2022
Ongerustheid
Zo kan een relatief onschuldige bijwerking, toch een vervelende bijwerking hebben.
Bij een infectie met een virus of bacterie worden de lymfeklieren regelmatig groter (lymfadenopathie). De meeste lymfeklieren zitten in de hals, oksel en de liezen. En lymfadenopathie is, zoals te verwachten, ook een bekende bijwerking van de coronavaccins. We kregen daarover best al wat meldingen, maar het lijken er bij de boosterprik relatief nog meer.
(On)gelijkheid
De wetenschap brengt ons veel mooie dingen.
Op het moment van schrijven is het nieuwjaarsdag. Een dag waarop ik het afgelopen jaar achter mij laat en vooruitkijk. Waar wil ik heen als apotheker? Met de apotheek in de wijk? Met mijn vak? Meer voor de wetenschap betekenen? Promoveren?
Korte lijntjes
Even een berichtje naar de arts.
Het is 24 december. Met kerstavond zijn we ieder jaar om vier uur ’s middags gesloten, maar natuurlijk zorgen we ervoor dat de zorg voor de patiënten is gewaarborgd. Voordat we dichtgaan doen we een belrondje langs de praktijken: “Zit er nog iemand binnen?”
Pitbull
Gelukkig kan ik mij ook aardig vastbijten en uiteindelijk gaf ze zich over.
Een tijdje geleden kwam een assistent naar mij toe met een recept voor midazolam-neusspray bij epilepsie. De dosering was erg laag.
Hulplijn
Bijna altijd stuit ik weer tegen een blok.
Stel, je zit als kandidaat in de finale van een quiz en je bent bij de laatste vraag. Je weet het antwoord niet, wat nu?
Verheugen
Van iedereen wordt in meer of mindere mate aanpassingsvermogen gevraagd.
In deze tijden is het belangrijker dan ooit om je op iets te kunnen verheugen. NRC wijdde hier in januari zelfs een ‘verheugspecial’ aan.
Risicokids
Is daar wel over nagedacht?
Lucas, 10 jaar, is sinds enkele jaren bekend met chronisch astma. Zijn onderhoudsmedicatie bestaat uit: fluticason 50 µg neusspray 1dd bz, beclometason 50 ug inhalatie 2dd en desloratadine 2,5 mg tablet 1dd.
Verkeerd (2)
Haal het uit de schappen en de internetshops.
Drie jaar geleden schreef ik hier over het verkeerde flesje. Het is treurig dat ik daarover nu deel twee kan schrijven.
Duw vooruit
Succes is teamwork, en teamwork is topsport!
Ik laat mij graag inspireren door de topsportwereld. Zo ook door de afgelopen Olympische Winterspelen.
Beter begrepen
Zelfs mensen die normaal op C1-niveau communiceren, vinden de tekst prettiger leesbaar.
U wilt informatie delen met uw patiënten, maar begrijpen ze die dan ook? In iedere taal kennen we niveaus.
Patiëntcontact
Dát is onze kracht als lokale apotheker.
Bijna geen van mijn studievriendinnen werkt in een openbare apotheek. Laatst is er weer eentje overgestapt naar the dark side, de industrie dus, zoals we met elkaar grappen. Door diezelfde vriendinnen werd me gevraagd of ik patiëntencontact nog wél leuk vind. In een reflex dacht ik aan de cliënt die van de preferente vezels niet kan poepen en tierend beschreef wat dat met zijn reet (dat zei hij echt) doet. Ik geloof hem op zijn woord.
Mr Mackey
Op je 21ste een hartinfarct door te veel gebruik van cocaïne.
‘Drugs are bad mmm’kay’. Met deze tekst (wie kent ’m nog?!) in mijn achterhoofd, in combinatie met mijn behoefte aan controle, heb ik het nooit aangedurfd om iets met drugs te doen. Oké, heel eerlijk, op het eten van een stukje bewerkte cake na, zonder effect overigens.
