Redactioneel
Wakker geschud
Afrika heeft grote behoefte aan een AMA. Een Afrikaans medicijnagentschap vergelijkbaar met het Europese EMA. Een instituut dat voor een adequate geneesmiddelenregulering zorgt op het continent. De noodzaak is groot, blijkt uit cijfers over ondeugdelijke medicatie: de schatting is dat 40 tot 45% van alle vervalste en ondermaatse medicijnen in Afrika terechtkomt.
Voorspellen
In 2002 verscheen in Pharmacy World & Science een meta-analyse van observationele studies naar ziekenhuisopnamen ten gevolge van bijwerkingen van geneesmiddelen. Een belangrijke conclusie was dat het mogelijk leek om een relevant deel van zulke ziekenhuisopnamen te voorkómen.
Wereldwijd sentiment
Niet eerder werd op een FIP-congres zoveel aandacht besteed aan hybride zorg en de rol van apothekers daarin, zegt Claudia Rijcken over het internationale apothekerscongres dat in september plaatsvond in het Australische Brisbane.
Snotpin
“Ik ben er altijd een paar dagen niet lekker van”, zei de oude dame in de lange rij bij de huisarts, “maar ik doe het toch maar, anders is het risico dat ik erg ziek word te groot, zegt m’n dochter, omdat ik vaak op haar kinderen moet passen, en die hebben nogal eens een snotneus, en ze kunnen ook vreselijk hoesten.”
Beweeg
Veel jonge kinderen zijn te dik. Soms speelt aanleg een rol, maar de meesten eten en drinken te veel ongezonde producten. Niet zelden hebben ze dat gedrag van huis uit meegekregen. Groei je op in een omgeving waarin een ongezonde leefstijl overheerst, dan is de kans groot dat je van kinds af aan aankomt en daar de rest van je leven last van blijft houden.
Horizon
Of de collega’s een idee hadden hoeveel geld er komend jaar naar de zorg gaat, luidde de vraag. Bedragen van rond de € 80 miljard die werden genoemd, kwamen niet echt in de buurt. Maar ook de beste schatting, € 100 miljard, zat er nog naast, want voor 2024 worden de jaarlijkse zorguitgaven begroot op € 103,4 miljard.
Toon
De personeelstekorten in de apotheek blijven oplopen. 640 vacatures maar liefst staan er op dit moment op de landelijke vacaturebank van de SBA, waarvan 509 voor een apothekersassistent. Tot begin augustus kwamen al tweeduizend vacatures langs, waarvan 1700 voor een assistent. De SBA verwacht dat het totale tekort dit jaar aanzienlijk hoger zal zijn dan in de afgelopen jaren (2600 in 2022).
Ziekenhuiszichtbaarheid
Ook ziekenhuisapothekers willen zichtbaarder worden. Ook al ligt dat niet direct in hun aard. De grote maatschappelijke thema’s waarmee ze in het huidige, post-coronatijdperk te maken krijgen maken het echter noodzakelijk dat ze meer naar buiten treden, vindt Claartje Samson, sinds maart voorzitter van de NVZA.
Schadelijk
Kinderen al op jonge leeftijd bewustmaken van de gevaren van UV-straling voor hun huid, is een lovenswaardig initiatief van het Huidfonds, dat tijdens de Zonnetjesweek 116.000 kinderen op 2500 kinderopvanglocaties op speelse wijze tips gaf hoe ze hun huid het beste kunnen beschermen. Zoals goed insmeren, beschermende kleding aantrekken of de schaduw opzoeken.
Uitzicht
“Ik vind het een zeer kwalijke ontwikkeling dat tabaksfabrikanten investeren in de farmaceutische industrie en zo twee keer verdienen aan de mensen die eerst ziek zijn geworden door het gebruik van hun schadelijke en verslavende producten.” Staatssecretaris van VWS Maarten van Ooijen laat er in zijn beantwoording van Kamervragen geen misverstand over bestaan het onaanvaardbaar te vinden dat producenten van sigaretten ook inhalatoren financieren voor patiënten met COPD. Kan het cynischer?
