Huisartsen omarmen apotheker in hun team

“Je hoopt er natuurlijk op, maar dit is boven verwachting.” Apotheker Anne Leendertse is opgetogen: zes apothekers-farmacotherapeuten blijven werken in het team van de huisartsenpraktijk.

Deze apothekers werkten in het kader van haar driejarig onderzoek tussen 1 maart 2014 en 1 juni 2015 in een huisartsenpraktijk. Leendertse onderzocht welke nieuwe rol de apotheker daar kan vervullen. Ook wilde zij weten of deze ‘apotheker zonder apotheek’ invloed heeft op het aantal ziekenhuisopnamen. Leendertse promoveerde op het HARM-onderzoek uit 2008 naar geneesmiddelgerelateerde ziekenhuisopnamen.

Hoge score

Over een jaar publiceert Leendertse haar onderzoek, maar de eerste resultaten zijn veelbelovend: 80% van de door de apothekers voorgestelde medicatiewijzigingen zijn door de huisarts uitgevoerd. “Een opvallend hoge score”, vindt de onderzoekster. “Als ik vanuit de openbare apotheek een wijziging voorstel, wordt die niet zo vaak overgenomen.”

De apothekers-farmacotherapeuten stoppen en starten ook eigenhandig een geneesmiddel; hoe vaak dat is gebeurd, is nog niet bekend. Overigens altijd na toestemming van de huisarts, want die is eindverantwoordelijk.

Dat huisartsen veel van de adviezen opvolgen van de apothekers-farmacotherapeuten komt volgens Leendertse doordat apotheker en huisarts teamgenoten zijn en werken in hetzelfde dossier. Daarnaast heeft de apotheker-farmacotherapeut tijdens een opleiding van vijftien maanden bij het UMC Utrecht Julius Centrum een goed consult leren voeren en klinisch leren denken.

Een derde van de tijd hebben deze apothekers in de praktijk besteed aan gesprekken met polyfarmaciepatiënten. Tijdens hun eigen spreekuur zagen de farmacotherapeuten gemiddeld dertien patiënten op een dag. Voor elke patiënt stelden de apothekers een farmaceutisch behandelplan op en voerden dit zelf uit.

De apothekers nodigden twee derde van de patiënten zelf actief uit voor een consult – de overige patiënten werden door een huisarts of praktijkondersteuner doorverwezen of de patiënt nam zelf het initiatief.

Financiering

Of over tien jaar in elke huisartsenpraktijk een apotheker werkt, daar kan Leendertse geen uitspraken over doen. Maar op elke tienduizend patiënten één volledig op farmacotherapie gerichte apotheker ziet zij wel als een “reële optie”. “Ik hoop dat afgestudeerde apothekers straks kunnen kiezen voor dit nieuwe vak. Een goede opleiding is dan wel een voorwaarde”, aldus Leendertse.

Over de financiering van apothekers-farmacotherapeuten in de huisartsenpraktijk voert de onderzoekster gesprekken met Achmea, naast ZonMw sponsor van het onderzoek. “Voor een nieuwe solide financiering moet het onderzoek eerst zijn afgerond.”

Apotheker Ankie Hazen en arts in opleiding Vivianne Sloeserwijs promoveren beiden op het onderzoek van Leendertse.