2021

KNMP Najaarscongres: Duurzame farmacie, samen doen
Andere blik op afvalverwerking pakt succesvol uit in Delfts ziekenhuis: Om afval op een duurzame manier te verwerken maakt het Reinier de Graaf Ziekenhuis in Delft nu al tien jaar gebruik van Pharmafilter. Van die beslissing destijds hebben ze daar nooit spijt gekregen. Alle medicijnresten worden uit het afvalwater gehaald – zelfs het moeilijk te filteren diclofenac – en restmateriaal kan mogelijk worden omgezet in nieuwe producten. “Misschien utopisch gedacht, maar dat zou wel heel gaaf zijn.”
‘Zorgverleners met groen hart bevorderen duurzaamheid’: Staar je niet blind op een grootschalige aanpak van verspilling en vervuiling. Maar kijk op microniveau, in je eigen apotheek, wat je kunt doen om duurzaamheid te bevorderen, is de boodschap van Toine Egberts. In het UMC Utrecht zijn het de zorgverleners met een groen hart die het voortouw nemen. “Als iedereen iets doet, bereiken we veel met elkaar.”
VGZ mag voorwaarden blijven stellen aan vergoeding voor taperingstrips: De Vereniging Afbouwmedicatie en zorgverzekeraar VGZ liggen al sinds 2019 met elkaar in de clinch over de vergoeding voor taperingstrips. Bij een eerder kort geding heeft VGZ toegezegd afbouwmedicatie in kleinere stapjes dan een stap per week te vergoeden. De Vereniging Afbouwmedicatie eist in een nieuw kort geding dat VGZ taperingstrips vergoedt zonder de voorwaarde dat de patiënt eerst de medicatie afbouwt in stappen per week. De rechter gaat hierin niet mee.
Prolactineverhogend antipsychoticum verhoogt risico op borstkanker: Bij vrouwen met schizofrenie is langdurige blootstelling aan prolactineverhogende antipsychotica geassocieerd met een toegenomen kans op borstkanker. Het is belangrijk bij deze groep vrouwen de prolactinespiegel te monitoren en hyperprolactinemie op te sporen.
Hogere dosis semaglutide leidt tot een lager HbA1c: Bij personen met diabetes type 2 is de dosering 1x per week 2 mg semaglutide superieur aan 1x per week 1 mg in het reduceren van het HbA1c, met additioneel gewichtsverlies en een vergelijkbaar veiligheidsprofiel.
‘Slik onjuist geneesmiddelgebruik niet: maak de patiënt meer leidend’: Apothekers verlenen nog te vaak farmaceutische zorg vanachter hun bureau, in plaats van dat ze zich direct op de patiënt richten zodat die in de thuissituatie zijn geneesmiddelen beter gaat gebruiken. Om dat laatste te bewerkstelligen moet de apotheker een geneesmiddelencoach worden, vindt Bart van den Bemt, die op 24 september zijn oratie uitsprak aan de Radboud Universiteit.
Voedingsvezels gunstig bij magnesiumtekort door PPI-gebruik: Het gebruik van protonpompremmers is niet geheel zonder risico. Meer dan 2,5 miljoen mensen in Nederland gebruiken protonpompremmers, het zwaarste type maagzuurremmer. Artsen schrijven protonpompremmers, zoals omeprazol en pantoprazol, voor aan patiënten die last hebben van veel brandend maagzuur, reflux of een ontstoken slokdarm. Het programma Kassa van BNNVARA besteedde eerder dit jaar een aflevering aan protonpompremmers, waarin artsen ernstige zorgen uitspraken over de bijwerkingen van deze medicijnen en pleitten voor een verbod op de vrije verkoop [1]. De bekendste bijwerkingen zijn maagdarminfecties, duizeligheid, en magnesium- en vitamine-B12-tekort [2].
Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd doet een oproep aan apothekers: Apothekers moeten nog beter de identiteit controleren van nieuwe, onbekende en incidentele patiënten en passanten die een vervalst recept voor een zware pijnstiller aanbieden. Alleen dan kan de verdachte na aangifte worden opgespoord, benadrukt de Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd. “Moedwillig een middel ter hand stellen bij het aanbieden van een vervalst recept is strafbaar.”