Geneesmiddelgeshop
De kille cijfers over tekorten zijn schokkend. Nog meer impact heeft de vertaling van die cijfers naar één enkele casus. Zeker als het een drie maanden oude baby betreft met het Tubereuze Sclerose Complex, een aandoening die vaak leidt tot epileptische aanvallen die maar met één medicijn onderdrukt kunnen worden: vigabatrine. Wat niet of nauwelijks verkrijgbaar is.
Forse straf
Straffen voor illegale geneesmiddelenhandel kunnen nogal uiteenlopen in de wereld. Kreeg de eigenaar van een Amsterdamse apotheek onlangs achttien maanden cel voor het op grote schaal verkopen van hiv-medicatie zonder recept en groothandelsvergunning, in Canada kregen een apotheekeigenaar en een arts respectievelijk dertien en twaalf jaar cel opgelegd voor de illegale handel in fentanyl.
Ankedotes
Wie lang meeloopt in de farmacie heeft veel mooie verhalen te vertellen. Dat bewijzen de jubilarissen die in een kleine zomerserie de komende weken aan het woord zullen komen in het PW. Drie markante personen die belangwekkende prestaties op hun naam hebben staan en eerder dit jaar hun zestigjarig apothekersjubileum vierden.
Aan de bak
Een apotheek runnen lijkt niet langer een droom. Net als andere beroepen in de gezondheidszorg kampen apothekers met een tanende aantrekkelijkheid. Zo begint een artikel in een recente uitgave van de Belgische evenknie van het PW, De Apotheker.
Gelijkwaardig
Aan de vooravond van Vaderdag stuurde Treant een persbericht de wereld in waarin werd gerept over vader en zoon Reurink die al 15 jaar op uitstekende wijze samenwerken op de intensive care op ziekenhuislocatie Scheper in Emmen. Voor dit themanummer zou dat een mooie good practice zijn geweest, ware het niet dat we eerder al uitgebreid stilstonden bij vaders en zonen en moeders en dochters die samenwerken in de apotheek.
Frankenstein
Kunstmatige intelligentie (AI) houdt de gemoederen de afgelopen tijd nogal bezig. Vooral de door menigeen voorspelde gevaren krijgen ruim de aandacht. Zoals de vraag of AI uiteindelijk onze eigen ondergang zal betekenen. Good old monster van Frankenstein wordt daarbij graag van stal gehaald. De meningen zijn verdeeld – en dat is een understatement – maar velen vinden dat alertheid geboden is, zeker wat betreft het reguleren en controleren van de techgiganten.
Gezonde reis
Inslapen gaat vlot. Doorslapen niet. De reis naar het einde van de nacht wordt ergens onderweg onderbroken, en daarna lukt het soms urenlang niet deze te hervatten. Of helemaal niet meer. Mensen die dit soort ervaringen hebben zijn talrijk. Als we de reclames moeten geloven slaap je na de keuze voor de juiste matras of boxspring onmiddellijk als een roos; maar een roos heeft doornen denk ik dan, want in de praktijk werkt dat zelden of nooit.
Passend
Passende zorg is zorg die bewezen effectief is en waarde toevoegt, die samen met zorgverlener en patiënt tot stand komt en die zich meer richt op gezondheid dan op ziekte. Deze definitie haal ik uit een persbericht van het ministerie van VWS, waarin wordt aangekondigd dat er een speciale gezant passende zorg is benoemd. Het gaat om Jan Kremer, hoogleraar zorg en samenleving aan het Radboudumc.
Klein stapje
Voor kleine kwalen als oorpijn, keelpijn, bijholteontsteking, krentenbaard, gordelroos, geïnfecteerde insectenbeten en ongecompliceerde urineweginfecties bij vrouwen kunnen openbaar apothekers binnenkort een geneesmiddel voorschrijven. In Engeland, welteverstaan.
Dieren
Influenza, Q-koorts, de ziekte van Lyme, Hepatitis E, Rift Valley fever; allemaal ziekten die de potentie hebben uit te groeien tot een pandemie. Of wordt het disease X, een nog onbekende ziekte?