Model voorspelt optreden neutropenie
Eribulinemesilaat wordt onder andere toegepast bij vergevorderde stadia van borstkanker. De bijwerking neutropenie blijkt in de praktijk regelmatig een belemmering te zijn om de kuur voort te zetten. Voor de onderzoekers van het NKI-AVL was dit reden te kijken of met farmacokinetische (PK) en farmacodynamische gegevens (PD) neutropenie kan worden voorspeld en of de behandeling met een dosisaanpassing toch kan doorgaan [Br J Clin Pharmacol 2013, online apr 13].
De onderzoekers verzamelden gegevens uit twaalf verschillende fase-I-, fase-II- en fase-III-studies. In deze studies werd eribulinemesilaat toegepast bij solide tumoren, borstkanker, prostaatkanker en longkanker.
De minimale dosering in de geselecteerde trials bedroeg 0,25 mg/m2, de maximumdosering 2 mg/m2. Analyse van de populatiekinetiekgegevens gebeurde met een eerder ontwikkeld model. De hematologische gegevens (aantal neutrofielen per liter) waren beschikbaar voor 1579 patiënten met in totaal 23.427 bepalingen voor neutrofielen.
De basiswaarde voor het absolute aantal neutrofielen (ANCo) bij start van de toediening van eribulinemesilaat bedroeg 4,03x109 neutrofielen per liter. Gegevens over de farmacokinetiek waren beschikbaar van 428 patiënten. De gemiddelde tijd tot bloedcelrijping van neutrofielen is in het model opgenomen.
Met behulp van statistische methoden (covariate analyse) stelden de onderzoekers vast dat albumine, aspartaattransaminase en groeifactor (G-CSF) belangrijke covariabelen zijn om neutropenie te voorspellen. Als voorbeeld wordt een ANCo van 3,2 x 109 neutrofielen per liter (= 20% onder de normaalwaarde) genoemd en toegepast op een hypothetische patiënt met beschikbare laboratoriumwaarden en een bloedspiegel van 0,0496 mg/l (10% toename). Bij een rijpingstijd van neutrofielen van 98 uur (10% afname) is volgens de auteurs 0,9 mg/m2 een ‘veilige’ dosis.
De auteurs stellen dat het ontwikkelde model bruikbaar is voor de bepaling van de optimale behandelstrategie. Albumine is de belangrijkste cofactor in het model.