Achtergronden 2013
LUMC-studie: wormeneitjes verslaan allergie
Voor behandeling 12.000 eitjes per week nodig
Als Maria Yazdanbakshs in Afrika vertelt dat we uitzoeken hoe wormen ziekten in de westerse wereld kunnen oplossen, zeggen ze daar: ‘Hè, dat kan niet waar zijn! U bent gek!” Maar Maria Yazdanbakshs, hoogleraar infectieziekten, is juist heel serieus.
Immuungeschiedenis wegwijzer naar vaccin
Nodig: meer rekening houden met leeftijdsgroep
Om een goed vaccin te ontwikkelen moet onder meer gekeken worden welke reactie het vaccin teweeg moet brengen op het afweersysteem. Het is dus niet voldoende alleen antilichamen op te wekken, ze moeten ook van de juiste soort zijn. “Daarnaast moet ook rekening worden gehouden met de immuungeschiedenis”, aldus prof. dr. Anke Huckriede.
Allergietest neemt onduidelijkheid weg
Arts en apotheker interpreteren samen geneesmiddelallergie
Overgevoeligheidsklachten bij medicatie zijn vaak lastig te herleiden tot één geneesmiddel of één hulpstof. Het kan onduidelijk zijn of de patiënt daadwerkelijk allergisch is voor een farmaceutisch product of dat de klachten komen door bijvoorbeeld voeding. Allergietests bieden uitkomst. De apotheker kan een belangrijke actieve rol vervullen.
Overvallen door bultjes, zwellingen en jeuk
Opluchting bij vaststelling geneesmiddelallergie
Patiënten hebben soms geen idee waarom ze extreem reageren op bepaalde geneesmiddelen. Bianca Reimert had jarenlang last van allergische reacties door ibuprofen en naproxen. Na een recept voor diclofenac viel uiteindelijk het kwartje: een NSAID-allergie. “Eindelijk kwam ik erachter voor welk stofje ik allergisch ben.”
Op zoek naar consensus over immunotherapie
Accent verschuift van vermijding naar preventie
Nieuwe ontwikkelingen in de strijd tegen allergie zijn er vooral op het gebied van immunotherapie. Verder verschuift het accent van vermijding van blootstelling aan allergenen naar preventie van allergieën met behulp van bijvoorbeeld dieetconcepten. Wetenschappers zoeken nog naar consensus over de vraag wat effectiever is: subcutane of sublinguale immunotherapie.
Methotrexaat slow starter
Combinatie met prednisolon of NSAID bij beginnende reuma
Omdat methotrexaat niet direct werkt, wordt dit middel bij beginnende reuma soms samen met prednisolon gegeven. Ook mag methotrexaat gecombineerd worden met een NSAID mits dit door de reumatoloog wordt bewaakt.
Smartphone scant inhoud medicijnkastje
Nieuwe apps verbeteren contact patiënt en zorgverlener
Patiënten kunnen met behulp van apps overzicht aanbrengen in hun geneesmiddelengebruik, recepten bestellen en de therapietrouw verbeteren. Deze apps zijn nog geen gemeengoed, maar sommige zijn al wel enkele tienduizenden keren gedownload. Een greep uit het aanbod.
Overheveling biedt kansen
Meer ruimte om patiëntenzorg uit te bouwen
Openbaar apothekers vinden de overheveling van specialistische geneesmiddelen een verlies. Volgens ziekenhuisapotheker Pieter Knoester moeten apothekers stoppen met denken in de locaties openbare apotheek en ziekenhuisapotheek. “Bundel de kennis over deze geneesmiddelen.”
Lareb Intensive Monitoring boekt succes
Systematischer inzicht in bijwerkingen
Afwachten tot bijwerkingen worden gemeld, past niet meer in de huidige opvattingen van farmacovigilantie. Lareb Intensive monitoring bewaakt bepaalde geneesmiddelen tijdens een bepaalde tijdsperiode, zodat bijwerkingen systematisch in kaart kunnen worden gebracht.
Prehospitale trombolyse niet langer nodig
NHG-Standaard Acuut coronair syndroom herzien
De NHG-Standaard Acuut coronair syndroom is recent herzien. Een belangrijke wijziging is dat de prehospitale trombolyse is vervallen. Nog onduidelijk is wat de optimale therapie is bij 75-plussers met een hoog risico op atherotrombotische complicaties en bloedingen.