Vertrouwen
Na mijn uitleg durfde ze nog steeds niet.
Hoe belangrijk is een vertrouwensrelatie met de patiënt? Onderstaande casus heeft mij er nogmaals aan herinnerd dat het niet voldoende is je kop te vullen met kennis over geneesmiddelen.
Studiekeuze
Zou de Delftse aanpak hier misschien ook werken?
Sinds een paar maanden ben ik aan het kijken naar studies aan de faculteit 3mE, in – hoe kan het ook anders met zo’n naam – Delft. Heb ik spijt gekregen van mijn studiekeuze? Gelukkig niet! Nee, mijn oudste zoon (5 vwo) is zich aan het oriënteren op universiteiten.
Hinnikend paard
Zou het een bijwerking zijn?
Ja, ik heb een beroepsdeformatie. Ik denk best vaak als iemand iets heeft: dat kan wel eens een bijwerking zijn. Maar daar kun je ook in doorslaan.
Kennis delen
Communicatie is essentieel voor optimaal geneesmiddelgebruik.
Een voorrecht vind ik het, dat ik mocht studeren en van alles over geneesmiddelen kon leren. Dit brengt ook verantwoordelijkheid met zich mee, misschien wel een verplichting, om de kennis te delen met de mensen voor wie die informatie is bedoeld: patiënten en collega-zorgverleners.
Opnieuw crisis
Het nut van een landelijk werkend crisisteam van apothekers.
Crisis? What crisis? Een mooi album van Supertramp, en helaas voortdurend actueel. De coronacrisis was voor velen een moment om over crisisbeheersing in de apotheek te gaan nadenken.
Eigenwijs
Tot mijn verbazing vond ik het afbouwschema nog in onze afhaalkast.
Omdat maprotiline niet beschikbaar was, nam ik op vrijdagmiddag contact op met de huisarts om een alternatief voor te stellen: nortriptyline. In dit geval was het afbouwen van maprotiline relevant, dus ik stelde voor een schema te maken.
Wat een ramp
De afgelopen twee jaar leken wel op een rampenfilm.
Ik heb een guilty pleasure. Ik kijk heel graag naar rampenfilms. Liefst zo catastrofaal mogelijk, met meteorieten, totale verwoesting en zombies.
2041
Een kleurrijke toekomst creëren voor apothekers.
De VJA en de vervolgopleiding hebben leuke, toevallige overeenkomsten. Toen de VJA haar 25ste verjaardag vierde, bestond de vervolgopleiding ook 25 jaar. Zo’n mijlpaal zette alle betrokken partijen weer aan het denken. Wat hebben we bereikt in deze 25 jaar en wat willen wij in de toekomst nog bereiken?
Droge poeders
Hier is dus nog wel ruimte voor een duurzaamheidsscholing.
Toen dit voorjaar de ergste COVID-golven ons dorp gepasseerd waren en iedereen gevaccineerd was, leek het mij weer ’ns tijd voor een bezoek aan de astmaverpleegkundige. Immers: ik wilde nog steeds de puffer van mijn zoon ‘vergroenen’.
De tijd vliegt
Een rare gewaarwording.
Het is inmiddels twaalf jaar geleden dat ik de politiek achter me liet. En nog steeds krijg ik regelmatig de vraag: “Mis je het niet?” Ja en nee. Ja, soms jeukt het en zou ik me wel weer eens willen roeren. Maar vaker nog ben ik blij dat ik niet altijd overal een mening over hoef te hebben.
Niet zo commercieel
Eerste ervaring met een nieuw geneesmiddel is idealiter een goede.
Enige tijd geleden sprongen mijn collega en ik een gat in de lucht toen een oncoloog positief reageerde op ons verzoek voor een afspraak in het ziekenhuis. Niets bijzonders zou je denken voor een farmaceut die vaker met artsen in gesprek is. Ware het niet dat deze oncoloog erom bekend stond dat zij zelden tot nooit mensen uit de farmaceutische industrie ontving.
