Ga naar inhoud. | Ga naar navigatie

Persoonlijke hulpmiddelen

Navigatie

2017

Artikel Octet Stream Vaak toch weer depressie na afbouw van antidepressiva
Mensen die depressies hebben doorgemaakt, blijven vaak antidepressiva gebruiken om te voorkómen dat zij opnieuw depressief worden. Mindfulness-based cognitieve therapie (MBCT) werkt ook om terugval te voorkómen, blijkt uit studies. Vervolgonderzoek toont echter dat anti-depressiva afbouwen allesbehalve gemakkelijk is, zelfs na MBCT.
Artikel Veel mensen met depressie en angst missen juiste behandeling
Onderbehandeling komt vaak voor bij patiënten die antidepressiva gebruiken. En bijwerkingen blijven aanwezig bij langdurig gebruik. Tevens zijn depressie en angst belangrijke risicofactoren voor therapieontrouw. In de eerstelijnszorg zijn de problemen groter dan in de gespecialiseerde geestelijke gezondheidszorg. Dit blijkt uit promotieonderzoek van Pierre Bet.
Artikel Troff document eHealth: rol voor patiënt bij medicatieoverdracht
Patiënten die naar het ziekenhuis komen voor een orthopedische ingreep, plastische chirurgie, gynaecologische chirurgie, een hernia-operatie of een ingreep op de KNO komen doorgaans in aanmerking voor online medicatieverificatie. Dat blijkt uit onderzoek van het Wilhelmina Ziekenhuis Assen. De patiënt is positief: “Lekker makkelijk vanuit huis gegevens doorgeven.”
Artikel Eindcontrole kan efficiënter
Apothekers willen (mede)behandelaar zijn, maar kunnen hier in de dagelijkse praktijk te weinig tijd voor vrijmaken. Apothekers Bram Mertens, Jeroen van de Pol, Henk-Frans Kwint en Marcel Bouvy roepen op tot discussie over een andere invulling van de eindcontrole van recepten.
Artikel Rhenium-188-HEDP effectief en veilig bij botmetastasen
In het Meander Medisch Centrum is een botzoekendtherapeutisch radio-farmacon ontwikkeld: rhenium-188-HEDP, een complex van een krachtige bètastraler en een bisfosfonaat. De palliatieve toepassing bij botmetastasen ten gevolge van prostaat- of borstkanker bleek effectief bij circa 70% van de patiënten, terwijl de bijwerkingen mild en voorbijgaand waren.
Artikel Interventies vooral gericht op farmacotherapie en logistiek
Apothekers wijzigen 5,5% van alle recepten. Dit heeft veelal met logistiek te maken, zoals de vervanging van geneesmiddelen die (tijdelijk) niet leverbaar zijn. Verder passen apothekers gemiddeld 6 voorschriften per dag aan ter verbetering van de farmacotherapie, een verdubbeling ten opzichte van 1999. Dit blijkt uit onderzoek onder 275 apothekers door SIR Institute for Pharmacy Practice and Policy, in opdracht van de KNMP.
Artikel ‘Apothekers zijn bij uitstek geneesmiddelexperts’
Huisarts Wim Brunninkhuis uit Drachten komt superlatieven tekort om zijn samenwerking met apotheker Jouke de Jong te beschrijven. Dagelijks loopt hij bij hem binnen voor overleg en advies en de aanpassingen van recepten die de apotheker adviseert, stelt hij op prijs. “Iedere aanpassing zorgt voor betere medicatieveiligheid voor de patiënt.”
Artikel Interimmer zoekt uitdaging in veel verschillende apotheken
In plaats van een vaste baan in één apotheek kiezen interim-apothekers voor de uitdaging van tijdelijke opdrachten. In dienst van een detacheringsbedrijf, een apotheekketen of als zzp’er werken ze in apotheken aan betere zorg en optimale werkprocessen. “Na jaren te hebben gewerkt in één apotheek gaat er een wereld voor je open.”
Artikel ‘Ik grijp elke kans om iets van het leven te maken’
Een heftig pulserend bobbeltje in haar hals zette een medisch proces in gang dat haar leven totaal op z’n kop zette. Nu is Dorien van Lindenberg, die lijdt aan pulmonale arteriële hypertensie (PAH), afhankelijk van een medicatiepomp die elke minuut een dosis epoprostenol haar lichaam injaagt. “Psychisch de grootste klap is dat ik anderen om hulp moet vragen.”
Artikel Huisartsen wijken nog vaak af van astma- en COPD-richtlijn
Huisartsen volgen bij 90% van de kinderen met astma hun richtlijn. Bij volwassenen met astma of COPD wijken ze daar nogal eens vanaf. Met name het gebruik van (dure) combinatiepreparaten zou teruggedrongen kunnen – en misschien wel moeten – worden. Dat concludeert het Instituut voor Verantwoord Medicijngebruik samen met het NIVEL.
Artikel Geen enkel COPD-middel voldoet aan eisen van zorgverleners
De nieuwe inhalatiemiddelen verbeteren de longfunctie bij COPD, maar er is weinig bewijs dat dit effect echt klinisch relevant is. Het Instituut voor Verantwoord Medicijngebruik bestempelt de factcheck daarom als ‘deels waar’ en concludeert tevens dat zorgverleners hogere eisen stellen aan nieuwe geneesmiddelen dan registratieautoriteiten.