Doen of laten? Meer zorg is lang niet altijd beter …: Hoewel de meeste zorg in Nederland waardevol is, kan deze verder worden verbeterd door niet-gepaste zorg terug te dringen. De projecten van het programma ‘Doen of laten?’ maken duidelijk dat een aanpak op maat waarbij de patiënt wordt betrokken werkt. Eva Verkerk hoopt nog meer zorgverleners te kunnen activeren om zorg zinniger te maken.
Nu investeren in gezondheid betekent later kosten besparen: Break the circle en doe aan preventie en gezondheidsbevordering om te voorkomen dat mensen te kampen krijgen met overgewicht en zelfs obesitas, is de boodschap van arts en apotheker Marianna Abadier. Apothekers kunnen patiënten bij een eerste uitgifte informeren over interventies en bepaalde parameters – gewicht, buikomvang, bloeddruk, cholesterol, glucose – bijhouden en deze evalueren bij een vervolguitgifte of medicatiebeoordeling.
Beter: doorgaan met antidepressiva in de eerste lijn: Bij patiënten die zich goed genoeg voelden om te stoppen met het gebruik van antidepressiva hadden degenen die daadwerkelijk stopten een grotere kans op een relapse van de depressie dan de patiënten die het gebruik continueerden.
ADHD-middel guanfacine: geen nieuwe bijwerkingen: Bijna zes jaar na goedkeuring van guanfacine voor kinderen met aandachtstekortstoornis met hyperactiviteit (ADHD) heeft Bijwerkingencentrum Lareb 66 meldingen ontvangen van (vermoede) bijwerkingen. Hierbij zijn geen opmerkelijke nieuwe bijwerkingen aan het licht gekomen. Zorgvuldige monitoring en inname op een vast tijdstip zijn de belangrijkste acties voor een veilige behandeling.
Lokale apotheek en internetapotheek strijden om de digitale patiënt: Zorgverzekeraars sturen verzekerden vooralsnog niet naar landelijke internetapotheken, maar onderzoeken wel hoe ze de online farmacie en het bestellen van geneesmiddelen kunnen optimaliseren. Apotheek Ouderkerk gaat de concurrentie aan en levert via een eigen internetapotheek medicatie door heel Nederland. Iris Zuydgeest: “We kunnen als lokale apothekers Bol.com en Amazon alleen voor zijn als we zelf landelijke internetapotheken starten.”
Kunstmatige intelligentie verbetert vermogen om CYP2D6-activiteit te voorspellen: Met de huidige farmacogenetische analysetechnieken is het nog niet mogelijk om alle genetisch bepaalde variabiliteit in CYP2D6-activiteit te voorspellen. Door kunstmatige intelligentie te combineren met long-read sequencing zijn we volgens apotheker-onderzoeker Maaike van der Lee in staat de verklaarde variabiliteit te verhogen van 54% naar 79% en is het mogelijk om geneesmiddelmetabolisme nog nauwkeuriger te voorspellen.
BBL’ers opleiden: SBA assessment maakt scherpe selectie op competenties mogelijk: Om het tekort aan apothekersassistenten op te vangen heeft de Haarlemse Coöperatieve Apothekers Vereniging samen met de Stichting Bedrijfsfonds Apotheken (SBA) een zij-instroomtraject ontwikkeld. Voor de screening van de kandidaten is het apotheekassessment van SBA onmisbaar, stelt Hans Mulder van De Zandvoortse Apotheek, die al enkele jaren meedoet aan het traject.
CYP2C19-genotypering voor clopidogrel is bezig aan opmars: De vraag naar CYP2C19-genotyperingen voor clopidogreltherapie neemt sterk toe. Wijzigingen in de European Society of Cardiology-richtlijn en discussies binnen de neurologie aangaande de behandeling met clopidogrel, liggen hieraan ten grondslag. Van laboratoria wordt een grotere capaciteit verwacht, maar vooral ook een snellere dienstverlening.
Ook mannen ervaren opvliegers en depressie bij gebruik tamoxifen: Tamoxifen, een anti-oestrogeen dat wordt toegepast bij hormoongevoelige borstkanker, wordt zowel voor vrouwen als mannen voorgeschreven. Bijwerkingen als opvliegers, maag-darmklachten en psychische klachten worden het meest gemeld bij mannen. Het verschilt per indicatie welke soort bijwerkingen het meest voorkomen.
Combinatie met nicotine niet effectiever dan monotherapie varenicline: Bij volwassenen die vijf of meer sigaretten per dag roken is behandeling met de combinatie van varenicline en nicotinepleisters niet effectiever dan monotherapie met varenicline. Ook tussen een behandeling van 24 weken versus 12 weken bestaat geen verschil in effectiviteit.
