Herexamen 2019 PW 24
Doxorubicine is een oud maar vertrouwd oncolyticum dat in veel kuren wordt gebruikt. Hiervan zijn ook liposomale vormen beschikbaar: Caelyx en Myocet. Welke uitspraak over doxorubicine is NIET waar?
-
De liposomale vormen van doxorubicine, Caelyx en Myocet, hebben minder bijwerkingen op het hart, maar meer op de huid en de slijmvliezen.
-
Door de speciale farmacokinetiek van liposomen zijn Caelyx en Myocet geschikt voor de behandeling van tumoren in de hersenen.
-
Doxorubicine heeft een levenslange cumulatieve toxiciteit op het hart.
-
Doxorubicine kan zorgen voor een kenmerkende roodkleuring van urine, speeksel en zelfs zweet.
Toelichting
Het juiste antwoord is: door de speciale farmacokinetiek van liposomen zijn Caelyx en Myocet geschikt voor de behandeling van tumoren in de hersenen.
Doxorubicine is een antracyclinederivaat. Deze groep veroorzaakt irreversibele, levenslange cardiotoxiciteit. Dit komt door peroxidatie van lipiden in het hartweefsel. Het hart heeft weinig enzymen die zuurstofradicalen onschadelijk kunnen maken. Om de cardiotoxiciteit te beperken wordt daarom dexrazoxaan gebruikt, of doxorubicine wordt ‘verpakt’ in liposomen.
Liposomale preparaten, zoals Caelyx en Myocet, zijn minder cardio-toxisch. Liposomen hopen zich op in tumorweefsel, omdat de capillairen van tumorweefsel erg permeabel zijn vergeleken met die van gezond weefsel. Hierdoor wordt de tumor meer blootgesteld aan doxorubicine en weefsels met intacte capillairen (zoals het hart) juist minder. De liposomen kun-nen echter ophopen in de huid en slijmvliezen, waardoor daar meer bijwerkingen optreden.
Liposomen hebben een andere farmacokinetiek, maar passeren de bloedhersenbarrière niet (gewoon doxorubicine overigens ook niet). Daarom is doxorubicine niet geschikt voor de behandeling van hersentumoren. In onderzoek wordt geëxperimenteerd met minicellen en met verstoring van de bloedhersenbarrière om doxorubicine alsnog in de hersenen te krijgen.
Doxorubicine heeft een intens rode kleur. Daardoor kunnen urine, speeksel en zweet rood gaan kleuren. Dit is onschadelijk en heeft niets te maken met bloedingen of toxiciteit.