Ziekenhuispatiënt krijgt regie over medicatie
Patiënt ‘oefent’ in ziekenhuis met doosjes uit eerste lijn
Door ziekenhuispatiënten meer regie te geven hopen de ziekenhuizen dat het aantal medicatiefouten afneemt. Ook zal de overgang naar de thuissituatie mogelijk soepeler verlopen.
Om dit te onderzoeken zijn de acht Universitair Medische Centra gestart met de pilot ‘Medicatie in eigen beheer’, een initiatief van het Consortium Kwaliteit en Zorg van de Nederlandse Federatie van Universitair Medische Centra.
In de ziekenhuizen krijgen patiënten met complexe aandoeningen zelf de regie. Het Erasmus MC is gestart met een nulmeting bij twintig patiënten die een nier- of levertransplantatie hebben ondergaan. Patricia van den Bemt, ziekenhuisapotheker in het Erasmus MC: “Het is belangrijk dat de patiënt zelf begrijpt waarom hij therapietrouw moet zijn. Patient empowerment is één van de manieren om verkeerde inname en het vergeten van medicatie aan te pakken.”
Preferent
Na zijn operatie krijgt de patiënt de geneesmiddelen eerst in eenheidsafleveringsverpakking (EAV). Zodra hij in staat is zelf de inname en het gebruik te regelen, oefent hij onder begeleiding van de verpleegkundige. Die controleert ook dagelijks of de patiënt voldoende pillen heeft ingenomen. “Als ziekenhuis blijven we juridisch verantwoordelijk voor de inname. Zijn er problemen, dan gaat de patiënt weer terug op EAV.”
Om te voorkomen dat de patiënt bij ontslag opnieuw moet wennen aan andere geneesmiddelen krijgt hij al tijdens zijn opname de verpakkingen uit de eerste lijn. “De poliklinische apotheek levert de doosjes met de juiste labels, ook de preferente. Deze geneesmiddelen financieren we uit het ziekenhuisbudget.”
De geneesmiddelen uit de tweede lijn thuis doorgebruiken is niet toegestaan, de eerste- en tweedelijns-budgetten zijn vooralsnog strikt gescheiden. Ook de opname- en ontslaggesprekken blijven met deze nieuwe werkwijze noodzakelijk.
De UMC’s hebben voor deze pilot geen overleg gehad met de apotheken in de eerste lijn, maar gaan dat wel doen als de werkwijze succesvol blijkt en wordt geïmplementeerd.
Een patiënt die na zijn ontslag voor een eerste herhaalrecept bij zijn apotheek komt, krijgt dus opnieuw een eerste uitgifte. “Helaas dubbel werk, maar daar kunnen we niets aan doen. Het kost te veel tijd om dit voor deze proef af te stemmen met alle apotheken.”
Zorgverzekeraars
Ook zorgverzekeraars zijn nog niet bij de pilot betrokken. De ziekenhuizen willen volgens Van den Bemt eerst aantonen dat de kwaliteit van de zorg met deze werkwijze verbetert. “Daarna gaan we met de zorgverzekeraars in gesprek over onder andere een verhoging van het ziekenhuisbudget. We willen graag vaker doosjes uit de eerste lijn mee kunnen geven bij ontslag.”
Begin 2015 worden de eersteresultaten van dit door ZonMw gesponsorde project verwacht. “Daarna is vervolgonderzoek wenselijk waarin wordt nagegaan of de therapietrouw ook daadwerkelijk verbetert.”
Uiterst merkwaardig en roept op tot zeer veel vragen over de ontwikkeling van het gezond verstand in dit land. Er is al zeer veel bekend over de medicijnverstrekking en distributie in ziekenhuizen. Gecomputeriseerde Distributie Systemen zijn de laatste ontwikkelingen. Kosten enorm veel, maar dan heb je ook de beste kwaliteit en zekerheid voor de patiënt: krijgt hij zijn actuele medicatie in de juiste dosering en de juiste sterkte op de juiste wijze op de juiste tijd.
De CDS of ADS laat op het scherm de actuele medicatie staat zien. De verpleegkundige/apothekersassistente krijgt toegang tot die status door code van de patiënt in de voeren: polsbandje! Een 100% sluitend EVS en AIS is essentieel en 100% deskundig personeel om al die buffers actueel te houden.
Wat is de standaardprocedure nu in die Academische Ziekenhuizen? Allemaal ADS? Of allemaal nog de zaalkasten en verpleegkundigen die voor apotheker spelen? Vandaar al die medicatie fouten? En nu dan maar terug naar af? Meenemen van medicatie van uit huis naar het ziekenhuis? Dan weet de patiënt zeker wat hij zichzelf toedient? Gaat dat de therapietrouw verhogen? Vragen naar de bekende weg en nog betaald ook. Waar is het gezond verstand gebleven in dit land?
En als een poli-apotheek verlieslatend is, zijn er andere mogelijkheden dan het afdwingen van handel om de verliezen voor het ziekenhuis te stoppen; maak er een sluitend service punt van. Wat nu voorligt is geen voorbeeld van topzorg, laat staan van optimale farmaceutische zorg. Uitkomst van dit onderzoek staat dan ook al vast: meer onderzoek nodig; geïntegreerde zorg van bed tot bed, voorzien van doosjes door de poli-apotheek. Handel gaat voor de zorg. Wat een afgang.