Redactioneel
Souvenirs
Je kunt tegen het eind van je buitenlandse vakantie nog even snel op zoek gaan naar prullaria om als souvenirs mee terug naar huis te nemen, voor de achterblijvers of voor jezelf. Maar je kunt ook poeders en pillen meenemen als souvenir. Omdat ze in eigen land (tijdelijk) niet te krijgen of veel duurder zijn of niet gemakkelijk worden voorgeschreven. Met daarnaast nog een groep toeristen die wondermiddelen mee naar huis slepen omdat er een zeer verleidelijke, exotische zweem van mystiek omheen hangt.
Mediatumult
Het voelt steeds ongemakkelijker om aan de balie voor Jodocus te staan omdat je nauwelijks een ander verweer hebt dan ‘dit is wat de verzekeraar wil’; het wordt tijd dat het preferentiebeleid wordt afgeschaft; het merendeel van de apothekers is hier helemaal klaar mee; ik ben het beu dat apothekers de zwarte piet krijgen toegespeeld voor de handelwijze van de zorgverzekeraars.
Knippen in zakjes
Sommige patiënten knippen hun baxterzakjes ’s avonds open om de medicatie vervolgens te verdelen over cupjes en glazen of om ze los op tafel te leggen. Waarmee het hele idee achter de zakjes – het vooral voor ouderen makkelijker maken om op het juiste moment de juiste pillen te nemen – teniet wordt gedaan.
Hepatitis
In het rijtje grootste killer diseases wereldwijd hoort naast hiv/aids en tbc inmiddels ook virale hepatitis thuis, schrijven Britse en Amerikaanse wetenschappers in The Lancet. In 2013 overleden 1,45 miljoen mensen aan de ziekte, tegen 1,2 miljoen aidsdoden en 1,5 miljoen doden door tuberculose, blijkt uit cijfers van de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO). Het grootste aantal slachtoffers valt onder patiënten met hepatitis B en C.
De plasvlieg
Je hebt onder meer de huisvlieg, de fruitvlieg, de strontvlieg, de dansvlieg. En de plasvlieg. Anders dan die anderen kan hij niet vliegen, zelfs niet bewegen; een plaatje van een vlieg dat in urinoirs wordt geplakt om mannen te helpen bij het richten.
Prudent use
Het mag niet, maar het gebeurt wel. Op grote schaal. In de meeste landen in Zuid- en Oost-Europa kun je zonder problemen, zonder recept, antibiotica kopen bij de apotheek. Het wordt als zelfmedicatie gezien. Alsof het paracetamolletjes zijn.
Imago
“Te vaak krijg ik, of een assistent, nog de opmerking waarom er vragen worden gesteld over een voorschrift terwijl de dokter alles toch gewoon duidelijk heeft opgeschreven”, schrijft een apotheker.
Verheffing
“Reeds in de jaren veertig van de negentiende eeuw was de wens geuit de apothekersstand te verheffen door invoering van academisch farmaceutisch onderwijs met bijbehorende staatsexamens”, lees ik in een geschrift van Gewina, het Belgisch-Nederlands Genootschap voor wetenschaps- en universiteitsgeschiedenis.
Tbc uitroeien
Tuberculose de wereld uit. Met die ambitieuze doelstelling in het achterhoofd heeft de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) de ‘Global End TB Strategy’ ontwikkeld, waarmee de tuberculose-incidentie in 2035 met ten minste 90% moet zijn teruggebracht.
Medicijnafval
Apotheken betalen maandelijks tot wel € 500 aan de afvalverwerker voor het ophalen van oude geneesmiddelen. In zo’n geval doet de gemeente niks en leveren gesprekken hierover niks op; ambtelijke muren blijken niet te slechten. “Aangezien dit grapje ons € 6000 per jaar kost, denk ik erover maar gewoon te stoppen met de inname”, schrijft een apotheker in haar reactie op een enquête onder KNMP-leden.