Vage klachten kunnen grote gevolgen hebben
Wel symptomen, maar medische oorzaak ontbreekt
Ruwweg de helft van de mensen bij de huisarts en specialist heeft onverklaarde klachten. Een deel van deze klachten kan worden behandeld of verdwijnt vanzelf. Maar veel patiënten blijven er lang mee rondlopen. Het succespercentage van een therapie voor deze groep is laag. “Als je de oorzaak wegneemt, herstelt je lichaam na zo’n lange tijd niet als vanzelf.”
Zeven jaar lang heftige buikpijn en diarree
Coeliakiepatiënt worstelt met onduidelijke klachten
Coeliakie manifesteert zich vaak in een reeks vage klachten. Onderdiagnostiek is dan ook nog altijd een probleem bij deze auto-immuunziekte. Marlies Wackers had jarenlang last van vermoeidheid, diarree en buikpijn zonder te weten waarom. “Ik ben positief ingesteld en heb me er doorheen geknokt.”
Bijsluiter vaak niet helder voor assistent
Onderzoek: informatiegehalte schiet tekort
Veel instanties zijn bezig om de kwaliteit van de bijsluiter te verbeteren. Nog dit jaar publiceren het onderzoeksbureau Nivel, de Hogeschool Utrecht en het SIR Institute for Pharmacy Practice een studie over het informatieve niveau van de bijsluiter voor apothekersassistenten. Volgens onderzoeker Liset van Dijk zijn bijsluiters vaak incompleet en onvoldoende duidelijk.
Software kijkt mee, waarschuwt en adviseert
ICT screent medicijnen op basis van richtlijnen en het Harm-rapport
Apotheekinterventies zijn vaak projectmatig gestuurd en gericht op specifieke patiëntengroepen. Het zorgprogramma Geïntegreerde Farmaceutische Zorg van Mediq screent non-stop de geneesmiddelen van alle patiënten. Apotheker Maureen de Vos: “Op een simpele manier ben ik dagelijks met de kern van mijn vak bezig. Niet op projectbasis, maar continu.”
Continu verbeteren: volop mogelijkheden
Ziekenhuisapotheek MUMC optimaliseert werkprocessen
Projecten op het gebied van continu verbeteren werpen vruchten af in de ziekenhuisapotheek. De samenwerking tussen de werknemers onderling en hun betrokkenheid bij de kwaliteit van de werkzaamheden verbetert en processen lopen efficiënter. De auteurs beschrijven hoe dit tot stand kwam in de ziekenhuisapotheek van het Maastricht Universitair Medisch Centrum.
Apotheken heten rokers van harte welkom
Kring lanceert stoppen-met-rokenzorg in alle vestigingen
Geneesmiddelen voor stoppen met roken zitten weer in het basispakket. Apothekers kunnen ook gedragstraining en farmacologische ondersteuning aanbieden. Alleen Achmea verwijst de roker voor geneesmiddelen naar de eigen apotheek. Andere zorgverzekeraars kopen de zorg in bij huisartsen en de geneesmiddelen bij landelijke aanbieders.
Leverschade niet te onderschatten bijeffect
Veel meldingen van hepatotoxiciteit als bijwerking
Veel geneesmiddelen kunnen schade aan of een verminderde werking van de lever veroorzaken. Het Nederlands Bijwerkingencentrum Lareb ontvangt hiervan regelmatig meldingen. Dit artikel beschrijft een aantal geneesmiddelen waarbij dit het geval was.
‘De huisartsen zeiden: het zullen wel krampjes zijn’
Annabel huilde vanaf haar geboorte vijf of zes uur per dag. Alleen tijdens het eten of slapen was ze stil. Bas van der Meer en zijn vrouw waren na vijf weken radeloos. “We konden haar in al die weken onmogelijk troosten”, zo vertelt Van der Meer, zelf apotheker en werkzaam bij Z-index.
Richtlijn verkleint kennisleemte over reflux
Actuele inzichten behandeling bij kinderen
De kennis over oesofageale reflux en oesofageale refluxziekte is beperkt. Recent verscheen een richtlijn over hoe deze aandoeningen herkend en behandeld kunnen worden bij kinderen van 0 tot 18 jaar. De meest gebruikte geneesmiddelen hierbij zijn PPI’s en H2-antagonisten.