Artikel ‘Geen verstrekking euthanatica als verantwoordelijkheid in geding is’
Een waardig levenseinde, barmhartigheid en zorgvuldigheid staan voorop in de zes reacties die binnenkwamen op de dilemmacasus ‘spoedeuthanasie’ (PW 13, 31 maart). De casus betreft een arts die vraagt om euthanatica, maar arts noch patiënt zijn bekend. In dit artikel worden de reacties in perspectief geplaatst van de professionele standaard en de kernwaarden van de apotheker.
Artikel Combinatietherapie verbetert prognose pulmonale hypertensie
Sinds kort zijn er alternatieven voor patiënten die pulmonale hypertensie ontwikkelen na een doorgemaakte trombo-embolie, als opereren niet kan. “Een doorbraak”, vindt hoogleraar Anton Vonk Noordegraaf. Voor patiënten met pulmonale arteriële hypertensie is de prognose ook toegenomen – hoewel nog steeds beperkt – door te starten met combinatietherapie.
Artikel Medicatie op cel: logistiek op de vierkante millimeter
Heel nauwe logistieke afspraken zijn nodig om de dagelijkse levering van honderden nieuwe en herhaalrecepten aan een penitentiaire inrichting goed te laten verlopen, zegt apotheker Björn van Wijk van Apotheek ReZA in Alkmaar. “Logistiek op de vierkante millimeter en heel erg deadlinegestuurd.” In Justitieel Complex Zaanstad gebruikt zo’n 75% van de gedetineerden medicatie.
Artikel PowerPoint presentation Uniforme koppeling voor apps
Veel zorginstellingen en thuiszorgorganisaties maken gebruik van apps voor digitale toedienlijsten. Om te voorkomen dat alle leveranciers van deze tools een eigen methode hanteren voor het inlezen van data, ontwikkelen Pharma Partners en CGM een landelijke standaard.
Artikel Mosaic helpt om ‘eerlijke’ prijs van nieuw medicijn te vinden
Steeds vaker zijn te hoge kosten een struikelblok om een nieuw medicijn toe te laten tot het verzekerde pakket. Alleen onderhandelingen met de fabrikant over een ‘maatschappelijk aanvaardbaar’ prijsniveau kunnen zo’n middel dan alsnog bij de patiënt brengen. Maar wat is maat-schappelijk aanvaardbaar? En onder welke condities? Het afwegings-model Mosaic helpt op die vragen een antwoord te formuleren.
Artikel Apps: interacties en tekenbeten
Een greep uit de vele apps die apothekers in de praktijk kunnen gebruiken, voor bijvoorbeeld informatie over farmacokinetische interacties tussen antimycotische geneesmiddelen en andere medicatie of om patiënten voor te lichten over teken.
Artikel ‘Farmakundige vormt goed duo met ziekenhuisapotheker’
Het Groene Hart Ziekenhuis in Gouda nam vorig jaar als een van de weinige regionale ziekenhuizen een farmakundige in dienst. Zij richt zich op kwaliteits- en projectmanagement en neemt zo veel niet-medisch inhoudelijk werk uit handen van de ziekenhuisapothekers. Zowel management als apothekers zijn enthousiast. “Een waardevolle aanvulling van het apotheekteam.”
Artikel Bestrijd versnippering farmacie
In onderhandelingen met zorgverzekeraars gaan apothekerscollectieven soms akkoord met clausules die leiden tot onnodige kosten en onuitvoerbare administratieve regels. Pact-onderhandelaar Wim de Schryver roept de farmacie-sector op afspraken te maken om versnippering tegen te gaan.
Artikel Assistenten wijken voor vier farmaceutisch consulenten
Voor het coachen en begeleiden van patiënten in de apotheek is volgens apotheker Cees van der Ven uit Vlijmen hbo-denkniveau een vereiste. In een ingrijpende reorganisatie verving hij alle mbo-opgeleide assistenten uit zijn team door vier farmaceutisch consulenten. “Dat was een moeilijk en emotioneel proces voor ons allemaal.”
Artikel ‘Hoogste tijd dat afwijkende patiënt therapie op maat krijgt’
Registratie en dosering van veel geneesmiddelen is vooral goed onderbouwd voor de gemiddelde patiënt. Ben je dat niet, dan loop je het gevaar een te hoge of te lage dosering te krijgen, met alle gevolgen van dien. De hoogste tijd dat ook ‘afwijkende’ patiënten therapie op maat krijgen, betoogde Saskia de Wildt in april in haar oratie bij het aanvaarden van de leerstoel Klinische Farmacologie aan de Radboud Universiteit.
Artikel Verbeterde overleving na stamceltransplantatie
Thymocytenimmunoglobuline vermindert de kans op afstoting en graft-versus-host-disease na stamceltransplantatie. Een bekende bijwerking is echter een langdurige onderdrukking van het immuunsysteem. Met een farmacokinetisch-farmacodynamisch populatiemodel is een doseeradvies verkregen om de overleving te verbeteren.
Artikel PCSK9-remmers verlagen kans op myocardinfarct en beroerte
PCSK9-remmers verlagen het LDL-cholesterol met ruim 50%. Dit resulteert in minder beroerten en myocardinfarcten, maar niet in minder totale sterfte. Dat blijkt uit een eerste studie waarin het effect op harde eindpunten is onderzocht. Vooralsnog lijken er geen harde aanwijzingen voor ongewenste bijwerkingen op de lange termijn zoals verminderde cognitie of diabetes.
Artikel ‘De farmacie blijft de komende tijd bewegen’
Na tien jaar stopt Bert Leufkens op 1 augustus als voorzitter van het College ter Beoordeling van Geneesmiddelen. In deze beschouwing laat hij zijn licht schijnen over ontwikkelingen in de farmacie. “Als je iets voor patiënten wilt betekenen, moet je veel over het product weten. Van mechanisme tot farmaceutische kwaliteit of formulering.”