Consult met apotheker verlost longkankerpatiënt van spierpijn en vermoeidheid: Mevrouw L heeft longkanker en ontwikkelt ernstige huiduitslag door de erlotinib die ze krijgt voorgeschreven. Ook heeft ze last van spierpijn, waarschijnlijk door de simvastatine die ze ook gebruikt, en is ze vaak vermoeid. Na een gesprek met de apotheker, die geneesmiddelen en innamemomenten voor haar aanpast, voelt ze zich veel beter.
Start radiofarmaca ligt ruime eeuw achter ons: Radioactieve geneesmiddelen zijn niet meer weg te denken uit de oncologie; de start ervan ligt ruim een eeuw geleden: in 1905. Inmiddels is een veelvoud aan radioactieve isotopen in gebruik geraakt in de geneeskunde, deels voor diagnostiek, deels voor therapie.
Gemodificeerde medicatie bindt aan bottumoren en doodt kankercellen: Modificatie van platinaverbindingen met bisfosfonaat- of pyrofosfaatgroepen leidt tot specifieke opname in bottumoren. In radioactieve vorm doden deze geneesmiddelen kankercellen dankzij de emissie van Auger-elektronen. De middelen kunnen ook lokaal in botten worden afgegeven, door biokeramische nanodeeltjes als dragermaterialen te gebruiken, blijkt uit promotieonderzoek van Robin Nadar.
Meerderde oncolytica veilig toe te passen tijdens zwangerschap: Jaarlijks krijgen zo’n tweehonderd vrouwen tijdens de zwangerschap te maken met kanker. Doordat vrouwen op latere leeftijd kinderen krijgen en artsen vaker diagnostiek verrichten, neemt dit aantal toe. Meerdere oncolytica blijken veilig voor moeder en kind, vertelt gynaecologisch oncoloog Christianne Lok. “Afbreken van zwangerschap is meestal niet nodig.”
Lichaamseigen T-cellen in strijd tegen leukemie: Lichaamseigen T-cellen zodanig modificeren dat ze als medicijn kunnen fungeren tegen B-cel acute lymfatische leukemie (B-ALL). Dat is wat experts doen bij de chimere antigeenreceptor-T cellen therapie (CAR-T therapie). Deze relatief nieuwe vorm van immunotherapie wordt toegepast in het Prinses Máxima Centrum voor kinderoncologie in Utrecht als chemotherapie onvoldoende uitkomst biedt.
‘Vooruitgang is groot, maar we zijn er nog niet’: Door veel nieuwe geneesmiddelen, indicaties en behandelmethoden kunnen steeds meer kankerpatiënten succesvol worden behandeld. En die successen versterken weer de ontwikkeling van nog meer nieuwe middelen en therapieën, tot vreugde van oncologen, verzekert internist-oncoloog Martijn Lolkema. “De geneeskunde is steeds op zoek naar vernieuwing. Oncologen willen patiënten een langer en beter leven bieden.”
Apotheker begeleidt hoofdpijnpatiënt succesvol bij stoppen met paracetamol: Mevrouw S heeft continu last van een zeurende hoofdpijn en komt daarmee op consult bij de apotheker-farmacotherapeut, die haar cold turkey laat stoppen met paracetamol. Drie maanden later is de hoofdpijn bijna weg en slikt ze geen pijnstillers meer.
Infliximab en adalimumab middelen van voorkeur bij Crohn: Infliximab met azathioprine of adalimumab lijken voor de inductie van een remissie middelen van eerste keuze bij matig tot ernstige ziekte van Crohn. Adalimumab, na verlies van respons op infliximab, of risankizumab hebben mogelijk de voorkeur als middel van tweede keuze.
P2Y12-remmers gelijk aan acetylsalicylzuur: Bij patiënten met atriumfibrilleren en stabiele coronaire hartziekte die met rivaroxaban worden behandeld bestaat geen significant verschil tussen acetylsalicylzuur en P2Y12-remmers in cardiovasculaire uitkomsten en bloedingen.
