Forse boetes voor illegale handel dertien apotheken
De illegale handel vond voornamelijk plaats in de periode 2017-2019 en betrof 43 verschillende, vooral dure geneesmiddelen. De dertien apotheken kochten de middelen in bij Nederlandse farmaceutische groothandels en verkochten ze vervolgens door aan één andere groothandel. Deze groothandel verkocht de geneesmiddelen weer aan een andere groothandel en van daaruit gingen ze naar Duitsland.
Volgens de IGJ ging het hoofdzakelijk om geneesmiddelen die in Nederland beperkt beschikbaar zijn en in Duitsland veel duurder zijn. “Apotheken en groothandel maakten met deze illegale doorverkoop grote winsten.”
Door deze handelwijze kunnen in Nederland tekorten ontstaan, stelt de IGJ, omdat veel middelen door fabrikanten hier maar beperkt worden aangeboden. “Bovendien worden geneesmiddelen die buiten het reguliere distributiekanaal worden verhandeld, beschouwd als een risico voor de patiënt; de kwaliteit en veiligheid van deze geneesmiddelen kan niet meer worden gegarandeerd”, aldus de inspectie.
Het exporteren van geneesmiddelen die bedoeld zijn voor patiënten in Nederland is strijdig met de wet, tenzij een bedrijf beschikt over een zogeheten groothandelsvergunning. Daarbij geldt dat de export van geneesmiddelen volledig gescheiden dient te zijn van de apothekersactiviteiten.
De KNMP noemt de handelwijze van de dertien apotheken onacceptabel en schaart zich achter het besluit van de IGJ om boetes op te leggen. “Naast deze boete hangt de betrokken apothekers ook een schorsing vanuit de KNMP boven het hoofd als blijkt dat zij lid zijn van onze vereniging”, zegt KNMP-voorzitter Aris Prins. ”Veilige en eerlijke distributie staat bij ons voorop.”
De IGJ heeft inmiddels meer meldingen ontvangen over apotheken die zich mogelijk ook met deze vorm van illegale handel bezighouden en is een vervolgonderzoek gestart.
Een paar opmerkingen betreft dit artikel.
Er wordt gesproken over illegale export. Zoals het wordt voorgespiegeld is er geen sprake van illegale export. Wat verweten kan worden is mogelijk de verkoop van medicijnen via de (openbare) apotheek aan een groothandel. De groothandel zal naar alle waarschijnlijkheid een export vergunning hebben. Bij export naar Duitsland hebben we te maken met verkoop binnen de EU wat ook vanuit de Nederlandse apotheek direct aan ander EU burgers mag gebeuren.
De winsten waarover gesproken wordt worden in dit geval door apotheken en groothandels ontvangen. Daarnaast zijn er vaak ook voordelen voor de eindgebruiker. In de geëigende situatie gaan dezelfde (en vaak hogere) winsten naar de fabrikant.
Dat er gequoteerd wordt door de fabrikanten is binnen de EU eigenlijk ook een ongeoorloofde situatie en ten minste voor de gezondheidszorg niet gewenste situatie. Dit is alleen de fabrikanten aan te rekenen en niet de exporterende groothandel die volgens EU richtlijnen handelt.
IGJ zal daarom op de eerste plaats de fabrikanten op de tekorten (quoteringen) moeten aanspreken.
Het verhaal van de veiligheid en kwaliteit is een weinig steekhoudend argument. deze is binnen de gebruikte constructie prima te waarborgen (natuurlijk is elke overgang naar een nieuwe eigenaar een risico RI&E maar te verwaarlozen op het totaal).
Conclusie:
-Nee apotheken mogen officieel niet leveren aan groothandel (alleen aan eindgebruiker)
-De export an sich is geoorloofd (zeer waarschijnlijk)
-Geneesmiddel tekorten ontstaan door quoteringen van de fabrikanten zij zijn dan ook verantwoordelijk voor de tekorten.
-De winsten worden in betreffend geval wat meer verdeeld en in het gunstigste geval profiteert de eindgebruiker er ook nog van.
-IGJ moet zich niet voor het karretje van de industrie laten spannen
Fons van Nunen, Tilburg