Opbouwen
Alles gericht op samenwerking in de eerste lijn.
In menig regio zijn de O&I-gelden (Organisatie en Infrastructuur) nu multidisciplinair geworden. Naast de huisartsen doen ook fysiotherapeuten, diëtisten, (thuis)zorgmedewerkers en apothekers mee aan de projecten.
Personeel
Het personeel is hier van harte welkom!
Sinds 1 juli 2021 ben ik de eigenaar van de apotheek, wat gepaard gaat met lusten en lasten. Een van die lasten is het stukje ‘personeel’. Beter gezegd: personeel dat er niet is.
Slallergie
Zo gaf een meneer aan soms allergisch te zijn voor NSAID’s.
Bij alle patiënten die wij spreken voor medicatieverificatie, vragen we ook eventuele allergie uit. Het bekende “Ik mag nooit meer antibiotica want daar word ik heel misselijk van” en “ik mag alleen het spécialité van alles want tegen generiek kan ik écht niet”, wordt vast breed herkend.
Hot hot hot!
Blij dat we onze patiënten tijdig hadden geïnformeerd.
Terwijl ik dit schrijf hebben we net enkele dagen tropische temperaturen achter de rug. Heerlijk op vakantie, met mijn benen in een koud badje, gingen mijn gedachten wel uit naar mijn patiënten. Voor mijn vakantie hadden we nog net een bericht de deur uitgedaan over wat te doen met medicatie tijdens een hittegolf.
Chocolade
'Het bijzondere zit soms ook gewoon in het alledaagse.'
“Zooo, jij hebt een mooie reep chocola gekregen!” Ik wijs naar een dikke verpakking waarop duidelijk zichtbaar ‘bedankt’ staat gedrukt.
Vastloper
Dat is toch nog steeds heel veel.
Onrust aan de balie als een geneesmiddel niet leverbaar is; u weet er alles van. Ik bewaar de frustratie (en ja, soms ook agressie) die in me opkomt als mijn geneesmiddel niet leverbaar is tot ik thuis ben. Helaas hebben niet alle patiënten aan de balie die zelfbeheersing.
Samenwerking
Tegenwoordig zijn er voor samenwerking in onderzoek diverse opties.
Daar zaten we dan, mijn collega en ik met een groep artsen en researchverpleegkundigen in het ziekenhuis. Zij vanuit hun expertise als zorgverlener in het directe contact met de patiënt, wij als geneesmiddelleverancier met de bijbehorende expertise.
Opgegeven
Zonder uitleg, duiding van een professional gaat menigeen van het slechtste uit.
“Ze hebben me opgegeven, jongen”, aldus een destijds 90-jarig familielid. Er was kanker in de kleine teen geconstateerd en de artsen zagen af van operatie. In zijn ogen was hij dus de palliatieve fase ingegaan. Navraag leerde dat de kans dat hij zou overlijden door hoge leeftijd veel groter was dan dat dit door de tumor zou gebeuren. En een operatie op zijn leeftijd was niet zonder risico. Hij is 98 geworden en de tumor was niet de doodsoorzaak.
Bedankt!
Het getuigt van warm zorghart dat je oudjes niet letterlijk in de stront laat zakken.
Twee jaar geleden schreef ik een ode aan de apothekersassistent in een column voor het PW. Maar hoe zit het dan met onszelf?
Echte markt
Vinden we dit acceptabel?
Stel, in 2016 kocht je een auto. Het model dat je koos, was toentertijd al even in gebruik, maar volgens de dealer zou er snel een update komen van de software.
Kloppend hart
Blij dat mijn interventie had geleid tot aanpassing van medicatie.
Nog altijd blijkt dat we terrein kunnen winnen als het gaat om onze rol als medebehandelaar van onze patiënten. Zo sprak ik een patiënt tijdens een medicatiebeoordeling.
In de polder
Met een gevoel van ‘dit kan zo niet langer’ grijp ik ten slotte in.