Nadruk op onderlinge steun arts en apotheker in Richtlijn Euthanasie: Samenwerking tussen arts en apotheker heeft een meer prominente plaats gekregen in de herziene richtlijn Uitvoering euthanasie en hulp bij zelfdoding. Met aandacht voor de eigen en gezamenlijke taken en verantwoordelijkheden van beide disciplines. Ook is de orale methode (hulp bij zelfdoding) gelijkgesteld aan de intraveneuze methode (euthanasie); de keuze is aan patiënt en arts.
Diabetes type 2: minder CV-risico bij gebruik van dulaglutide: “Als dulaglutide wordt ingezet bij patiënten met diabetes type 2 met cardiovasculaire (CV-)risicofactoren verlaagt dulaglutide het CV-risico op MACE-3 met 12% versus placebo”, kopte een advertentie van fabrikant Lilly. Het Instituut Verantwoord Medicijngebruik (IVM) checkte deze bewering en concludeert: waar. Maar om één geval te voorkómen moeten zestig patiënten 5,4 jaar worden behandeld.
Medicatiebewaking kan beter bij COVID-vaccin: Het is zeer raadzaam gebruikers van prednisolon, zeker de chronische die meer dan 2 gram per jaar gebruiken, te waarschuwen voor mogelijke ineffectiviteit van een COVID-vaccinatie, betoogt Julius van Dam. De huidige medicatiebewaking schiet volgens hem tekort.
GLP-1-agonist: net dat extra zetje bij afvallen: Gewicht verliezen kan veel gezondheidswinst geven, maar afvallen is niet gemakkelijk. De GLP-1-agonisten liraglutide en semaglutide zouden obesitaspatiënten, in combinatie met gecombineerde leefstijlinterventie, een extra duwtje in de rug kunnen geven gedurende het afvaltraject.
‘Wij willen bij rechter principes toetsen: over zorgplicht farmaceuten en te dure medicijnen’: Stichting Farma ter Verantwoording trekt ten strijde tegen farmapiraten die misbruik maken van hun economische machtspositie en geneesmiddelprijzen enorm verhogen. Graag willen de initiatiefnemers dat ook apothekers zich achter hen scharen. “Met een adhesiebetuiging laten apothekers het Nederlandse volk, maar vooral hun patiënten, zien hoe zij over het gedrag van farmaceuten en de hoge prijzen denken.”
Openbaar apothekers minderen geneesmiddelen bij overbehandeling diabetes: Bij patiënten met diabetes type 2 en een hoog risico op hypoglykemie is het van belang mogelijke overbehandeling en problemen met medicatiegebruik te verminderen. Een haalbaarheidsstudie – onderdeel van het DISCARDt-onderzoeksproject – laat zien dat een gerichte medicatiebeoordeling door openbaar apothekers hiervoor geschikt is. Veertien apothekers includeerden bijna honderd diabetespatiënten.
Nieuwere middelen tegen migraine zijn minder effectief: De nieuwe migrainemiddelen lasmiditan, rimegepant en ubrogepant zijn geassocieerd met een lagere effectiviteit dan de triptanen. Lasmiditan had het grootste risico op bijwerkingen. Bepaalde triptanen hadden een grotere kans op bijwerkingen dan rimegepant en ubrogepant.
Hoogste tijd om de potentie van de apotheker maximaal te ontsluiten: De potentie van de apotheker als medicatiespecialist wordt op dit moment nog onvoldoende benut binnen de Nederlandse gezondheidszorg. Promotieonderzoek van Jeroen van de Pol toont aan dat hij maar beperkt in staat is de beschikbare tijd te besteden aan farmaceutische patiëntenzorg (FPZ), terwijl patiënten dit wel belangrijk vinden. Te denken valt onder meer aan voorschrijven door de apotheker bij kleine kwalen en point of care-testing.
’Dankzij parasieten beter begrip van afweersysteem’: Voor haar bijdrage aan de ontwikkeling van betere vaccins tegen parasitaire infecties, zoals malaria, en geneesmiddelen tegen allergieën en inflammatoire ziektes, kreeg de Leidse hoogleraar Maria Yazdanbakhsh vorige maand de Spinozapremie. “Door parasitaire infecties te bestuderen, doen we ook op andere gebieden nieuwe ontdekkingen.”
DAS-paspoort betrekt RA-patiënt bij sturing behandeling op ziekteactiviteit: Een goede behandeling van reumatoïde artritis (RA) is patiëntgericht en ziekteactiviteit-gestuurd. Nederlandse poliklinieken zijn daar inmiddels goed op ingericht. Het is nu belangrijk dat behandelaren daarover goede patiënteducatie aanbieden, zodat zij samen met patiënten behandelbeslissingen kunnen nemen. Daarvoor is de DAS-pas-strategie ontwikkeld.
