Statines veilig bij slechte lever
Langdurige statinetherapie is veilig en verlaagt de cardiovasculaire morbiditeit bij patiënten met afwijkende leverwaarden. Dit blijkt uit Grieks onderzoek [Lancet. 2010;376(9756):1916-22].
Statines kunnen levergerelateerde bijwerkingen hebben. Verhoogde activiteit van de serumtransaminasen alanineaminotransferase (ALAT, ALT) en aspartaataminotransferase (ASAT, AST) zijn bij deze klasse geneesmiddelen gemeld. De richtlijnen adviseren daarom de leverfunctie vóór de behandeling te controleren en daarna periodiek (bijvoorbeeld elke zes maanden) gedurende het eerste jaar van behandeling of tot een jaar na de laatste dosisverhoging.
Er zijn echter diverse kleine onderzoeken die aantonen dat statines veilig zijn en de leverwaarden juist verbeteren bij patiënten met verhoogde transaminasewaarden door niet-alcoholische leververvetting (non-alcoholic fatty liver disease, NAFLD). De exacte prevalentie van NAFLD is niet bekend maar schattingen suggereren dat ongeveer een op de drie volwassenen in de westerse wereld deze ziekte heeft.
NAFLD is ook de meest voorkomende reden waarom bij iemand abnormale leverwaarden worden gevonden. De mortaliteit bij patiënten met NAFLD is 69% hoger dan bij de normale populatie. Deze verhoogde kans komt voornamelijk door cardiovasculaire complicaties en in mindere mate door leverziekten.
Statines zijn een onderdeel van de therapie bij NAFLD. De balans risico-baten van statines bij patiënten met deze ziekte is nooit onderzocht in studies met cardiovasculaire eindpunten. De Griekse studie probeert hierop antwoord te geven.
De 227 patiënten met abnormale levertests, waarschijnlijk door NAFLD, die behandeld zijn met statines (voornamelijk atorvastatine 24 mg per dag) hadden aanzienlijke verbetering in leverwaarden. De 210 patiënten met afwijkende leverwaarden die geen statines kregen, hadden daarentegen toegenomen leverwaarden.
Cardiovasculaire complicaties traden op bij respectievelijk 10% en 30% van de patiënten (68% afname in relatief risico). Het aantal cardiovasculaire complicaties was kleiner in de groep met abnormale leverwaarden dan in de groep met normale leverwaarden (14% versus 23%).