Artikel VCS/ICS calendar Kruisbestuiving vereist voor personalized therapeutics
Onderzoek naar personalized medicine is complex en is daarom het meest gebaat bij een multidisciplinaire aanpak, vindt het LUMC. Het Leiden Academic Centre for Drug Research en het Bio Science Park hebben daarom het Leiden Network for Personalised Therapeutics opgericht. “Leiden kan zo nog beter zichtbaar maken welke wetenschappelijke vorderingen gemaakt worden.”
Artikel 'Nanotechnologieën zijn volwassen geworden'
Wat begin jaren zeventig nog science fiction was, is nu dankzij nanotechnologie praktisch toepasbaar: oude geneesmiddelen in liposomen verpakken en een heel nieuwe functionaliteit geven. “We hopen hiermee een betere effectiviteit en veiligheid te bereiken”, aldus de Utrechtse professor Raymond Schiffelers.
Artikel Troff document Apotheek kiest biologisch na onderzoek in de buurt
Met een spectaculair maritiem apotheekinterieur, biologische handverkoop en SOA-testen uit de muur werft apotheker Floor van Leersum van Apotheek Prins Hendrikplein in Den Haag nieuwe klanten. “Ons apotheekconcept moet onderscheidend zijn, want op de eerste dag zijn we letterlijk gestart met nul klanten.”
Artikel Melatonine in meeste gevallen ongeschikt als zelfzorgmiddel
Melatonine kan, onder deskundige begeleiding van een arts, bepaalde slaapstoornissen verhelpen. Gebruik van het vrij verkrijgbare melatonine als zelfzorgmiddel kent echter risico’s. Daarom moeten apothekers melatonine bijna altijd afraden aan cliënten die erom vragen. Alleen bij een jetlag kan het soms helpen, al is het bewijs voor werkzaamheid matig.
Artikel Rode gistrijst: statine in schaapskleren
Rode gistrijst (RGR) is een effectief middel voor LDL-verlaging vanwege de aanwezigheid van lovastatine. RGR geeft dezelfde bijwerkingen en interacties als simvastatine. Verkoop geschiedt buiten het zicht van de apotheker en arts. Gezien de doelgroep is dit een onveilige situatie. De Special Interest Group Hart- en Vaatziekten pleit daarom voor registratie als UA-geneesmiddel.
Artikel image/x-jg Hooikoortspatiënt sneller in beeld met scorekaart
Veel hooikoortspatiënten krijgen geen optimale behandeling, terwijl uitstekende medicatie voorhanden is. Apothekers en huisartsen kunnen hen makkelijker herkennen door een scorekaart te gebruiken die is ontwikkeld door een werkgroep van de Wereldgezondheidsorganisatie. Dat adviseert hoogleraar en KNO-arts Wytske Fokkens.
Artikel chemical/x-genbank Assistenten stellen niet alle relevante WHAM-vragen
Apotheken scoren goed bij de bejegening van patiënten met een vraag over zelfzorg. Apothekersassistenten begroeten uitnodigend, spreken rustig en nemen de tijd. Bij het analyseren van de zorgvraag stellen ze echter niet alle relevante WHAM-vragen. Dat blijkt uit mystery guest-onderzoeken van bureau AMP in 2015 en 2016 onder ruim negenhonderd apotheken.
Artikel 'Als self care-specialist ook zichtbaar voor gezonde mens'
Nederlandse apothekers kunnen zich meer profileren op het gebied van self care: van de behandeling van kleine kwalen tot hulp bij interpretatie van gezondheidsdata, vindt apotheker Maayke Fluitman. “Kijk naar Engeland of Scandinavië. Nederland is nog terughoudend, ook wat betreft beleid rondom de switch van receptgeneesmiddelen naar OTC-middelen.”
Artikel ECMAScript program Voedingssupplement naast medicatie: let op interacties
Farmacologisch actieve stoffen in voedingssupplementen brengen gezondheidsrisico’s met zich mee. Als iemand naast een supplement ook reguliere geneesmiddelen gebruikt, is het belangrijk alert te zijn op mogelijke interacties. Actief vragen naar bijzonderheden – gebrek aan effectiviteit, bijwerkingen – is aan te raden.
Artikel Doorleveren bereidingen: alle voorwaarden zijn uitgewerkt
De Inspectie voor de Gezondheidszorg (IGZ) heeft op 1 juli de laatste annexen gepubliceerd die de voorwaarden in de circulaire Handhavend optreden bij collegiaal doorleveren van eigen bereidingen door apothekers toelichten. Ook heeft IGZ een Q&A-document gepubliceerd over doorleveren. Hiermee is de uitwerking van de voorwaarden afgerond.
Artikel D source code Gerichte aanpak van tumor voor grotere doelmatigheid
Bestaande systemische therapieën tegen kanker hebben baat bij optimalisering. Dat kan enerzijds door meer rekening te houden met (genetische) kenmerken van de tumor en anderzijds door te evalueren of farmacokinetische informatie kan bijdragen aan betere afstemming van de dosis van oncolytica op de individuele patiënt.
Artikel Medicatie stomapatiënt vraagt extra aandacht van apotheek
Patiënten met een stoma hebben extra aandacht nodig wanneer het gaat om geneesmiddelen. Om deze patiënten beter te adviseren is kennis nodig over ieders individuele situatie. Informatie over een ileostoma of colostoma en de consistentie van de ontlasting, vormen de basis voor veilig medicijngebruik en goede therapietrouw.