Lage dosering rituximab bij RA effectief en veilig: Rituximab, al meer dan anderhalf decennium op de markt voor de behandeling van lymfoom, is ook geschikt voor de behandeling van reumatoïde artritis (RA). Onderzoek door artsen van de Sint Maartenskliniek laat zien dat het inzetten van veel lagere doseringen rituximab bij RA effectief en veiliger is.
Fraudeonderzoek of niet: DSW moet declaraties van huidkliniek voldoen: Zorgverzekeraar DSW is bezig met een fraudeonderzoek bij Skin Solution. DSW verwacht een groot bedrag van deze zorgaanbieder te moeten terugvorderen en weigert daarom de openstaande declaraties te voldoen. Dat gaat te ver, vindt Skin Solution, omdat het bedrijf door de betaalstop in de problemen komt. Skin Solution eiste daarom in kort geding dat DSW de facturen moet betalen. De rechter heeft deze vordering toegewezen.
Kennis over beloop en belasting bijwerking nuttig voor patiënt en zorgverlener: Patiënten worden steeds vaker betrokken bij beslissingen rondom hun medicatie, maar de informatie die zij krijgen en zouden willen ontvangen sluit niet altijd op elkaar aan. Zo willen patiënten niet alleen de frequentie van bijwerkingen weten, maar vooral ook het beloop ervan. Ook is weinig bekend over hoe belastend patiënten bijwerkingen ervaren.
Nieuw bij ernstig astma: monoklonale antilichamen: Nieuwe monoklonale antilichamen zijn de afgelopen jaren op de markt gekomen die voor bepaalde patiënten met ernstig astma een aanvulling kunnen zijn op de bestaande behandeling. Het eerste middel was omalizumab, daarna verschenen mepolizumab, reslizumab, benralizumab en dupilumab. Het advies is de behandeling met deze middelen vier tot zes maanden na het starten te evalueren.
‘Ook bij achteruitgang leverfunctie moeten alle alarmbellen gaan rinkelen’: Apothekers weten doorgaans weinig over de lever. Ze hebben altijd geleerd alert te zijn op de nierfunctie, maar hebben weinig aandacht voor de effecten van een leverziekte op de farmacokinetiek en -dynamiek van geneesmiddelen. Dat moet anders, vindt Midas Mulder, de eerste en vooralsnog enige levertransplantatie-apotheker in de EU.
Depressie-frailty subtype: reductie van medicatie: Meer dan zestigduizend ouderen die lijden aan depressie zijn daarnaast ook fysiek kwetsbaar. Bij hen is sprake van het zogeheten depressie-frailty subtype. Het is belangrijk dit subtype tijdig te herkennen zodat een juiste behandeling kan worden ingesteld. Het gaat dan vooral om een reductie van medicatie. “Bij depressieve ouderen zijn pillen niet altijd dé oplossing.”
‘Helaas, het nieuwe middel tegen de ziekte van Alzheimer helpt niet’: De Amerikaanse Food and Drug Association (FDA) gaf eerder dit jaar voorlopige goedkeuring aan aducanumab, een middel tegen de ziekte van Alzheimer. Een controversieel besluit, legt neuroloog Edo Richard uit, want het middel helpt niet. Het uit trials gerapporteerde effect blijkt klinisch niet relevant. “Ik zou mijn patiënten heel erg graag een behandeling aanbieden, maar dan moeten ze daarbij wel echt baat hebben.”
Van bromide en lobotomie naar dopamine-agonisten: Wellicht zijn er weinig domeinen in de geneeskunde waarin zoveel foute aannames en behandelingen zijn voorgekomen als bij hersenaandoeningen. Dat begon al in 1857 met de introductie van bromide voor de behandeling van epilepsie door de Engelse geneeskundige sir Charles Locock (1799-1875).
Verwoest gebit na gebruik antipsychoticum of antidepressivum: Antipsychotica en antidepressiva kunnen door hun anticholinerge werking voor speekseltekort zorgen, wat kan leiden tot aantasting van tanden en kiezen en in ernstige gevallen een compleet verwoest gebit. Apothekers kunnen, evenals voorschrijvers en tandartsen, patiënten wijzen op deze bijwerking om schade te voorkomen. “We laten hier een kans liggen.”
