Redactioneel
Ontspannen
Een blik van verwondering verscheen mogelijk op uw gelaat toen u de cover van dit eindejaarsnummer onder ogen kreeg. Ditmaal geen farmaceutisch inhoudelijke kop met bijbehorende foto die in het oog springen, maar een tekening met een banner en de tekst ‘Apothekers ontspannen’, met daarnaast de kop ‘Na werktijd’.
Muizenval
Kaasliefhebbers zullen de resultaten van deze studie met open armen ontvangen, zo begon een recent artikel over Chinees onderzoek waarvan de uitkomsten zijn gepubliceerd in het European Journal of Nutrition.
Witte jas
”Wat mij betreft blijft de witte jas in de kast. Ik voel geen enkele behoefte dat ding weer aan te trekken. We hebben ons net van dat oubollige, stoffige imago weten te ontdoen en dan dit weer. Wij hebben allemaal naambordjes met onze naam en functie, dus als men bereid is te lezen, is het voor iedereen duidelijk wie hij tegenover zich heeft.”
Bereiden
Een moeder kwam naar de apotheek met haar pasgeboren baby die klysma’s nodig had met onder andere morfine. Dat betekende dat de kleinst bestaande klysma’s met de hand gevuld moesten worden. “Ze was ons erg dankbaar, zo kon ze haar thuis blijven verzorgen. Het kindje zou anders niet lang geleefd hebben.”
Breken
Het openen van plastic verpakkingen, wat op het eerste gezicht een fluitje van een cent lijkt, is vaak een nachtmerrie. Een los lipje of inkeping wekt weliswaar de suggestie dat je iets met een simpele handbeweging kunt openmaken, maar in de praktijk blijkt het negen van de tien keer met geen mogelijkheid te lukken.
Krabben
‘Het staat geschreven en gedrukt, je moet krabben waar het jeukt’; een spreekwoord waar geen speld is tussen te krijgen. Ook de uitdrukking ‘mijn maag jeukt’ (ik heb honger) behoeft weinig toelichting. Kent het Nederlands slechts twee spreekwoorden/-uitdrukkingen met het woordje jeukt erin, in het dialectenwoordenboek zijn er maar liefst elf te vinden: van ‘als de wonde jeukt, komt er regen’ en ‘mijn litteken jeukt, het gaat regenen’ tot ‘dat jeukt mij niet’ en ‘mijn rug jeukt’. Die laatste zou zomaar op de coverfoto van dit PW kunnen slaan, die we hebben gekozen ter illustratie van het boeiende artikel van Ruth Bolier over jeuk bij cholestase.
Aidsvrij
Wereldwijd waren er in 2016 naar schatting 36,7 miljoen mensen met hiv en zo’n één miljoen mensen overleden aan aids gerelateerde ziekten. In dat jaar waren er ongeveer 1,8 miljoen nieuwe hiv-besmettingen. Van alle mensen met hiv had zo’n 53% toegang tot antiretrovirale middelen.
Lef
Vroeger vergaapte je je aan de kleren van de keizer, tegenwoordig ben je gefixeerd op de schoenen van de minister. Ook premier Mark Rutte is zich hiervan bewust.
Professionele autonomie
Wij vragen en jullie draaien; er zijn huisartsen die zo tegen de rol van apothekers aankijken waar het de levering van euthanatica betreft. Geen vragen stellen, geen eigen afweging maken, maar klakkeloos leveren.
Minder medicatie
Het is hoog tijd dat er een richtlijn Deprescribing bij ouderen komt, lieten hoogleraren Toine Egberts en Rob van Marum zich vorig jaar mei in het PW ontvallen. Artsen stapelen door de jaren heen allerlei geneesmiddelen en als je daar op een gegeven moment kritisch naar kijkt, blijkt dat bij veel mensen aan het eind van hun leven sprake is van onnodig medicijngebruik.
Nier-chip
Organen van mensen lijken op die van varkens. Het leek wetenschappers in Californië daarom geen gek idee om menselijke organen te gaan kweken in varkens. Nieren, om precies te zijn. Het onderzoek is niet onomstreden, maar gezien het nijpende tekort aan donornieren wel begrijpelijk.