Artikel Olie-injecties: nieuw inzicht in geneesmiddelabsorptie
Geneesmiddelabsorptie vanuit oliedepots is geenszins een diffusie-gecontroleerd proces. Lipofiele, inactieve geneesmiddelen – prodrugs – worden na afgifte niet direct geabsorbeerd. Pas na een vertragingstijd zijn deze prodrugs in het bloed te bepalen, waar activatie tot de werkzame stof plaatsvindt. Dat stelt Raween Kalicharan op basis van promotieonderzoek.
Artikel Troff document Niveau assistenten verbeterd met toets- en scholingstraject
Een eerste toets die ziekenhuisapotheker Elke Brouwers afnam onder alle apothekersassistenten, liet zien dat hun kennis die nodig is bij de recept-verwerking erg uiteenliep. Extra scholingen en casuïstiekbesprekingen krikten het teamgemiddelde op van 6,4 in 2014 naar 7,5 in 2016.
Artikel Goede afspraken zijn basis voor veilig wijzigen in medicatierol
Tussentijds wijzigen in een medicatierol is risicovol en inefficiënt, daarom is pro-actief vermijden altijd beter. Apothekers kunnen hiervoor draagvlak creëren door afspraken te maken met artsen en zorginstellingen. Het Wilhelmina Ziekenhuis in Assen ontwikkelde een model om het aantal tussentijdse wijzigingen te minimaliseren.
Artikel Waarschuwing voor drie keer uitgifte met verkeerde sterkte
Een apothekersassistent verstrekte drie keer achter elkaar de verkeerde dosering van een geneesmiddel. De kwaliteitssystemen in de apotheek waren goed op orde, maar de controle van de apotheker was onvoldoende. Het Regionaal Tuchtcollege in Eindhoven geeft de apotheker een waarschuwing.
Artikel Octet Stream Clopidogrel verdient voorkeur bij behandeling CVA/TIA
De behandelingen met acetylsalicylzuur plus dipyridamol (ASA+DP) en met clopidogrel blijken even effectief bij het voorkómen van een tweede cerebrovasculair accident of transient ischemic attack. Wel bestaat bij ASA+DP een groter risico op intracraniële bloedingen en hoofdpijn en maag-darmklachten als bijwerkingen. Clopidogrel verdient daarom de voorkeur, concluderen masterstudenten farmacie op basis van literatuuronderzoek.
Artikel ‘Evidence-based is nooit het finale oordeel’
De illusie van evidence-based practice, de overmedicalisering van de maatschappij en investeren in een gezonde samenleving; de Raad voor Volksgezondheid en Samenleving publiceerde dit jaar een aantal spraakmakende adviezen. “Er zijn meer belangrijke kennisbronnen dan alleen de wetenschap.”
Artikel Hyperthermie verbetert aanpak van baarmoederhalskanker
Hoe meer DNA-schade er in tumorcellen zit, hoe sneller de cellen doodgaan. Hyperthermie versterkt de effecten van bestraling en chemotherapie, onder andere door een vergroting van de DNA-schade. Aangezien hyperthermie zelf geen directe DNA-schade geeft, veroorzaakt het geen extra bijwerkingen.
Artikel Zelf biologicals bereiden
Een utopie lijkt werkelijkheid te worden bij het lezen van het commentaar van Huub Schellekens in Nature Biotechnology van juni 2017. Koos Brouwers ziet kansen voor magistrale bereiding van biologicals, zeker in de ziekenhuisfarmacie.
Artikel Gebruik spuitje even voordoen maakt doseren betrouwbaarder
Dranken, siropen en suspensies voor oraal gebruik worden in de apotheek voorzien van een doseervoorwerp: een lepel, maatbeker, spuit of pipet. Voor een nauwkeurige afmeting van een klein volume is een (smalle) maatbeker of doseerspuit het meest geschikt. Het is raadzaam het gebruik van het spuitje een keer voor te doen. Dit blijkt uit een klein onderzoek door studenten farmacie van Universiteit Utrecht.
Artikel Van cellijn tot geneesmiddel: geboorte van een biological
Dag en nacht draaien de bioreactoren om vijf soorten monoklonale antilichamen te produceren. In de toekomst komen hier ook vaccins tegen ziekten als hiv en ebola bij. Een uniek kijkje achter de schermen bij Janssen Biologics in Leiden. “De productie is een continu proces dat nooit stilligt.”
Artikel Verhoog niveau assistenten
De niveauverschillen tussen apothekersassistenten werkzaam in het ziekenhuis zijn soms erg groot. Ziekenhuisapotheken moeten zich daarom samen met ROC’s meer inzetten om het startniveau van pas afgestudeerde assistenten te verbeteren.
Artikel Goede communicatie essentieel bij overstap biological op biosimilar
Het overstappen van biologicals op biosimilars is een ingewikkeld proces. Om dit zo goed mogelijk te laten verlopen is communicatie tussen zorgverleners en patiënten essentieel, concluderen Utrechtse farmaciestudenten na onderzoek. “Monitoren van patiënten tijdens de overstap en het landelijk delen van data draagt bij aan vertrouwen.”
Artikel D source code Ernst toxiciteit is leidend
Het Geneesmiddel Informatie Centrum (GIC) en de Werkgroep Farmacotherapie en Geneesmiddelinformatie (WFG) hebben de adviezen en teksten bij serotonerge interacties bijgewerkt en gestroomlijnd.