Opeens was daar het moment dat ik me realiseerde: vanaf nu moet ik meer voor mijn ouders gaan zorgen. Dat kwam toch vrij onverwacht, misschien had ik het niet willen zien. Maar mijn vader knapt na een corona-infectie slecht op, zijn passageproblemen verslechteren acuut en hij valt erg af. Hij bezoekt zijn nieuwe, jonge huisarts, maar het mag niet veel baten. Met een gevoel van ‘dit kan zo niet langer’ grijp ik ten slotte in.
Blij van bijwerking
En toen pas ging er bij mij een lampje branden.
Omdat ik in mijn columns toch al grotendeels mijn medisch dossier openbaar heb gemaakt, deel ik ook maar mijn meest recente eigen medische ervaring met een bijwerking.
Doodzonde
Ons vak is het mooiste dat er is en dat moeten wij ook uitstralen.
Jaarlijks organiseert de VJA Care for Pharmacy, bedoeld om jonge apothekers te stimuleren om te ondernemen en te innoveren. Hiervoor zijn drie masterclasses in het leven geroepen, met elk een eigen thema, maar innovatie staat centraal. Dit jaar lag de focus op hoe openbaar apothekers invulling moeten geven aan hun werk, positie en rol binnen de zorg. Thema’s als het vergoedingssysteem, politiek, marketing en het imago van de apotheker kwamen aan bod.
Dunning-Kruger
Mensen die bovengemiddeld competent zijn onderschatten vaak hun eigen kunnen.
Wat denkt u bij het Dunning-Kruger-effect? Een natuurkundig verschijnsel? Iets medisch? Nee, het is een psychologisch verschijnsel dat is onderzocht door David Dunning en Justin Kruger.
Nummertjeszuil
“Volgende keer niet vergeten een nummertje te trekken hè!”
Ik heb een haat/liefdeverhouding met de nummertjeszuil. In principe is het liefde, als mensen doen en kiezen wat ze moeten doen of kiezen. Natuurlijk moeten we eenduidige keuzes formuleren, anders kunnen we niet van de ondergemiddelde patiënt verwachten dat hij de juiste keuze maakt. Een aantal herzieningen verder kan ik zeggen dat we wel content zijn met onze twee opties: “U heeft een afhaalbericht gekregen” of “overig”.
Voor de zorg
Zorg nou gewoon eens eerst voor de mensen in de zorg.
Maandagochtend, 7:30 uur, in de vertrouwde rij voor de kledinguitgifte. De zorg is al gestart met de dag.
Geblinddoekt
Ik denk wel dat we nog een lange weg te gaan hebben.
Een metafoor van een collega over het beoordelen van medicatie: geblinddoekt autorijden. Geblinddoekt omdat we geen inzicht hebben in de labwaarden tijdens het controleren van de medicatie.
Ons vak
En ja, ik geef daarnaast ook wel adviezen bij intoxicaties.
Onlangs was ik op de jaarlijkse Ziekenhuisfarmaciedagen. Ik had mij ingeschreven voor dag 2, met het thema Duurzaamheid. Ik vond het een geslaagde dag; veel bekenden gesproken, inspirerende presentaties gehoord, kortom: een aanrader!
Roze olifant
We staan iedereen die vragen heeft, ook als ze kritisch zijn, te woord.
Demonstreren is een mensenrecht. Zelf maak ik ook gebruik van dit recht. Zo was ik een aantal jaren geleden bij de March for Science in Amsterdam. In mijn politieke verleden organiseerde ik ze zelf ook wel eens, demonstraties, zoals tegen de marktwerking in de zorg.
Klaar voor de start
Hier ligt een van de kansen voor de apotheker van de toekomst.
Enkele jaren geleden had ik een lelijke val gemaakt op straat tijdens mijn vakantie in Frankrijk. Op de automatische piloot ben ik naar de apotheek gegaan. Hier werd mijn wond verzorgd en kreeg ik een tetanusprik. Op dat moment vond ik het niet vreemd dat ik deze zorgvraag neerlegde bij de apotheek.