Dried blood spot bevordert onderzoek bij kinderen
De methode die deze bedrijven, gevestigd in Geleen, op de markt gaan brengen is de zogeheten dried blood spot-methode. Deze maakt het mogelijk om zeer lage concentraties geneesmiddel, in de orde van grootte van nanomolen per liter, te meten.
“Dit is ideaal voor bijvoorbeeld het uitvoeren van farmacokinetiekstudies bij kinderen. Het is goedkoper en veel minder belastend dan de huidige methoden waarbij kinderen moeten worden geprikt”, zegt apotheker Bob Kool, managing director en chief bussines officer van Basic Pharma.
Bij deze methode wordt met een vingerprik bloed afgenomen. Het monster wordt vervolgens gedroogd en geanalyseerd met HPLC/MS. Kool: “Dit maakt het voor ouders mogelijk om thuis een vingerprik af te nemen en het bloedmonster per post naar het laboratorium te sturen. De kinderen hoeven dan niet voor elke prik naar het ziekenhuis te komen.”
Europese verordening
De methode is echter niet nieuw, benadrukt Kool. “Nieuw is dat deze methode nu uit de experimentele fase wordt gehaald en grootschalig beschikbaar komt. Op veel plaatsen wordt de bloedspotmethode wel gebruikt, in bijvoorbeeld ziekenhuizen, maar altijd op experimentele basis”, vult Wim Buurman, CEO van DBSL, aan.
Met deze methode kunnen farmaceutische industrieën veel makkelijker het verplichte onderzoek bij kinderen uitvoeren. Er is een Europese verordening die bepaalt dat, voor een geneesmiddel wordt geregistreerd, de fabrikant de verplichting heeft dit ook bij kinderen te testen. Momenteel wordt veel gediscussieerd over het feit dat dit onderzoek nog te weinig plaatsvindt, zegt Kool. “De farmaceutische industrie heeft vaak nog weinig zin in duur en grootschalig onderzoek bij kinderen. Met deze methode hebben ze geen excuus meer om dit onderzoek niet uit te voeren”, zegt Kool.
Met deze methode kunnen in principe alle geneesmiddelen in het bloed worden bepaald, zegt Kool. “Wel is het nodig dat de methode per geneesmiddel opnieuw wordt gevalideerd en de invloed van een variërend hematocriet op de concentratie van het geneesmiddel is vastgesteld. Wij helpen farmaceutisch industrieën die deze methode willen gebruiken voor hun geneesmiddelstudies met de validatie."
Omdat de dried blood spot-werkwijze minder belastend is voor kinderen, zullen de ethische bezwaren tegen kinderonderzoek ook verminderen. “We verwachten dat de METC’s deze methode zullen accepteren”, zegt Kool.
Deze methode is niet alleen geschikt om onderzoek bij kinderen uit te breiden, voor geneesmiddelonderzoek bij ouderen geldt hetzelfde. Dat wordt ook relatief weinig uitgevoerd, zegt Kool.
Kool en Buurman verwachten dat, nu de dried blood spot-methode grootschalig op de markt komt, het geneesmiddelonderzoek bij kinderen een hoge vlucht zal nemen.
Tegendeel
Branchevereniging Nefarma is verbaasd over de opmerking van Kool dat farmaceutische bedrijven geen onderzoek naar geneesmiddelen voor kinderen zouden willen doen. “Het tegendeel is het geval. Kinderen zijn namelijk geen kleine volwassenen en behoeven geneesmiddelen en doseringen die op hun situatie zijn toegesneden. Uit ethische motieven is onderzoek bij kinderen echter jarenlang tegengehouden. De belasting zou te groot zijn”, reageert woordvoerder Paul Wouters.
“Als door nieuwe methoden dat onderzoek gemakkelijker van de grond kan komen, ondersteunen wij dat van harte. Het is belangrijk dat kinderen de middelen krijgen die bij hun lichaamsbouw en ontwikkelingsstadium passen.”
Prof. dr. Ron Mathot, hoogleraar klinische farmacologie aan het AMC Amsterdam, is positief gestemd over de methode die Basic Pharma Interdos op de markt gaat brengen. “DBS-analyse wordt momenteel ook al toegepast binnen de laboratoria van ziekenhuisapotheken en toepassing zal in de toekomst alleen maar toenemen. Voordeel is dat bloedmonsters ten behoeve van therapeutic drug monitoring thuis kunnen worden afgenomen en per post verstuurd.”
Er zitten wel wat haken en ogen aan deze methode, zegt hij. “Je moet kennis hebben van de stabiliteit van het geneesmiddel als het gedroogd is in de bloedspot en vaststellen wat de invloed van een variërend hematocriet op de gevonden concentratie is. Daarnaast moet de relatie tussen bloed- en plasmaconcentraties bekend zijn. Belangrijk is dat deze methode wordt gevalideerd. Dat is gebeurd in de methode die Basic Pharma op de markt brengt. Deze kan zeker een bijdrage leveren aan meer geneesmiddelonderzoek bij kinderen.”