Na eerder daling toename aantal gebruikers opioïden

In 2019 en 2020 nam het gebruik van opioïde pijnstillers af, maar over het hele jaar 2021 gemeten is het aantal gebruikers toegenomen ten opzichte van een jaar eerder. Het gebruik is terug op het niveau van 2019, maar nog altijd lager dan in 2018, het jaar met de meeste gebruikers, concludeert het IVM op basis van de Themarapportage Opioïden van de Monitor Voorschrijven Huisartsen (MVH).

Over de oorzaken van de toename is veel onduidelijk. De toename van het aantal gebruikers is in de hele zorg zichtbaar. Zo nam het aantal nieuwe gebruikers met een eerste recept van de huisarts met drie procent toe in 2021. Voor de medisch specialisten ontbreken de exacte getallen.

Langdurig gebruik

Positief nieuw is, volgens het IVM, dat het aantal patiënten dat langdurig opioïden gebruikt niet verder is gestegen. Van de patiënten aan wie de huisartsen sterkwerkende opioïden voorschrijft, gebruikt één op de drie deze middelen langer dan drie maanden. Het gaat om 101.000 patiënten, 1000 minder dan in 2020. Vooral in de provincies Groningen, Zeeland, Limburg en delen van Friesland gebruiker relatief veel patiënten langer dan drie maanden een sterkwerkend opioïd. In hoeverre dit samenhangt met bijvoorbeeld vergrijzing is niet bekend.

Hoeveel patiënten langere tijd opioïden gebruiken op voorschrift van de medisch specialist is ook niet bekend.

Minderen en stoppen

Volgens het IVM vraagt het niet verder dalen van het gebruik en het aanhoudend hoge aantal langdurige gebruikers van opioïden om blijvende monitoring. Verder roept het IVM huisartsen en apothekers op kritisch te blijven bij het voorschrijven van opioïden en patiënten goed voor te lichten. Bij langdurige gebruikers is het advies het gebruik te evalueren en waar mogelijk te helpen met het minderen en stoppen van opioïden.