Artikel D source code Antistofvorming kan medicijn hinderen in werkzaamheid
Een belangrijke complicatie van de behandeling met biologicals en biosimilars is de vorming van antistoffen die de werking tegengaan. Dit artikel behandelt de belangrijkste uitdagingen. “Voor alle ziekten (uitgezonderd factor VIII) bestaat een gebrek aan goede assays die inhibitie van het gebruikte middel in vitro kunnen aantonen.”
Artikel Dilemma's in de grensstreek
Nederlandse apothekers in de grensstreek zien regelmatig patiënten uit België of Duitsland aan hun balie met een recept. Culturele verschillen tussen buurlanden die doorwerken in de zorgverlening stellen apothekers daarbij soms voor problemen.
Artikel Iconen zorgen voor beter begrip van de werking van medicijnen
Iconen op medicijnverpakkingen helpen om de werking van geneesmiddelen beter te begrijpen, blijkt uit onderzoek van studenten Communicatie van de Vrije Universiteit Amsterdam. Zowel moeilijke als makkelijke iconen worden, na uitleg, herkend en onthouden. Vooral laaggeletterden hebben hierbij veel baat.
Artikel Chemo dringt onvoldoende door in tumor van alvleesklierkanker
Ondanks een aantal stappen voorwaarts is de prognose voor patiënten met alvleesklierkanker nog steeds slecht. Vijf jaar na de diagnose is minder dan 5% nog in leven. Oncoloog Hanneke Wilmink legt uit “dat het stroma om de kankercellen heen, ervoor zorgt dat de chemo onvoldoende binnendringt.” Hoop vestigt zij op een middel dat dit netwerk kan afbreken.
Artikel 'Elke gunstige CT-scanuitslag geeft een driemaandse horizon'
Dankzij chemokuren en – wie weet – zijn deelname aan een trial met olaparib lijkt de alvleeskliertumor van Sako Zeverijn nu onder controle. De diagnose bracht het gezin aanvankelijk in totale verbijstering, en nog is iedereen zich bewust van de gevaren die dreigen. “Maar er is een lichtpunt gekomen.”
Artikel 'Succesvol bevolkingsonderzoek darmkanker kan nóg effectiever'
Het bevolkingsonderzoek naar darmkanker is effectief en levert veel gezondheidswinst op, maar kan beter. Mogelijk door in de toekomst gebruik te maken van een DNA-test, stelt Marjolein Greuter, onderzoeker aan het VUmc. “De gezondheidswinst is aanzienlijk.”
Artikel Vaccin voor erfelijke darmkanker
Hoop is er voor patiënten die een verhoogde kans hebben op darmkanker doordat ze bepaalde afwijkende genen hebben. Eerste stappen zijn gezet naar een vaccin dat tumorgroei moet voorkomen. Groot klinisch onderzoek moet echter nog volgen.
Artikel Perspectief bij colorectaal carcinoom met BRAF-mutatie
Patiënten met gemetastaseerd colorectaal carcinoom (CRC) bij wie de tumor een BRAF-mutatie bevat, hebben een uitzonderlijk slechte prognose. Standaardbehandelingen zijn weinig effectief. De eerste klinische studie waarin een rationele combinatietherapie van twee doelgerichte geneesmiddelen is onderzocht laat echter bemoedigende antitumoractiviteit zien.
Artikel Uracilbelastingtest voorkomt bijwerkingen fluorouracil
10-30% van de patiënten die behandeld worden met fluorouracil of capecitabine ervaart ernstige bijwerkingen met ziekenhuisopname of zelfs overlijden tot gevolg. Het enzym dihydropyrimidinedehydrogenase (DPD) speelt hierbij een belangrijke rol. Een orale uracilbelastingtest is geschikt om voorafgaand aan behandeling de enzymactiviteit vast te stellen.
Artikel D source code Metformine: ondanks hoge leeftijd nog springlevend
Nieuwe feiten maken dat de rol van metformine nog lang niet is uitgespeeld. Integendeel: door vele nieuwe toepassingen lijkt metformine inmiddels de status van ‘wondermiddel’ te krijgen. Binnen het geweld van dure innovaties is toepassing van en verder onderzoek naar oude en goedkope middelen zoals metformine een goede investering.
Artikel Soepele medicatieoverdracht dankzij integratie apotheken
Verrassend, vinden veel collega’s in andere zorginstellingen de werkwijze van het St. Antonius Ziekenhuis, waar gestreefd wordt naar een volledige integratie van ziekenhuisapotheek en poliklinische apotheek. “Patiënten worden tegenwoordig sneller ontslagen en gaan naar huis met complexe zorg, waardoor integratie van klinische en poliklinische kennis steeds belangrijker wordt.”
Artikel Advies voor huisarts die DOAC wil voorschrijven: kies er één
Dat DOAC’s een gelijkwaardig alternatief zijn voor cumarines staat nu in de huisartenrichtlijnen Diepe veneuze trombose en longembolie en Atriumfibrilleren. Als er geen contra-indicaties zijn en de balans doorslaat naar een DOAC, adviseert het NHG om met één ervaring op te doen. Let wel: elk middel heeft zijn eigen voor- en nadelen.
Artikel Gentherapie bezig aan enorme opmars
De mogelijkheden van gentherapie nemen volgens hoogleraar Rob Hoeben snel toe. Van het toevoegen van een functioneel gen, zoals bij hemofilie B, tot het repareren van een mutatie met de “simpele techniek” genaamd CRISPR-Cas. Er komen hiermee niet alleen opties voor genetische aandoeningen, maar ook in oncologie wordt vooruitgang geboekt.