‘Benoem in de apotheek ook de positieve effecten van antidepressiva’: Voorlichting in de eerste lijn over antidepressiva is vaak te ongenuanceerd. Zo krijgen patiënten standaard te horen dat de therapeutische werking pas merkbaar is na enkele weken. Dat stelt Chiel Ebbelaar, die apothekers oproept de eerste uitgifte aan te passen. “Een beter uitgebalanceerd uitgiftegesprek waarin ook positieve effecten van antidepressiva worden benoemd, is veel motiverender voor een patiënt.”
Methylfenidaat vermindert apathie bij dementie: Methylfenidaat is veilig en effectief bij de behandeling van apathie bij patiënten met de ziekte van Alzheimer. De symptomen van apathie verbeteren binnen twee maanden. Het effect houdt minstens zes maanden aan.
Geen effect mirtazapine bij agitatie bij dementie: Mirtazapine zou niet moeten worden gebruikt bij de behandeling van agitatie bij dementie. Het heeft geen voordelen ten opzichte van placebo, maar leidt mogelijk wel tot een hogere mortaliteit.
Soms zinvol om antipsychotica te combineren: Het combineren van antipsychotica wordt doorgaans afgeraden, maar kan zinvol zijn bij onvoldoende effect van monotherapie of om bijwerkingen tegen te gaan. Van belang is dat de te combineren middelen verschillen in farmacologische eigenschappen. Daarnaast moet er klinisch bewijs zijn voor de meerwaarde.
‘Esketamine kan ’t verschil in levenskwaliteit maken’: De neusspray van esketamine, een geneesmiddel ter bestrijding van therapieresistente depressie, wordt inmiddels vergoed vanuit het basispakket. Toch is het nog niet opgenomen in de Multidisciplinaire Richtlijn Depressie. In Groningen vindt momenteel onderzoek plaats naar de orale vorm van esketamine. “Bij de patiënten bij wie het aanslaat, maakt het een enorm verschil in hun kwaliteit van leven”, aldus psychiater prof. dr. Robert Schoevers.
Beestjes op het gordijn, slangen door de neus: Hoewel hallucinaties bij gebruik van pijnmedicatie over het algemeen zelden voorkomen, is het belangrijk voor zorgverleners daarop alert te blijven. Als andere oorzaken als koorts, infecties, psychiatrische of neurologische comorbiditeit zijn uitgesloten, moet bij het optreden van hallucinaties pijnmedicatie als potentiële oorzaak worden overwogen.
‘Laten we voorzichtig blij zijn met antidepressiva, maar wel kritisch blijven’: Nederlanders zijn helemaal geen zwaar depressief volkje dat massaal aan de antidepressiva is, blijkt uit het boek Hoe zit het nu echt met antidepressiva. Auteurs Roeland Vis en Christiaan Vinkers ontzenuwen na grondig onderzoek veel beweringen die voortdurend opduiken in de media. “Belangrijk is – en dat zien we ook in het coronadebat – zo feitelijk mogelijk te blijven.”
Proactieve voorlichting bij ibuprofen kan beter: Belangrijke adviezen en waarschuwingen bij het gebruik van ibuprofen worden niet altijd gegeven in de apotheek en drogist, blijkt uit onderzoek van masterstudenten farmacie van de Universiteit Utrecht. Wel gaven medewerkers van de apotheek in bijna alle gevallen meer informatie dan drogisterijmedewerkers.
Afbouwen van medicatie bij reuma kan succesvol zijn: Na halveren van de dosering of stoppen met anti-reumatica bij reumatoïde artritis in een stabiele remissie blijft de helft van de patiënten in remissie. De meeste patiënten die een terugval krijgen, komen opnieuw in remissie na herstarten van de anti-reumatische behandeling.
Afbouwen van opioïden kan vaker in de eerste lijn: Elke apotheker heeft patiënten in zijn praktijk die hun chronisch opioïdengebruik moeten afbouwen. De herziene NHG-Standaard Pijn bevat een nieuwe module over afbouwen van opioïden en geeft praktische handvatten om hiermee aan de slag te gaan. De apotheker is in dit proces onmisbaar.
