In één klap een expert
Emilie Gieling adviseert het RIVM over COVID-19-medicatie.
Jeroen Jumelet
“Kan een ziekenhuisapotheker advies geven over de farmacotherapeutische behandelopties bij COVID-19?” Naar aanleiding van dit verzoek van het Outbreak Management Team (OMT) van het RIVM kreeg ziekenhuisapotheker Emilie Gieling, werkzaam in het UMC Utrecht, vorig jaar februari een telefoontje. Ze wist toen nog niets van COVID-19, maar nam de uitnodiging toch aan. “Het voordeel van een compleet nieuw ziektebeeld is dat iedereen expert kan worden. Vervolgens heb ik me een paar dagen opgesloten en ben alles gaan lezen over dit virus en de behandelopties”, vertelt Gieling, die binnen het UMC Utrecht verantwoordelijk is voor virologie en het calamiteitenhospitaal.
Op de dag dat het coronavirus ook Nederland bereikte, gaf Gieling bij het RIVM een toelichting op haar bevindingen. “Die ochtend was er nog geen patiënt, en ’s avonds de eerste. Niemand wist toen nog wat de gevolgen zouden zijn.”
In overleg met het RIVM heeft Gieling een adviesdocument opgesteld, dat vervolgens werd opgenomen in de behandelrichtlijnen van de Stichting Werkgroep Antibioticabeleid (SWAB). “Sindsdien zit ik in de SWAB-leidraadcommissie, volg ik dagelijks alle nieuwe ontwikkelingen rond geneesmiddelen tegen COVID-19, en indien nodig pas ik de leidraad aan.”
Zoektocht
Snel een advies uitbrengen op basis van soms maar enkele studies is best spannend, aldus Gieling, die bijvoorbeeld moest oordelen of tocilizumab kon worden ingezet bij zeer zieke patiënten. Vele geneesmiddelen zijn inmiddels voorbijgekomen, zoals hydroxychloroquine en lopinavir, maar ze bleken onvoldoende effectief tegen COVID-19. De zoektocht naar dat ene geneesmiddel gaat onverminderd door.
Toch heeft Gieling goede hoop dat het gaat lukken patiënten te behandelen zelfs vóórdat ze heel ziek worden. Zo lopen er nu bijvoorbeeld studies met monoklonale antilichamen en colchicine. “Ook patiënten die geen zicht hebben op een ernstig ziekteverloop krijgen dan medicatie. Bij wie dat effectief is, moeten we eerst zorgvuldig afwegen.”
Emilie Gieling: “Het voordeel van een compleet nieuw ziektebeeld is dat iedereen expert kan worden.”