Indifferente middelen en medicatie te weinig ingezet bij psoriasis of eczeem

Patiënten met constitutioneel eczeem of psoriasis krijgen niet of pas te laat een dermatologisch (genees)middel, of het middel is niet sterk genoeg. Het gevolg hiervan is dat patiënten vaak langer moeten smeren, waardoor ze ‘smeermoe’ kunnen raken en de therapietrouw afneemt. Krijgen patiënten wel een indifferent geneesmiddel voorgeschreven, dan halen ze dat vaak niet op in de apotheek, concluderen het Nivel en het Zorginstituut.

Bij patiënten met ernstiger vormen van eczeem en psoriasis is daarnaast vaak behandeling nodig met dermatocorticosteroïden. De NHG-standaarden ‘eczeem’ en ‘psoriasis’ adviseren pas door te verwijzen naar de specialist als de behandeling met deze medicatie onvoldoende effect oplevert. Uit het onderzoek blijkt echter dat 18-31% van de patiënten wel werden doorverwezen zonder dermatocorticosteroïden te gebruiken.

Ook blijkt dat lang niet altijd de juiste klassen dermatocosteroïden zijn ingezet en de stepped care-aanpak is gevolgd. Bij psoriasis werd daarnaast gezien dat één op de vijf patiënten een lagere klasse corticosteroïd kreeg voorgeschreven dan de richtlijn aangeeft.

Volgens de onderzoekers is er mogelijk sprake van angst voor het gebruik van dermatocorticosteroïden bij zowel patiënten als zorgverleners, vanwege de mogelijke bijwerkingen.

Betere voorlichting

Het onderzoek van het Nivel en het Zorginstituut is onderdeel van het project Zinnige Zorg voor patiënten met eczeem en psoriasis. Mede op basis van deze uitkomsten heeft het Zorginstituut verbeterafspraken opgesteld om patiënten in de eerste lijn effectiever te kunnen behandelen en niet onnodig naar de tweede lijn te verwijzen.

Zo moeten patiënten met eczeem of psoriasis betere voorlichting krijgen over de noodzaak en vergoeding van indifferente middelen, en huisartsen moeten alleen de aanbevolen combinatiepreparaten en dermatocorticosteroïden voorschrijven.

Het is aan de zorgpartijen zelf deze verbeteringen te implementeren.

Patiëntendossiers

Voor het onderzoek zijn niet-herleidbare gegevens gebruikt van patiënten die tussen 2015-2019 gediagnosticeerd zijn met contacteczeem, constitutioneel eczeem of psoriasis. De onderzoekers hebben gegevens uit elektronische patiëntendossiers van huisartsen gekoppeld aan de declaratiegegevens van zorgverzekeraars.

Het onderzoek is onderdeel van de Onderzoekwerkplaats ‘Routine zorgdata voor passende zorg’ van het Nivel en het Zorginstituut.