‘De openbare farmacie is een turbulente wereld; ik vind het leuk daarover te brainstormen’: Paul Henricks is al decennia docent farmaceutische wetenschappen aan de Universiteit Utrecht, zijn dochter studeerde af als apotheker maar ging een opleiding volgen voor klinisch chemicus en haar partner is openbaar apotheker. Niet verwonderlijk dat farmacie regelmatig onderwerp van gesprek is. Totdat de rest van de familie er genoeg van heeft.
De rollen draaiden om in familieapotheek Heino: Vader Jan Brummelhuis droomde er vroeger van om wiskundeleraar te worden. Zoon Peter Brummelhuis zag een toekomst als dokter wel zitten. Toch liep het anders en werden ze beiden apotheker. Ze hebben er nooit spijt van gehad. “Ik zou het zo weer doen.”
De cirkel is weer rond in de apotheek van de familie Campagne: Precies 45 jaar geleden vestigden Paul en Alberta Campagne zich door een gelukkige samenloop van omstandigheden met hun apotheek in Geldermalsen en ze zijn er nooit meer weggegaan. Ruim tien jaar geleden traden hun dochter Antonet en haar man Remco in hun voetsporen. “Ik wist dat ze het niet altijd eens waren met onze aanpak, maar ze hebben ons alle vrijheid gegeven.”
Itepekimab effectief bij astma, risankizumab niet: Blokkade van interleukine-33 met itepekimab leidt bij patiënten met matig tot ernstig astma tot een lagere incidentie van verlies van controle over de ziekte en een betere longfunctie in vergelijking met placebo. Blokkade van interleukine-23 met risankizumab is niet effectief bij de behandeling van ernstig astma
‘Emotionele kwesties bespreek je liever met je partner dan met een collega’: Bij Marieke Ezinga en Jeroen Diepstraten, beiden ziekenhuisapotheker, wordt ’s avonds een scala aan onderwerpen besproken, van een moeilijk gesprek met een collega of arts tot problemen met dalspiegels of toxiciteit. Alleen patiëntcasussen worden vermeden. “De grootste valkuil is dat je meteen in oplossingen gaat denken voor de ander.”
Vader de ervaring, zoon en dochter de ambitie: Als twintiger kwam Frans Liem begin jaren zeventig vanuit Java naar Nederland om farmacie te studeren. Zijn vader had hem gestuurd om een goede, toekomstbestendige baan te vinden. Zelf adviseerde hij zijn kinderen Evert en Fiona bewust een andere studie te kiezen. Tevergeefs, want beiden staan inmiddels in een apotheek.
‘Het gaat bij ons thuis echt niet altijd over farmacie, maar wel vaak ...’: Apothekers Manon Keyzer-Snels en Louis Keyzer zijn getrouwd en werken in verschillende apotheken: zij in een instellingsapotheek en hij in twee openbare apotheken. Ze proberen werk en privé te scheiden, maar ook in het weekend gaat de zorg door. Een gesprek over geneesmiddeltekorten, de Donald Duck, gezinsuitbreiding en zorgen over de toekomst van de openbare farmacie.
Farmaceutische innovatie met de paplepel ingegoten: Een schat aan historisch materiaal is te ontdekken in het Centrum voor Farmaceutisch Erfgoed op Urk, zoals geneesmiddelverpakkingen, pillenplanken, zetpilpers, balansen, gewichten en zeldzame simpliciaverzamelingen. Maar ook opmerkelijke apothekersfamilies worden hier gekoesterd, zoals de families Grendel, Wittop Koning en Baljet. “Zij kregen farmaceutische innovatie met de paplepel ingegoten.”
Al heel jong gefascineerd door het apothekersvak: Bij de Limburgse familie Bongarts raken de kinderen al op jonge leeftijd in de ban van de apotheek. De laadjes, de doosjes, de etiketten fascineren inmiddels ook een derde generatie. ”Als je opgroeit in een apothekersomgeving is de kans groot je voor het vak kiest.”
Fascinerende techniek opent deur naar nieuwe therapieën: De gentherapieën idecabtagen vicleucel en elivaldogen autotemcel, en risdiplam voor de behandeling van spinale musculaire atrofie (SMA), zijn de middelen die dit jaar de Top 3 Geneesmiddelen uitmaken, samengesteld door hoogleraar Anke-Hilse Maitland-van der Zee. Misschien niet de belangrijkste middelen, maar in haar ogen wel de meest aansprekende. “De schoonheid zit in de techniek.”

« Vorige 100 item(s) 1 2

Navigatie

2021