14%.
Daarnaast houdt een kleiner deel van de mensen zelf digitaal gegevens bij over hun leefstijl ten opzichte van vorig jaar en geven minder mensen aan wearables te dragen voor de gezondheid.
Voor het opzoeken van gezondheidsinformatie maakt ongeveer twee derde gebruik van medische websites en apps. Leefstijlwebsites en -apps of sociale media worden hiervoor in mindere mate gebruikt, range: 12-21%.
Het RIVM geeft sinds 2021 samen met Nivel en National eHealth Living Lab een jaarlijks overzicht van de ontwikkelingen in de digitale zorg. Voor de monitor van 2024 zijn meningen en ervaringen van vier groepen zorgverleners en twee groepen zorggebruikers verzameld.