Artikel App bewaakt temperatuur
Een greep uit de apps die apothekers in de praktijk kunnen gebruiken of waarop zij patiënten kunnen wijzen. Apps voor bijvoorbeeld het bewaken van de temperatuur van geneesmiddelen of voor het roteren van opioïdemedicatie.
Artikel Incomplete inhalatie-instructies neussprays wekken verwarring
De instructies voor de inhalatie van intranasale corticosteroïden zijn verschillend en incompleet. Deze verschillen kunnen leiden tot verwarring bij patiënt en apotheker(sassistent). Om verwarring te voorkomen zijn uniforme inhalatie-instructies nodig.
Artikel ECMAScript program Geschrapt uit BIG-register na fraude met declaraties
Een apotheker die herhaaldelijk onjuist heeft gedeclareerd wordt na een klacht van een zorgverzekeraar gestraft door het Centraal Tuchtcollege voor de Gezondheidszorg: zijn inschrijving in het BIG-register wordt doorgehaald.
Artikel D source code Labwaarden in AIS: even geduld
Veel openbaar apothekers willen dat labwaarden, via het Landelijk Schakel-punt (LSP), snel zichtbaar worden in het apotheekinformatiesysteem (AIS). Maar het is niet eenvoudig dit op korte termijn te realiseren, betoogt de secretaris van de landelijke vereniging van AIS-gebruikers Raymond Kolman.
Artikel Libido van patiënt komt terug
De heer V gebruikt zeventien jaar paroxetine en vraagt of er iets te doen is aan zijn verminderde libido. Hij bezoekt de apotheker-farmacotherapeut, die bupropion toevoegt en paroxetine afbouwt, waarna zijn seksualiteit sterk verbetert.
Artikel Nieuw model vereenvoudigt dosering protrombinecomplex
Om op eenvoudige wijze de juiste dosering protrombinecomplex te kunnen bepalen, heeft het Medisch Spectrum Twente een model ontwikkeld in Evidencio. Via dit online platform voor het delen van predictie- en beslismodellen kunnen voorschrijvers nu snel en eenvoudig een evidence-based doseringsadvies vinden.
Artikel Eérst online check medicatie, dán consult bij reumatoloog
Patiënten van de Sint Maartenskliniek actualiseren voorafgaand aan een afspraak zelf hun medicatie via internet. Daarbij kunnen zij in een ingevuld dossier, met data uit het Landelijk Schakelpunt (LSP) en het apotheekinformatiesysteem (AIS), via een koppeling met de G-standaard zelf de geneesmiddelen aanklikken die ze gebruiken.
Artikel Huisbezoek apotheker nuttig na ontslag uit het ziekenhuis
Openbaar apothekers hebben een belangrijke rol bij het borgen van de medicatieveiligheid na ontslag uit het ziekenhuis. Het afleggen van een huisbezoek kan een essentieel onderdeel zijn. Ook is de samenwerking tussen artsen en apothekers in zowel eerste als tweede lijn cruciaal, betoogt promovendus Rik Ensing.
Artikel Concentratiebeperking van vancomycine is te streng
Vancomycine-infusen die in ziekenhuisapotheken worden bereid voor toediening in de thuissituatie, worden omgeven met vele voorzorgen. Het lijkt er echter op dat het huidige maximum van 10 mg/mL een te sterke beperking oplegt: patiënten met een dosisbehoefte boven 2400 mg/24 uur zouden niet met een elastomeerpomp behandeld kunnen worden.
Artikel Inflammatoire longziekten te lijf met enzymremmers
Een histondeacetylaseremmer, behorend tot een klasse medicijnen die in de kliniek al worden gebruikt voor de behandeling van kanker, bleek in een muismodel effectief tegen COPD. De remmer verminderde de ontstekingsreactie sterk, concludeert Thea van den Bosch op basis van haar promotieonderzoek naar nieuwe behandelmethoden voor inflammatoire longziekten.
Artikel D source code Doseringsadviezen bij dialyse vergroten medicatieveiligheid
De doseringsadviezen die de KNMP ontwikkelt voor dialysepatiënten zijn beschikbaar via de G-Standaard. Daarmee kunnen apothekers de medicatieveiligheid voor dialysepatiënten vergroten, iets waaraan zij in de praktijk grote behoefte hebben.
Artikel Biologische kunstnier filtert extra afvalstoffen bij dialyse
Roos Masereeuw werkt aan de ontwikkeling van een biologische kunstnier, die extra afvalstoffen filtert bij dialyse en daarmee zorgt voor een hogere levensverwachting van nierpatiënten. “Het onderzoek speelt zich nu nog af in het laboratorium, maar we bereiden alvast de preklinische fase voor.”
Artikel Behoefte aan adjuvante therapie voor niercelkanker
Goede adjuvante therapie ontbreekt voor patiënten die na verwijdering van de primaire tumor in de nier een hoge kans hebben op een recidief. Eerdere studies met sunitinib en pazopanib lieten geen verbetering zien op totale overleving. Hoop is nu gevestigd op immuuntherapie. Daarmee – en met cabozantinib – is de prognose voor patiënten met metastasen toegenomen.
Artikel IEF image Bloed prikken in apotheek: geen doel maar alternatief
Zorgverleners zijn het erover eens dat de apotheker, zoals beschreven in de wet, moet kunnen beschikken over nierfunctiewaarden. Maar in de praktijk is dat niet altijd zo. Voorstanders vinden dat de apotheker zo nodig zelf nierfunctiewaarden moet kunnen bepalen. Tegenstanders wijzen op de onrust die bij patiënten kan ontstaan.
