Een op elf vrouwen naar huisarts voor vrouwspecifieke aandoeningen

Bij naar schatting 803.000 vrouwen die in 2022 hun huisarts bezochten voor vrouwspecifieke aandoeningen, was sprake van een van de volgende klachten: verzakkingsklachten, urine-incontinentie, overgangsklachten en hevig bloedverlies tijdens de menstruatie.

De aandoeningen waarmee de vrouwen het minst vaak de huisarts bezochten, zijn polycysteusovariumsyndroom (PCOS), pijn bij de ingang van de vagina en endometriose. Het is mogelijk dat het voorkomen van deze laatste twee aandoeningen wordt onderschat doordat deze aandoeningen geen eigen diagnosecode hebben in de huisartsenpraktijk of doordat de juiste diagnose nog niet is gesteld op het moment van registreren van de aandoening in het patiëntendossier, concludeert het Nivel. Het onderzoeksbureau onderzocht hoeveel vrouwen in 2022 voor vrouwspecifieke aandoeningen hun huisarts bezochten, welke behandelingen ervoor werden uitgevoerd en hoe vaak zij naar het ziekenhuis werden verwezen.

Oxycodon

Vrouwen kregen van de huisarts het vaakst geneesmiddelen voorgeschreven voor overgangsklachten en voor de huidaandoening lichen sclerosus. Voor overgangsklachten kreeg 54% van de patiënten in 2022 vrouwelijke hormonen voorgeschreven.

Volgens de onderzoekers was verder opvallend dat sterke pijnstillers werden voorgeschreven bij endometriose; 9% kreeg oxycodon. Voor pijn bij de ingang van de vagina kreeg 5% oxycodon voorgeschreven. Uit dit onderzoek komt niet naar voren of voorafgaand aan het voorschrijven van sterke pijnstilling de vrouwen andere behandelingen hadden gekregen om klachten te verminderen.

Ook blijkt dat 31% van de vrouwen die de huisarts bezochten vanwege verzakkingsklachten werd verwezen naar de gynaecoloog, terwijl plaatsing van een pessarium door de huisarts mogelijk voldoende zou zijn geweest.

Diagnose

Het Nivel verrichtte het onderzoek op verzoek van het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS). Aanleiding hiervoor was een eerder gepubliceerd rapport van de Nederlandse Vereniging voor Obstetrie en Gynaecologie (NVOG) en WOMEN Inc, waaruit bleek dat het vaak lang duurt voordat een (juiste) diagnose wordt gesteld en dat vrouwen met klachten door vrouwspecifieke aandoeningen zich niet altijd serieus genomen voelen.

De aandacht voor vrouwspecifieke aandoeningen neemt toe, concludeert het Nivel, dat benadrukt dat aandoeningen als bekkenbodemproblemen, menstruatieklachten en overgangsklachten veel voorkomen en een grote invloed kunnen hebben op het dagelijks leven.

Voor het onderzoek heeft het Nivel gebruikgemaakt van gegevens van Nivel Zorgregistraties Eerste Lijn, een database met zorggegevens die deelnemende huisartsen regelmatig vastleggen in hun elektronische patiëntendossiers. Voor dit onderzoek zijn gegevens uit 2022 gebruikt afkomstig van 413 huisartsenpraktijken.