Huisbezoeken
“Een huisbezoek afleggen bij een patiënt behoort voor de meeste apotheken niet tot de standaard farmaceutische zorg. Patiënten stellen een huisbezoek echter zeer op prijs” Zo luidde het begin van een artikel in een PW uit 2008. Negen jaar later schrijft promovendus Rik Ensing dat “het uitvoeren van huisbezoeken relatief nieuw is voor openbaar apothekers”.
Hulpactie
Het meisje van een jaar of 3 hield met haar ene handje stevig de vale, gescheurde doek vast die haar moeder had omgeslagen en stak met haar andere hand een plastic bekertje naar mij omhoog, met een blik die geen woorden nodig had. In een vluchtelingenkamp, ergens in Afrika, jaren geleden, waar tienduizenden mannen, vrouwen en kinderen waren neergestreken. Alles kwijtgeraakt. Totale reddeloosheid. Volkomen afhankelijk van hulp van derden.
Soul en biosimilars: een transitie in de farmacie
De Zuid-Koreaanse bijdrage aan de zoektocht naar bezieling
De queeste naar de ziel van de farmacie, dat was de opdracht die zo’n 3.000 apothekers zichzelf de tweede week van september stelden in Seoul op het FIP-congres met als titel Medicines and beyond! The soul of pharmacy. Het ging erom de raison d’être van het vak bloot te leggen, met de kernwaarden, de onderliggende principes en de bijbehorende cultuur, aldus consultant en strateeg William Zellmer uit Washington DC.
Migraine
Voor de rechtbank in Zutphen stond onlangs R.B. uit Ruurlo terecht voor mishandeling, bedreiging, belediging en vernieling. Hij zou volgens een bericht in De Stentor de apotheker in zijn woonplaats hebben mishandeld omdat hij zijn pillen niet kreeg, hebben geschreeuwd, een bureau hebben opgetild en een deuk in een kast hebben geslagen.
Gedoneerde centjes
Vlaggen van KWF wapperen in de wind en collectanten gaan langs de deuren. Zoals ieder jaar in de eerste week van september, zetten zich ook nu weer vele vrijwilligers in om geld op te halen voor onderzoek naar kanker. En dat het goed gaat met het kankeronderzoek leest u regelmatig in dit vakblad. Hoe de komst van de immuuntherapie bijvoorbeeld het vooruitzicht voor patiënten met melanoom en longkanker aanzienlijk heeft verbeterd.
Schermen
Met zo’n 25 medestudenten en enkele gevorderde wetenschappers betrad ik in 1976 de Deense fabriek waar Novo (toen nog zonder Nordisk) insuline produceerde. Van zo’n excursie konden wij, aanstaande Delftse ingenieurs microbiologie, biochemie of biotechnologie, heel wat leren. Een van onze gastheren vroeg op vriendelijke doch dringende toon wie “de man uit Delft” was. Onbegrip alom: we kwamen immers allemáál uit Delft. Toch was ‘de man’ snel geïdentificeerd: het ging om lector J.R., die niet alleen verbonden was aan de Technische Hogeschool maar tevens aan Gist-Brocades, óók een fabrikant van insulines. Voor hem was er een apart programma, op afstand van de bedrijfsgeheimen.
Relatief bewijs
De gehele wetenschap is niets meer dan een verfijning van het dagelijks denken. Een mooie uitspraak van Albert Einstein die perfect past in de discussie over goede zorg die onlangs is aangezwengeld door de Raad voor Volksgezondheid en Samenleving (RVS).
Assistentenniveau
De bevindingen van een ziekenhuisapotheker van het Diakonessenhuis in Utrecht zijn opzienbarend en schokkend tegelijk. Enkele jaren geleden toetste de apotheker haar hele team van 34 assistenten met vijftien uitgebreide, open vragen over receptverwerking. De scores liepen uiteen van 2,8 tot 8,8.
Gezonde koffie
Gaat het echt over koffie of toch weer over geneesmiddelen? Dat vroeg ik me af toen ik las over de positieve uitkomsten voor koffiedrinkers van een groot Amerikaans onderzoek. Kort daarvoor hadden veel media namelijk uitvoerig bericht over het ‘bionexpresso-apparaat’ van professor medische biotechnologie Huub Schellekens. Niet bedoeld voor een lekkere expresso van honderd procent biologisch geteelde bonen, maar voor de productie van medicijnen.