Artikel Troff document Met nierfunctietest biedt apotheek een vangnet
Apothekers kunnen in ruim 80% van de gevallen de nierfunctie van de patiënt achterhalen. Dat komt naar voren uit een project in 351 Service Apotheken, waarbij ruim 88.000 medisch-farmaceutische beslisregels (MFB’s) werden afgehandeld. Voor bijna tweeduizend patiënten werd het serumcreatinine bepaald met een point of care-test.
Artikel 69 meldingen van nefrotisch syndroom bij medicijngebruik
Ook medicijnen kunnen de oorzaak zijn van nefrotisch syndroom, een glomerulaire nieraandoening die een ernstig beloop kan hebben. Zodra het oorzakelijk geneesmiddel wordt gestopt, treedt vaak spontaan herstel op. Lareb ontving in totaal 69 meldingen van nefrotisch syndroom in relatie tot het gebruik van verschillende geneesmiddelen.
Artikel ‘Goed om nierpatiënt zelf te horen spreken’
Hoe beleven nierpatiënten hun ziekte? Onder meer die vraag staat centraal op het KNMP Najaarscongres Vizier op de nier, vertelt de voorzitter van de programmacommissie, ziekenhuisapotheker Patricia van den Bemt. “Het is goed te beseffen wat het betekent om nierpatiënt te zijn, want probeer maar eens van die vreselijke fosfaat- of kaliumbinders te slikken, dan begrijp je waarom nierdialysepatiënten niet altijd therapietrouw zijn.”
Artikel ‘Chronische nierschade als gevolg van leefstijl’
“De redenen om te starten met dialyse zijn de afgelopen jaren veranderd. Waar het voorheen voornamelijk werd ingezet om patiënten met een primaire nierziekte te behandelen, betreft het nu met name patiënten met chronische nierschade ten gevolge van athero-sclerose en diabetes. Naast de steeds verder toenemende leeftijd van de bevolking speelt verandering in leefstijl een belangrijke rol bij het ontstaan van chronische nierschade”, zegt prof. dr. Ron Gansevoort van het Universitair Medisch Centrum Groningen.
Artikel Getransplanteerde nier is een kostbaar bezit
De patiënt die nefroloog Teun van Gelder meeneemt, heeft al drie getransplanteerde nieren verloren omdat zijn nierziekte terugkeerde. De vierde nier, van zijn partner, doet het uitstekend en is een zeer kostbaar bezit voor hem. De immunosuppressiva neemt hij dan ook trouw in. Maar dat lukt niet iedereen, vertelt de hoogleraar klinische farmacologie van het Erasmus MC. “Waardoor de kans op afstoting toeneemt; dat hebben we inmiddels aangetoond. Interventies zijn nodig om de therapie-trouw te verbeteren.”
Artikel ‘Relaties met voorschrijvers bepalen succes’
Medicatiebewaking bij een verminderde nierfunctie is in de regio Zwolle al tien jaar staande praktijk. Artsen vragen de nierfunctiewaarden aan, die de apothekers vervolgens direct ontvangen van het laboratorium. Ook vragen huisartsen regelmatig advies aan apothekers over het aanpassen van medicatie voor een patiënt met een verminderde nierfunctie.
Artikel Vizier op de nier
Programma 12 oktober Beatrix Theater Utrecht
Artikel Tal van initiatieven voor borging spoedzorg in dunbevolkte regio’s
Apothekers in onder meer Holland Rijnland, Vechtdal en Zeeuws-Vlaanderen zijn initiatieven gestart om de beschikbaarheid en betaalbaarheid van farmaceutische spoedzorg in hun regio te borgen. Kosten worden bespaard en de tarieven gaan omlaag. “We willen de regie graag in eigen hand houden.”
Artikel Groene farmacie: ecologisch verantwoorde medicijnketen
Medicijnen en multiresistente bacteriën komen na gebruik bij mens en dier in een milieukringloop terecht. Op meerdere plaatsen in de wereld werken onderzoekers aan methoden en technieken om dit tegen te gaan. Groene farmacie, het thema van een conferentie eind oktober in het UMC Utrecht, is een van de opties om ecologische en sociale schade te voorkomen.
Artikel Nog veel onwetendheid rond spuiten van insuline
Insuline door kleding injecteren, zorgverleners die niet weten dat een insulinepen strikt individueel is of dat in een instelling beveiligde pennaaldsystemen nodig zijn; het komt allemaal voor en vraagt van apothekers oplettendheid. In de herziene richtlijn voor toediening met de insulinepen staan tips die apothekers hierbij kunnen ondersteunen.
Artikel Siaalzuurremming stimuleert afweerreactie tegen kankercel
Kankercellen omhullen zich vaak met een suikerlaagje waardoor ze onzichtbaar worden voor het immuunsysteem. Met name één soort suiker, siaalzuur, helpt kankercellen om zich te verstoppen. Christian Büll en collega’s hebben kunstmatige siaalzuursuikers ontwikkeld om de aanmaak van natuurlijk siaalzuur in kankercellen te manipuleren en ze weer zichtbaar te maken voor het immuunsysteem.
Artikel Troff document Ziekenhuisapothekers zien clinical rules als stap vooruit
Clinical rules maken in toenemende mate onderdeel uit van de medicatie-bewaking in ziekenhuisapotheken. In 21 van 25 onderzochte ziekenhuis-apotheken worden er een of meer toegepast. De waardering voor clinical rules is duidelijk beter dan voor de klassieke medicatiebewaking. De afhandeling van de signalen kent vele varianten.
