Combinatie effectief tegen obesitas

Obese mensen hebben een lagere levensverwachting en meer kans te overlijden door bijvoorbeeld cardiovasculaire oorzaken of kanker. Zo’n 90% van de gevallen van diabetes type 2 is toe te schrijven aan overgewicht. Daarnaast hebben obese mensen vijf tot zes keer meer kans op hypertensie in vergelijking met mensen met een normaal lichaamsgewicht.

Bij diabetespatiënten geeft een gewichtsreductie van 5 tot 10% een verbetering van glykemie, bloeddruk en lipidenconcentraties. Maar aanpassing van levensstijl is lastig te bewerkstelligen. Een effectief farmacologisch middel is welkom.

Fentermine, een centraal werkend middel dat de afgifte van norepinefrine stimuleert, is in de Verenigde Staten in 1959 goedgekeurd voor kortdurende behandeling van obesitas. Er zijn echter geen studies met fentermine van langer dan een jaar. Topiramaat wordt gebruikt bij epilepsie en bij migraineprofylaxe. Dit middel is onderzocht als monotherapie bij obesitas maar dosisafhankelijke neuropsychiatrische bijwerkingen (onder meer depressie) verhinderden de verdere ontwikkeling als middel tegen zwaarlijvigheid.

Diverse neuronale en perifere pathways zijn betrokken bij de regulatie van voedselinname, verzadigbaarheid en energiehomeostase. Combinaties van middelen met synergistische effecten kunnen daarom de biologische compensatiemechanismen omzeilen. Ook kunnen combinaties eraan bijdragen dat minder bijwerkingen optreden doordat de doseringen van de afzonderlijke middelen lager zijn.

Amerikaanse onderzoekers hebben bijna 2500 obese patiënten met minimaal twee comorbiditeiten (onder meer diabetes, hypertensie of dyslipidemie) onderzocht [Lancet. E-publicatie Gadde et al. 8 april 2011]. Ze verdeelden de patiënten in drie groepen: een groep kreeg placebo, een andere fentermine 7,5 mg plus topiramaat 46,0 mg en de derde groep kreeg fentermine 15,0 mg plus topiramaat 92,0 mg.

Na 56 weken was het verschil in lichaamsgewicht  respectievelijk -1,4 kg, -8,1 kg, -10,2 kg. 21% van de patiënten behaalde minimaal 5% gewichtsreductie met placebo, 62% in de combinatiegroep met de lagere dosering en 70% in de hogere combinatiegroep. Vaak gemelde bijwerkingen waren droge mond, paresthesieën en slapeloosheid.