Deprescribing
Een goede Nederlandse term is er eigenlijk niet voor deprescribing. Het betekent simpelweg het tegenovergestelde van voorschrijven: medicatie afbouwen of helemaal stoppen. Hoogleraren Toine Egberts en Rob van Marum pleiten in dit PW voor een richtlijn deprescribing bij ouderen.
App-zorg
De appende apotheker; het allitereert niet alleen lekker, het fenomeen is ook in opkomst. Zo liet VJA-voorzitter Ron Bartels zich onlangs in dit blad nog ontvallen hoe hij in het weekend de huisarts even een WhatsApp’je stuurt over de palliatieve sedatie die op vrijdag is gestart, waarna hij onmiddellijk een app’je terugkrijgt. Korte, effectieve lijntjes.
Waakzaamheid
“Apotheker mag op zijn hoede zijn”, schreef het Belgische PW, De Apotheker, onlangs boven een artikel over de aanslagen op luchthaven Zaventem en bij metrostation Maalbeek. In het stuk wordt gerefereerd aan bommen die “gewoon aan de keukentafel” kunnen worden gemaakt, “met ingrediënten die je gemakkelijk in … de apotheek kunt kopen”.
Het pharmaceutje
In een tijd waarin vrijwel alleen nog in korte bites wordt gecommuniceerd via WhatsApp’jes, sms’jes en e-mailtjes is het ontroerend om weer eens een ouderwetse, uitvoerige, getypte brief te ontvangen per gefrankeerde post. Je ziet helemaal voor je hoe de schrijver een maagdelijk wit vel papier uit de lade van zijn eikenhouten bureau haalt, in de schrijfmachine draait en begint met het opstellen van zijn tekst.
Cumulatieve transparantie
Wat is belangrijker: openheid over prijsafspraken of lagere prijzen voor peperdure kankermedicijnen? Een duivels dilemma, dat het Kamerdebat met vws-minister Schippers over haar geneesmiddelennota onlangs bepaalde.
Meldprijs
We hebben oplettende zorgverleners nodig die ons op het spoor zetten om nieuwe en nog onbekende bijwerkingen in het vizier te krijgen, zegt een medewerker van Lareb in een video die speciaal is gemaakt in het kader van de Lareb meldprijs, die op het jubileumsymposium op 19 mei in Utrecht wordt uitgereikt.
Vrouwenhart
Onderzoek naar het vrouwenhart is hard nodig. Bij zo’n zin kun je de meest uiteenlopende gedachten krijgen, maar in dit geval gaat het om een puur medische kwestie. Hartaandoeningen zijn op dit moment namelijk de belangrijkste doodsoorzaak bij vrouwen, maar signalen dat er iets mis is met het hart worden in veel gevallen niet herkend. Ook komt bij vrouwen vaker een stil infarct voor: het is wel op een hartfilmpje te zien, maar de patiënt heeft er niks van gemerkt.
Stille krachten
“Een bezoek aan de apotheek staat voor veel mensen gelijk aan wachten. Wie een recept inlevert ziet immers de apotheker of assistent verdwijnen en mag daarna ‘even plaatsnemen’. Om even later een doosje, potje of tube met gebruiksinstructie in handen te krijgen. Wat er in de tussentijd allemaal is gebeurd, is voor velen een raadsel.”
Vaccin
Vol ontzag en bewondering wordt altijd gesproken over de Big Five. Groot wild dat je gezien moet hebben en waar je tegelijkertijd ver bij vandaan moet blijven omdat het levensgevaarlijk is. Nou heb ik jaren in de tropen gewoond, maar bang voor olifanten of leeuwen was ik niet. Je komt ze namelijk nooit zomaar even tegen.
Baarden
Baarden tegen antibioticaresistentie. Soms stuit je op merkwaardige, maar tegelijkertijd ook zeer interessante berichten. Er is de laatste tijd, terecht, veel aandacht voor antibioticaresistentie en de publiekscampagne van de overheid draait op volle toeren.