Artikel ‘Ga niet scherpslijperig tegenover elkaar staan’
Apothekers realiseren zich vaak onvoldoende dat zij een geheel eigen afweging kunnen maken bij een euthanasieverzoek. Ze voelen zich onder druk gezet door een arts. Drie deskundigen belichten rol en bevoegdheden van apothekers die verzocht worden euthanatica af te leveren.
Artikel Troff document Kleine, flexibele suikers meest geschikt voor stabilisatie eiwit
De houdbaarheid van therapeutische eiwitten kan worden verbeterd door ze samen met suikers te drogen. Kleinere en moleculair meer flexibele suikers zijn hiervoor het meest geschikt. Dit komt doordat deze suikers het best in staat zijn om tijdens drogen en de daaropvolgende opslag nauwe bindingen aan te gaan met eiwitten, blijkt uit promotieonderzoek van Maarten Mensink.
Artikel Apotheker essentiële partner arts bij uitvoering euthanasie
Voor een zorgvuldig euthanasietraject is het noodzakelijk dat arts en ‘huisapotheker’ proactief samenwerken en tijdig informatie uitwisselen. Alleen zo kunnen zij hun behandeling van een patiënt op professionele wijze vormgeven. De apotheker is voor de arts een essentiële partner als het gaat om een zorgvuldige uitvoering van euthanasie.
Artikel ‘Elke zorgverlener moet weten dat ik een donornier heb’
Alle patiënten kunnen binnen enkele jaren beschikken over een persoonlijke gezondheidsomgeving (PGO): alle gegevens in één app of website. Dat is het doel van het zorgbrede programma MedMij. Niertransplantatiepatiënt Carine Berendsen verwacht met een PGO meer grip te krijgen op haar gezondheid.
Artikel ‘Ons streven: voor elke patiënt een actueel medicatieoverzicht’
Het Wilhelmina Ziekenhuis Assen is koploper van het Versnellings-programma Informatie-uitwisseling Patiënt en Professional (VIPP), dat in 67 ziekenhuizen is gestart. Voor een groot deel van de patiënten beschikt dit ziekenhuis over een digitaal en actueel medicatieoverzicht, vertellen ziekenhuisapothekers Yvonne Dijstelbloem en Elsbeth Helfrich.
Artikel Hogere dosis allopurinol mag bij verminderde nierfunctie
Urinezuurverlagende therapie kan gestart worden tijdens een acute jichtaanval. En: dosisreductie van allopurinol is bij verminderde nierfunctie nauwelijks nog nodig. Dit staat in de nieuwste versie van de huisartsenrichtlijn Artritis. Apotheker Bart van den Bemt vindt het veel beter om te “doseren op geleide van effect, urinezuurspiegels en bijwerkingen.”
Artikel Grote variatie in samenstelling cannabisolie noopt tot regels
De cannabinoïdesamenstelling (THC en CBD) van aangeboden cannabisolie varieert sterk en komt niet altijd overeen met wat op het etiket staat, concluderen Arno Hazekamp en Svetlana Epifanova op basis van eigen onderzoek. “Regels zijn nodig voor productie en verkoop en meer onderzoek is nodig naar kwaliteit en werking.”
Artikel Informatie over therapie en data van patiënt bepalen koers AIS
Het splitsen van logistieke en therapeutische informatie is de belangrijkste trend in de ontwikkeling van het apotheekinformatie-systeem (AIS), voorspellen apothekers en softwarehuizen. Ook gaan apothekers de medicatieveiligheid verbeteren door via apps en wearables gezondheidsdata uit te wisselen met patiënten.
Artikel 'Hiv maakte mij tot wie ik nu ben: sterk en onafhankelijk'
Hans van der Marel maakte het allemaal mee: van leven tussen hoop en wanhoop bij de introductie van de combinatietherapie tot een vrijwel klachtenloos bestaan met de hiv-medicatie van nu. Toch is er nog genoeg om voor te strijden. Dat doet hij zonder schroom: “Ik neem niet veel dingen meer voor lief.”
Artikel Troff document Hiv: substitutie naar generiek kan, mits dat zorgvuldig gaat
Een grote groep patiënten met hiv doet het keurig op tripeltherapie, bij voorkeur in één tablet. Afbouwen naar twee antiretrovirale middelen lijkt bij deze stabiele patiënten net zo goed, zegt hoogleraar David Burger. “En dat bespaart geld en bijwerkingen.” De komst van generieke middelen zorgt eveneens voor een kostenreductie. “Substitutie dient wel zorgvuldig plaats te vinden.”
Artikel D source code Innovatief H-TEAM maakt van Amsterdam aidsvrije stad
Hiv vroeg opsporen en behandelen is de belangrijkste missie van het Amsterdamse H-TEAM, dat drie jaar geleden werd opgericht en sindsdien wordt geroemd om zijn innovatieve aanpak. De hoofdstad is volgens UNAIDS hard op weg een aidsvrije stad te worden. “De laatste loodjes zijn het zwaarst.”
Artikel Therapietrouwinterventie AIMS blijkt effectief bij behandeling virus
Het verdient aanbeveling om de Adherence Improving self-Management Strategy (AIMS) te implementeren in de hiv-zorg. Deze zelfmanagement-interventie om therapietrouw te ondersteunen heeft relevante effecten op de viral load en blijkt kosteneffectief. Ook patiënten en zorgverleners zijn positief over AIMS, dat kan worden geïntegreerd in reguliere zorg.
Back to top