‘Geneesmiddelen zijn belangrijk, maar niet tegen elke prijs’
Hoe denken burgers over de prijzen van dure medicijnen, en welke overwegingen vinden zij belangrijk bij het bepalen of prijzen maatschappelijk aanvaardbaar zijn. Dat onderzocht Radboudumc in opdracht van Zorginstituut Nederland, Nederlandse Zorgautoriteit (NZa) en Autoriteit Consument & Markt (ACM).
Tijdens een burgerforum hebben de onderzoekers uitgebreid gesproken met 24 burgers over de prijzen van dure geneesmiddelen, en 880 Nederlanders hebben deelgenomen aan een landelijk enquête over dit onderwerp. De deelnemers aan het forum kregen input van experts uit de wetenschap, ethiek en farmaceutische sector en bespraken casussen over zeldzame ziekten, kanker en chronische aandoeningen.
Belangrijkste conclusie is dat burgers bereid zijn hogere prijzen te accepteren als medicijnen aantoonbaar veel gezondheidswinst opleveren, de kwaliteit van leveren verbeteren of ervoor zorgen dat burgers weer kunnen deelnemen aan de maatschappij. Allemaal elementen die Zorginstituut Nederland nu al meeweegt bij de beoordeling van geneesmiddelen, aldus Radboudumc.
Maatschappelijk draagvlak
Aan de andere kant zijn burgers kritisch wanneer er sprake is van onzekerheid over de effectiviteit of veiligheid, wanneer het geneesmiddel beperkt vernieuwend is of wanneer de prijs fors hoger ligt dan in andere landen.
De elementen ‘onzekerheid’ en ‘beperkt vernieuwend’ zijn bij het beoordelen nu ook al belangrijk, maar leiden niet tot een concreet advies over een maatschappelijk aanvaardbare prijs.
Volgens de onderzoekers laten deze resultaten zien dat er een breed maatschappelijk draagvlak is om kritisch te kijken naar de prijzen van dure medicijnen. Burgers vinden het ook belangrijk dat transparant wordt gemaakt hoe deze prijzen tot stand komen.
Advies aan VWS
ACM, Zorginstituut en NZa werken binnen het programma Maatschappelijk Aanvaardbare Uitgaven Geneesmiddelen (MAUG) samen aan een advies over maatschappelijke prijzen van geneesmiddelen en uitgaven daaraan en het bevorderen van gezonde concurrentie. Onderdeel van dit advies is een kader voor maatschappelijk aanvaardbare prijzen van medicijnen.
De MAUG-partijen nemen de resultaten van de burgerraadpleging van Radboudumc mee in hun advies aan het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS), dat zij in het najaar van 2025 presenteren.